เห็น...เปลี่ยนใจ...เรียนรู้ ..ลงมือทำ
ที่ห้องตรวจเท้าผู้ป่วยเบาหวานเมื่อหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา น้องพยาบาลน้ำฝน เชาว์ดีกรพันธุ์ พยาบาลชำนาญการ
ได้พาผู้ป่วยเบาหวานจำนวนมากให้ได้รับการตรวจเท้า ตรวจตา และตรวจฟัน อย่างเป็นระบบ
ไปหลายร้อยคนเป็นการทำงานที่ต่อเนื่องทุกวันทั้งภาคเช้า และบ่าย
รวมทั้งให้ผู้ป่วยเบาหวานที่มีปัญหาขาดความรู้ด้านการโภชนาการได้เข้ารับความรู้
ทำความเข้าใจเรื่องอาหารแบบตัวต่อตัว จากนักโภชนาการ
อีกทั้งมีการติดตามเยี่ยมบ้านผู้ป่วยเบาหวาน การติดตามเพื่อเข้าถึงวิถีชีวิตการรับประทานอาหารในแต่ละวัน
เป็นการให้คำแนะนำเชิงรุก ประโยชน์ของการเยี่ยมบ้านจะช่วยให้ผู้ตรวจเยี่ยมได้ให้การช่วยเหลือผู้ป่วยติดเตียง
และเข้าถึงโดยนำคำแนะนำ นำพาจิตใจที่เมตตาไปมอบให้ และสร้างความตระหนักให้เกิดขึ้น
สร้างความเข้าใจที่ถูกต้องของการดูแลเอาใจใส่ในเรื่องอาหาร การออกกำลังกาย
และการติดตามการรักษาอย่างต่อเนื่อง การกินยา การติดตามการใช้ยาอย่างถูกเวลา ถูกวิธี
ฉันมีโอกาสได้เรียนรู้การตรวจเท้าผู้ป่วยเบาหวานกับน้องพยาบาลน้ำฝน
และเรียนรู้จากซีดี ที่พี่คุณนุ๊ย NUI ( คุณเสาวลักษณ์ พัวพัฒนกุล) กัลยาณมิตรผู้อารีย์ของเรา ในg2k
ได้จัดทำขึ้น ฉันจึงได้ทบทวนความรู้ความเข้าใจอีกครั้งเกี่ยวกับเท้าผู้ป่วยเบาหวานค่ะ
นับเป็นการเรียนรู้หลังจากได้ช่วยทำงานช่วยเหลือเพื่อนผู้ป่วยเบาหวานทั้งติดเตียง
และได้ทำหน้าที่เพื่อนเบาหวานมาพอสมควร ได้เห็น ได้ฟังทุกข์ของเพื่อนผู้ป่วยและญาติผู้ป่วยในกลุ่มโรคเรื้อรัง
ซึ่งข้อมูลเหล่านั้นช่วยให้ จิตอาสาเพื่อนเบาหวานได้เข้าถึงอาการและจิตใจ เพื่อนผู้ป่วยเบาหวาน
การได้มีโอกาสสนทนา แลกเปลี่ยนทั้งความคิดและการปฏิบัติตัว ก่อให้เกิดการแลกเปลี่ยน การนำไปใช้
และการวิเคราห์อาการต่างๆของเบาหวานร่วมกันแบบเวทีชาวบ้าน ได้มีโอกาสแนะนำ
นำพาเพื่อนผู้ป่วยทำสปาเท้าด้วยตัวผู้ป่วยเอง
ภายหลังการได้ทำสปาเท้าด้วยตนเองของเพื่อนผู้ป่วยเกือบทุกราย
จะพูดเหมือนกัน คล้ายๆกันว่ารู้สึกเบาเท้าจังเลย
และบางคนจะบอกว่ารู้สึกคันยิืบๆที่ฝ่าเท้า แต่ไม่นานก็จะหายไป
เคยถามคนคันว่า ตอนหายคัน รู้สึกตัวไหม ว่ามันกำลังจะหาย
ได้คำตอบว่าไม่ทันได้สังเกต เพราะใจไปกังวลว่าทำไมมันคันๆยิบๆ ก็ถูไปถูมา คุยไปคุยมา
เผลอแว๊บเดียว มันหายไปตอนไหนไม่ทันรู้ตัว ในขณะทำสปาก็มีปัญหาค่ะ
ปัญหาที่พบคือความอ้วนมักทำให้ผู้ป่วยทำสปาเท้าด้วยตัวเองแบบอึดอัด
และเหมือนจะลำบากกาย ที่ต้องโน้มกายเข้าหาเท้า แม้จะยกขาข้างหนึ่งขึ้นมาพาดที่เข่าของขาอีกข้างหนึ่งยังยาก
แต่เมื่อได้ให้คำแนะนำและให้ถือโอกาสได้โยกกายเข้าหาเท้าอย่างเป็นจังหวะของลมหายใจ
ก็สามารถช่วยให้กล้ามเนื้อยืดและหย่อนอาการตึงลงได้
เหตุนี้จึงได้ปรับกระบวนการสปาเท้าใหม่
โดยเริ่มจากการทำความสะอาดเท้าด้วยแอลกอฮอลล์
ใช้โลชั่นลูบไล้ให้ทั่วเท้าทั้งสอง แล้วเพิ่มการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ
ในท่าเหยียดเท้าเหยียดขาให้ตรง เกร็ง และคลาย
โดยให้สัมพันธ์กับลมหายใจ
เหยียดขาตรงหายใจเข้าลึกๆ รับรู้อาการเกร็งของขาและเท้าที่เหยี่ยดตรง
เกร็งไว้ในขณะที่กลั้นลมหายใจ ไว้นานเท่าการนับ นับ 1 2 3 ในใจ
แล้วคลายขาและเท้าทั้งสองพร้อมหายใจออกช้าๆ รับรู้อาการคลายกล้ามเนื้อดังกล่าว
ทำเช่นนี้จำนวน 3 ชุด
ก้มและเหยียดแขนไปหาปลายเท้า..ใช้ลมหายใจนำทางเช่นเดียวกับการยืดเหยียดเท้าและขา
แต่ให้เอาจิตไปจับที่บริเวณท้องเมื่อก้ม และยืดกายกลับมาในท่านั่งตรง
รับรู้อาการเกร็งและผ่อนคลายของกล้ามเนื้อบริเวณหน้าท้อง
ช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย และมีผลกับการบริหารกล้ามเนื้อท้องไปด้วยในตัว
ทำให้ได้ 3 ชุด จึงได้ชื่อว่าเตรียมตัวทำสปาเท้าด้วยตนเอง
อาการแข็งขืนของร่างกายก็จะเบาบางลง หากได้ทำทุกวันก่อนนอน หรือหลังตื่นนอน
จะช่วยผ่อนคลาย และยืดเหยีียดกล้ามเนื้อที่เกร็งแข็งและไม่ทำงานให้ดีขึ้น คล่องตัวขึ้น
การทำงานจิตอาสาช่วยเหลือเพื่อผู้ป่วยในแต่ละครั้ง แต่ละวัน
จึงช่วยให้เกิดการปรับเปลี่ยนทั้งแนวคิด และพัฒนาการให้การช่วยเหลือ
นับเป็นผลดีทั้งต่อตนเองและเพื่อนผู้ป่วย
นำความสุขมาให้ทั้งผู้ให้และผู้รับ
ก่อนนอนคืนนี้ มีความสุขกับการสปาเท้าแบบง่ายๆด้วยตนเอง
พร้อมๆไปกับการสำรวจเท้าเพื่อการรู้เท่าทันเมื่อเท้าจะป่วยนะคะ
ขอบคุณค่ะ
ความเห็น (11)
ขอบคุณกับคำแนะนำดี ๆ จ้ะพี่ครูต้อยติ่ง เอาฝนมาฝากจ้าาา
ขอบคุณค่ะสำหรับเรื่องน่ารู้เกี่ยวสปาเท้า
 |
|
ฝนตก เท้าแฉะ รองเท้านักเรียนเปียก ร้องเท้าคุณครูอับ
โรคที่เกิดกับเท้ามีไม่มากนัก
แต่ควรระวังเพื่อสุขภาพที่ดี
ขอบคุณค่ะ
 |
|
ขอบคุณค่ะที่แวะมาให้กำลังใจ
เท้าเป็นปัญหาใหญ่ของผู้ป่วยเบาหวาน
และครอบครัวผู้ป่วยเบาหวานค่ะ
...คนที่บ้านก็คุมน้ำตาลไม่ให้สูงมีเครื่องมือวัดน้ำตาล(blood glucose monitoring system)ด้วยตัวเองแล้วจดบันทึกไว้ ก่อนและหลังกินอาหารและออกกำลังกาย...เรื่องอาหารหมอห้ามกินข้าวขาวขนมปังขาว และขนมหวานเด็ดขาด เครื่องดื่ม แอลกอฮอล์ และน้ำผลไม้ดื่มได้เดือนละแก้ว...อาหารแป้งทุกอย่างต้อง brownเท่านั้น และไม่ให้กินมาก...กินผักทุกชนิดได้แต่ไม่ให้กินก้าน ส่วนผลไม้ต้องเลือกกินชนิดที่ไม่มีน้ำตาลสูงหมอจะมีรายละเอียดให้...หมอที่ดูแลจะให้ความสำคัญในเรื่องอาหารและการออกกำลังกายมาก...และสังเกตเห็นว่าการออกกำลังกายสามารถช่วยควบคุมน้ำตาลให้อยู่ในระดับที่ดีได้ถึงแม้ว่าบางมื้อจะออกไปกินอาหารนอกบ้านมา พอวัดมีน้ำตาลสูงก็ต้องออกกำลังมากขึ้น ตอนเช้ามาวัดน้ำตาลก็อยู่ในระดับที่ดีนะคะ
ขอบคุณครูต้อยที่ช่วยงานโรงพยาบาล ช่วยดูแลคนไข้ได้เยอะมาก ได้บุญเยอะนะคะ
น้องฝนเป็นพยาบาลเชี่ยวชาญเรื่องเบาหวาน และเอาใจใส่งานมากค่ะ (เราคุยได้ว่ามีคนดี คนเก่งเยอะ)
หมอปิกำลังหาผู้บริจาคซื้อเครื่องตรวจเส้นเลือดที่ขาอยู่ค่ะ เพราะจะช่วยค้นหาโรคได้ตั้งแต่ระยะแรก แต่เงินมันเยอะคือ ๗ แสนค่ะ
(เย็นจะมาอ่านบันทึกต่อค่ะ)
- ขอบพระคุณ ครูต้อยติ่ง มาก มาก ที่มาให้ความรู้ เรื่อง สปาเท้า สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
- คุณแม่ อายุ ใกล้ 70 แล้ว รักษา เบาหวาน มา ประมาณ 16 ปี ต่อเนื่อง เคยผ่าตัดข้อเท้ามาแล้ว...
- ปัจจุบัน คุณแม่ น้ำหนักมาก ควบคุมอาหาร ลำบาก /// และ พบแพทย์ ทุก 3 เดือน รับประทาน ยา / ควบคุม และ ฉีดอินซูลิน ด้วยตนเอง ตลอดมา....
- ได้การหละ...!!! เดี๋ยว วันหยุดนี้... จะตั้งใจไป ทำสปา ให้แม่ ดีกว่า....เย้...เย้...เย้.
ขอบพระคุณ มากมาก นะคะครูต้อติ่ง
