นักอพยพสัตว์แห่งเขื่อนเชี่ยวหลาน

 

สืบ  นาคะเสถียร

หลายวันมานี้นับจากวันที่ตั้งใจจะไปงานเฮฮาศาสตร์ครั้งที่ 11 ณ ห้วยขาแข้งอุทัยธานี ผู้เขียนก็พยายามศึกษา เรื่องราวของพื้นที่มรดกโลกแห่งนี้ พร้อมกันนั้น ก็ทำให้ได้ศึกษาชีวประวัติของคุณสืบ  นาคะเสถียร ผู้มีความเกี่ยวข้องกับห้วยขาแข้ง และเรื่องราวที่ต้องเก็บมาบันทึกเอาไว้บ้างในGotoknow แห่งนี้ ก่อนจะถึงวันไปดูสถานที่จริง และคำบอกเล่าจากผู้ร่วมงานกับคุณสืบ นาคะเสถียร เพื่อจะได้ทราบว่าท่านเป็นทีกล่าวฝขวันในนามนักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมแห่งธรรมชาติผืนป่าและสัตว์ป่าอันดับหนึ่งของไทย

   มีเรื่องของคุณสืบ นาคะเสถียร ที่ประทับใจผู้เขียนมาก นั่นคือ ท่านได้เป็นหัวหน้าโครงการอพยพสัตว์ป่าตกค้าง ในพื้นที่อ่างเก็บน้ำ เขื่อนรัชชประภา(เชี่ยวหลาน) จังหวัด สุราษฏร์ธานีเป็นความเหนื่อยยากและได้บารมีมากที่สุด เท่าที่มนุษย์จะสามารถกระทำได้

  เพราะมันนเป็นยิ่งกว่าหน้าที่ ต้องมีหัวใจแห่งความเมตตาสูงสุด ท่านอพยพเหล่าสัตว์ ที่ติดค้างในพื้นที่หลังการสร้างเขื่อนแทบจะทั้งวันทั้งคืน เพื่อนำพาพวกสัตว์ให้ไปอยู่ในที่ปลอดภัย ก่อนจะจมน้ำตาย หรืออดอาหารตายเพราะติดเกาะแก่ง ที่มีระดับน้ำรอบๆลึกถึง 100 เมตร

 คลองแสงแต่เดิมเป็นทางเดินของสายน้ำในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าคลองแสง ที่มีน้ำเชี่ยวกราก การจะสร้างเขื่อนก็ต้องทำการปิดกั้นทางน้ำ เพื่อให้น้ำนั้น ถูกกักเก็บไว้ วันที่การสร้างเขื่อนรัชชประภา(เชี่ยวหลาน)สำเร็จแล้ว จึงต้องปิดกั้นคลองแสง เริ่มขึ้นในวันที่ 3 เมษายน 2529เพื่อทดน้ำไว้ในเขี่อน คุณสืบได้เล่าไว้ว่า

 เมื่อเริ่มปิดคลองแสง น้ำก็เพิ่มระดับขึ้นอย่างรวดเร็วบนพื้ที่ 1 แสนไร่ เนินเขาต่างๆ กลับกลายเป็นเกาะเล็กเกาะน้อย ราวๆ 162 เกาะ สัตว์ป่าทั้งหลายหนีน้ำอย่างไม่รู้ทิศทาง ต้องลอยคอในน้ำแหวกว่ายไปเรื่อยเปื่อยด้วยความตระหนก บางตัวก็ติดค้างบนยอดไม้ ยังอยู่บนเกาะต่างๆก็มากมาย น้ำลึกถึง100 เมตร สัตว์ใหญ่น้อยจมน้ำตายมากมาย การเข้าไปช่วยเหลือ ก็ทุกรักทุเล ไม่มีเครื่องมือที่ดี ได้แต่ใช้เชือก กรง กระสอบ มาจับ มาดักสัตว์ โดยใช้เรือล่องไปตามลำน้ำนั้น ทั้งวัน ทั้งคืน

  บางตัวบาดเจ็บ เมื่อช่วยมาได้ ก็สิ้นใจไปแล้ว หลายครั้งคุณสืบต้องลงมือปั๊มหัวใจ ต่อชีวิตให้สัตว์เหล่านั้น

 ผู้เขียนค้นหาภาพที่มีผู้บันทึกการช่วยเหลือสัตว์ตกค้าง ทั้งภาพนิ่ง วิดีโอ แล้วรู้สึกเศร้าใจและซึ้งใจกับคณะผู้ช่วยเหลือสัตว์ทุกๆคน จนน้ำตาจะไหล

 สัตว์บางตัวรอดตาย ถูกพาไปพัก ณ ที่พักสัตว์ชั่วคราว แต่เขาก็เครียดตายไปเสียส่วนมาก บางตัวถูกนำไปอยู่พื้นที่ใหม่ ก็ต้องผจญกับเจ้าถิ่น ที่ไล่ล่าชีวิตไม่หยุดหย่อน คุณสืบสรุปไว้ว่า การช่วยเหลือสัตว์ป่าที่ถูกทำลายถิ่นที่อยู่เดิมนั้น ไร้ผลโดยสิ้นเชิง การสร้างเขื่อนใหญ่ได้ทำลายล้างเผ่าพันธุ์ห่วงโซ่แหล่งอาหาร ตลอดจนที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าอย่างรุนแรงและกว้างขวาง ความช่วยเหลือจากมนุษย์ไม่สามารถชดเชยสิ่งที่สูญเสียไปได้

   ต่อมาคุณสืบ  นาคะเสถียร ได้เป็นบุคคลสำคัญ ในการต่อต้านการสร้างเขื่อนน้ำโจน จนที่สุดรัฐบาลก็ได้ระงับการก่อสร้างไว้

 ผู้เขียนนับถือน้ำใจคุณสืบ ที่เป็นคนจริง ทำจริง มุ่งมั่นมาก คิดถึงประโยชน์ผู้อื่นมากกว่าความปลอดภัยของตน แม้ว่าผู้นั้นจะเป็นเพียงสัตว์ป่า ที่ไม่สามารถร้องขอความเห็นใจและความช่วยเหลือจากใครๆได้เลย เมื่อรักชีวิตผู้อื่นได้ขนาดนี้ เรื่องการสละชีวิตตนเองเพื่อสร้างแรงกระทบให้เกิดประโยชน์ต่อผู้อื่น ทำไมท่านจะทำไม่ได้ การกระทำเช่นนี้ มีให้เห็นกับคนเป็นพ่อเป็นแม่ที่รักลูกเท่านั้น ที่พร้อมจะพลีชีวิต เพื่อปกป้องลูกของตนให้พ้นภัย

คุณสืบ นาคะเสถียร เป็นวีรบุรุษในหัวใจของหลายคนรวมทั้งผู้เขียน และพร้อมที่จะสืบทอดเจตนา ที่ท่านทำให้ดูเป็นตัวอย่างโดยมิต้องบรรยายค่ะ

 

 

 

 

[อักขณิช]

จะมาแอ่วเชียงใหม่เมื่อไหร่  ขอให้พี่รุ่งแจ้งให้ทราบด้วยนะครับ

[ตันติราพันธ์]

สวัสดีค่ะคุณอักขณิช ตกลงค่ะจะแจ้งล่วงหน้า เชียงใหม่หนาวหรือยังคะ

[ภูสุภา]

ไม่ค่อยเห็นภาพถ่าย คุณสืบ กับรอยยิ้มแบบนี้

เมื่อคิดถึงเรื่องราวและความเป้นนักอนุรักษ์ผืนป่า สัตว์ป่าและความเป็น คนจริง

อดเสียดายคนดี ๆ ไม่ได้

คงต้องค้นหาเรื่องราว คุณสืบ มาอ่านเพิ่มเติม

ขอบคุณบันทึกดีนี้ค่ะ

[ตันติราพันธ์]

สวัสดีค่ะคุณภูสุภา คุณสืบเป็นคนจริง ดิฉันอ่านเรื่องราวของท่านเกือบทุกวัน ทั้งจากผู้ร่วมงานที่เล่าเอาไว้ในมุมที่ไม่เคยรู้ ก็ตั้งใจจะเรียนรู้วิถีของท่าน และนำมาบันทึกไว้ณที่นี้บ้างค่ะ ชอบภาพนี้เช่นกันเพราะได้เห็นรอยยิ้มแห่งความสุขบ้างชั่วขณะ ขอบคุณที่ติดตามอ่านนะคะ