โบกคว่ำโบกหงาย ลายไหมมัดหมี่วัฒนธรรมสองฝั่งโขง

โบกคว่ำโบกหงายลายผ้าของลาวเวียง

กลุ่มลายหนึ่งที่มีความสำคัญมากและพบมากนั้นคือลายผ้าที่ชาวลาวเวียงบ้านกลางหมื่นเรียก ลายโบกคว่ำโบกหงาย คนรุ่นทวดจะเรียกเช่นนี้แต่สำหรับช่างทอรุ่นใหม่เรียกลาย ขาเปีย

โครงสร้างของลายนี้จะเป็นลายรูปกากบาทหรือเส้นเฉียงที่ไขว้กัน โดยจะมัดมีระยะห่างเท่ากันเรียงกันลงมาจากบนลงล่าง

โบกคว่ำโบกหงายเป็นภาษาเดิมของคนลาวทั้งลาวเวียงและลาวอีสานอื่นๆ นับเป็นศัพท์เทคนิคของกลุ่มช่างทั้งช่างทอและช่างก่อสร้าง ในลวดลายบนผ้าไหมอาจจะมีการโอบเอาสีแตกต่างกันแต่ยังคง คงรูปกากบาทตามโครงสรางลายเอาไว้ ดังแสดงในภาพประกอบ

 

จากการศึกษาพบว่า ลวดลายนี้ได้รับอิทธิพลจากความเชื่อเรื่องบัวคว่ำบัวหงาย ที่สัมพันธ์กับเรื่องราวในพระพุทธศาสนา