ภาษาผู้ไทวันละคำ........................................หลิล้อ,ล้อผ้ ๊าย
สวัสดีค่ะ ภาษาผู้ไทวันนี้ขอเสนอคำว่า หลิล้อ และคำว่า ล้อผ้ ๊าย
หลิล้อ
หลิล้อในภาษาผู้ไทคือการนำเอาวัตถุมาไว้ในอุ้งมือแล้วเอาฝ่ามือประกบกันแล้วถูมือไปมาคลึงวัตถุนั้นให้เป็นรูปกลมๆยาวๆเหมือนแท่งดินสอ ล้อผ้ ๊าย ล้อผ้ ๊ายในภาษาผู้ไทยคือแท่งฝ้ายที่ได้จากการนำฝ้ายที่ ดีดแตกแล้วนำมาแผ่ในไม้กระดานแล้วใช้แท่งไม้กลมยาวเป็นแกน พันฝ้ายนี้เป็นแท่งๆเพื่อนำไปเข็นเป็นเส้นฝ้าย
ขอบคุณรูปภาพจากhttp://www.faikhain.com
จากรูปข้างบนจะเห็นการพันฝ้ายและล้อผ้ ๊ายที่ได้
การพันฝ้ายนี้ผู้ไทเรียกว่าเอ๋ดล้อผ้ ๊าย
ที่เรียกแท่งฝ้ายนี้ว่าล้อผ้ ๊ายนั้นผู้เขีนยคิดว่าน่าจะมาจากเป็นแท่งยาวๆเหมือนกับการหลิล้อข้าวเหนียวให้เป็นแท่งยาวๆพอฝ้ายเป็นแท่งยาวๆก็เลยรียกล้อผ้๊าย
ขอบคุณที่เข้ามาอ่านค่ะ
ความเห็น (2)
Help please (I use Firefox on Ubuntu 12.10 and the word shows as ล้อผ้ ๊าย)
a) ผ (not ฝ) is this right?
b) How should I read ผ้ ๊าย (ผ +ไม้โท +ไม้ตรี +า +ย) ?
ขอบคุณค่ะท่านsr
a ถูกต้องค่ะ
bถูกต้องค่ะ แต่ว่ามีวรรณยุกต์สองตัวคือ ไม้โทและไม้ตรีที่เขียนอย่างนี้เพราะเสียงในภาษาผู้ไทของคำนี้จะอยู่กึ่งกลางระหว่างเสียงโทกับเสียงตรี ดังผังการเทียบผันเสียงดังต่อไปนี้ค่ะ
สามัญ เอก โท ระหว่างโทกับตรี ตรี จัตวา
กา ก่า ก้า ก้า ก๋า
ผ่าย ผ้าย ผ้ ๊าย ผาย
พาย พ่าย พ้าย
พบ
ซึ่งคำที่มีเสียงวรรณยุกต์อยู่ก้ำกึ่งระหว่างเสียงโทกับเสียงตรีในภาษาไทยกลางก็จะมีหลายคำค่ะเช่น นะ คะ พบ รัก ชะชิและอีกหลายๆคำซึ่งฝ้ายในภาษาผู้ไทจะเป็นผ้ายและก็ไม่ใช่เสียงโทแต่จะตรงกับเสียงวรรณยุกต์ของคำว่าชิ ชะ ดังกล่าวจึงเลือกเขียนวรรณยุกต์ทั้งโทและตรีกำกับค่ะ