แบบการนำเสนอรูปแบบการบริหารจัดการศึกษาปฐมวัยหรือรูปแบบการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ระดับปฐมวัยที่ดี
( ผลงาน Best – Practice ระดับ ปฐมวัย )
1.
ชื่อผลงาน : การจัดประสบการณ์การเรียนรู้
ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของเด็กปฐมวัย
2.
ชื่อผู้นำเสนอผลงาน: นางสาววรรณศิริ อุ่นขาว ตำแหน่ง
ครูผู้ช่วย
ที่อยู่ โรงเรียนบ้านบางหลาม สพป. พังงา
อีเมล [email protected]
3.
หลักการเหตุผล/ความเป็นผล
การเจริญเติบโตของเด็ก ปฐมวัยเกี่ยวข้องกับการพัฒนาด้านความคิดสร้างสรรค์
โดยมีแบบแผนที่แตกต่างกันออกไปจากพัฒนาการด้านอื่นๆ Torrance
ได้สรุปพัฒนาการด้านความคิดสร้างสรรค์เด็กทารก – ก่อนวัยเรียน (อายุ 0-6 ปี)
ว่าเด็กมีความสามารถพัฒนาจินตนาการได้ตั้งแต่ขวบปีแรก ด้วยการเรียนรู้จากสิ่งเร้ารอบตัว
เช่น เสียง จังหวะ เมื่ออายุ 2 ขวบ ความกระตือรือร้นที่จะใช้ประสาทสัมผัสเริ่มมีมากขึ้นตามลำดับ
ช่วงอายุ 2-4 ปี เด็กสามารถเรียนรู้สิ่งต่างๆ
จากประสบการณ์ตรง และประสาทสัมผัสที่พร้อมสำหรับสิ่งแปลกใหม่ตามธรรมชาติ เริ่มมีความรู้สึกเป็นตัวของตัวเอง
มักทำในสิ่งที่เกินความสามารถของตนเอง ชอบจินตนาการ จวบจนอายุช่วง 4-6 ปี เด็กเริ่มสนุกสนานกับการวางแผน การเล่นและสามารถเชื่อมโยงเหตุการณ์ต่างๆ
แม้จะไม่เข้าใจในเหตุผลมากนัก เด็กชอบทดลองเล่นบทบาทสมมติต่างๆ
โดยใช้จินตนาการของเด็กเอง
ความคิดสร้างสรรค์ เป็นกระบวนการคิดที่เกี่ยวข้องกับการคิดสิ่งใหม่ๆ
ซึ่งขัดแย้งกับความคิดเดิมๆ โดยดึงเอาประสบการณ์เก่าๆ ออกมาทั้งหมด และเลือกที่จะสร้างแบบแผนใหม่ๆ
ออกมาให้ปรากฏ ซึ่งการจัดแบบแผนของการคิดใหม่นี้เป็นลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคล
ประกอบด้วย 2 ส่วน คือ ความคิดคล่องตัว (Fluency) เป็นความสามารถที่ผลิตความคิดที่นุ่มนวลและรวดเร็วในการแก้ปัญหา และความคิดยืดหยุ่น
(Flexibility) เป็นความสามารถในการค้นพบลักษณะที่มีความหลากหลาย
สมองมนุษย์ สามารถคิดเชื่อมโยงประสานสัมพันธ์กันระหว่างความรู้และประสบการณ์ ทำให้เกิดการต่อยอดความรู้เดิมและการต่อเติมจินตนาการออกไป
4. วัตถุประสงค์
1. เพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของเด็กปฐมวัย
2. เพื่อให้เด็กมีความคิดสร้างสรรค์จินตนาการ
5.
แนวคิด/ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
โรงเรียนบ้านบางหลามได้นำแนวทางการจัดประสบการณ์
มาจัดประสบการณ์ให้กับเด็กปฐมวัยเพื่อส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ของเด็กปฐมวัย
แนวคิดทฤษฎีของกิลฟอร์ด (Guilford , 1967) กล่าวว่านิยามความคิดสร้างสรรค์ว่า
การคิดสร้างสรรค์ เป็นความสามารถในการทางานของสมอง ในการคิดได้หลายทาง หรือที่เรียกว่า
อเนกนัย (Divergent thinking)
การศึกษาตามความคิดของจอห์น ดิวอี้ คือ ความเจริญงอกงามทั้งทางด้านร่างกาย
สติปัญญา และคุณธรรม ดังนั้นกระบวนการสร้างสรรค์ประสบการณ์ใหม่ที่ต่อเนื่องกับประสบการณ์เก่าไป
เรื่อย ต้องส่งเสริมให้เกิดประสบการณ์ใหม่เพื่อเป็นวิถีนำไปสู่ความรู้ความเข้าใจใน
ปัจจุบันและอนาคตได้
ดร.มาเรีย มอนเตสซอรี่ วิธีการสอนเริ่มจากการสังเกตเด็ก
ศึกษาพัฒนาการของเด็ก ความต้องการและความสนใจของเด็ก โดยมีแนวปรัชญาที่เชื่อมโยงทุกสิ่ง
และคำนึงว่าเด็กทุกคนมีความสำคัญ
6.
การดำเนินงาน/กระบวนการ/วิธีการปฏิบัติ
1.
จัดทำแผนการเรียนรู้
ที่มีการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ทุกหน่วยการเรียนรู้
2.
จัดการเรียนรู้โดยตอบสนองต่อความต้องการพื้นฐานตามธรรมชาติในการค้นหาความหมายด้วยการให้เด็กได้สำรวจและเรียนรู้สิ่งต่างๆ
3.
จัดบรรยากาศที่เหมาะสมซึ่งเอื้อให้เกิดการเรียนรู้
เนื่องจากอารมณ์และการเรียนรู้เป็นสิ่งที่แยกจากกันไม่ได้และอารมณ์มีผลต่อรูปแบบการเรียนรู้
4.
จัดการประเมินพัฒนาการให้เป็นกระบวนการอย่างต่อเนื่องและเป็นส่วนหนึ่งของการจัดประสบการณ์
5.
จัดประสบการณ์การเล่นและการเรียนรู้เพื่อพัฒนาเด็กโดยองค์รวมอย่างต่อเนื่อง
6.
จัดกิจกรรมทางด้านศิลปะ ควรระลึกอยู่เสมอว่ากิจกรรมที่จัดนั้นเปิดโอกาส ให้เด็กได้ใช้ประสบการณ์ตรงจากสิ่งแวดล้อมนอกห้องเรียนเพียงพอหรือไม่
ควรหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ให้เด็กต้องทำแล้วผลงานออกมาเหมือนกันทั้งห้อง
เพราะการสร้างงานศิลปะคือการแสดงออกของการรับรู้เฉพาะตน
โปรดจำไว้ว่าพฤติกรรมการทำงานศิลปะของเด็กแต่ละคนต่างกัน
บางคนชอบนั่งทำงานที่โต๊ะ บางคนขอบนอนกับพื้น
บางคนชอบนั่งทำงานนอกห้องเรียน ครูผู้สอนควรให้อิสระอย่างเต็มที่เพราะถ้าเด็กเพลินเพลินและมีสมาธิกับการทำงานจะส่งผลให้เกิดพัฒนาการในทุกๆ ด้าน นอกจากนี้ควรเปิดโอกาสให้เด็กได้ฝึกทำงานเป็นกลุ่ม และร่วมประเมินผลงานหรือ แสดงความคิดเห็นผลงานของเพื่อร่วมชั้นเรียนด้วย
7.
มีความเมตตาและหวังดีต่อเด็กทุกคนอย่าง เท่าเทียมกันโดยการแสดงความรักและความห่วงใยอยู่เสมอ พยายามใช้คำพูดกระตุ้นจินตนาการของเด็กระหว่างการทำงานเสมอ
8.
ให้ผู้ปกครองมีส่วนช่วยในการเสริมสร้าง ประสบการณ์ขณะที่เด็กอยู่ที่บ้านด้วยเช่น มีการกำหนดเรื่องล่วงหน้า แต่ละสัปดาห์ว่าจะมีกิจกรรมเรื่องใด
วัสดุอุปกรณ์และวิธีการทำงานเป็นอย่างไรฯ การเตรียมการเหล่านี้จะช่วยกระตุ้นให้เด็กอยากรู้อยากเห็น เกิดจินตนาการและ สร้างผลงานได้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น
จากกิจกรรมดังกล่าวข้างต้นสามารถนำมาปฏิบัติให้สอดคล้องบูรณาการกับตารางกิจกรรมประจำวันสำหรับเด็กปฐมวัย
8.
ผลการปฏิบัติงาน
เด็กปฐมวัยเกิดจินตนาการมีกระบวนการคิดเชิงสร้างสรรค์
เด็กสามารถนำความรู้ที่ได้ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ มีปฏิสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่น
และปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ดี ส่งผลต่อพัฒนาการที่ดีโดยองค์รวมของเด็ก
9.
ปัจจัยที่ทำให้วิธีการประสบผลสำเร็จ
ด้านการบริหารจัดการ
ผู้บริหารส่งเสริมและสนับสนุนการจัดการศึกษาอย่างต่อเนื่อง
ด้านการจัดการเรียนการสอน ครูมีความตั้งใจ
นำการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ให้เด็กได้ลงมือปฏิบัติจริง
ด้านสื่อ และเทคโนโลยี
จัดหาสื่อได้สอดคล้องกับการเรียนรู้ของเด็ก
ด้านการประสานชุมชน
ได้รับความร่วมมือในการจัดประสบการณ์ส่งเสริมการเรียนรู้จากผู้ปกครอง
10.
บทเรียนที่ได้รับ
ผู้เรียนได้รับการส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์อย่างต่อเนื่องโดยได้รับการส่งเสริมการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ส่งผลให้เด็กได้รับการพัฒนาทักษะความคิด จินตนาการที่เหมาะสมตามวัย
กิจกรรมเคลื่อนไหวและจังหวะ ตามจินตนาการ
กิจกรรม Cooking เสริมประสบการณ์การเรียนรู้
กิจกรรมสร้างสรรค์งานศิลปะ
รางวัลระดับเหรียญทอง
งานศิลปหัตถกรรมนักเรียนระดับจังหวัด
ทัศนศึกษานอกสถานทีรับประสบการณ์ตรง
|