เรื่องของเรื่องมันมีอยู่ว่า วันนี้ผมมีความจำเป็นต้องไปทำธุระที่ธนาคารกสิกรไทยสาขาธรรมศาสตร์ท่าพระจันทร์ (ผมว่าผมเอ่ยชื่อธนาคารได้นะครับ เพราะผมว่าไม่น่าจะมีอะไรเสียหายกับสาขาของธนาคาร)
พอเข้าไป ระหว่างนั่งรอ ผมก็เห็นเจ้าหน้าที่กำลังคุยกับน้องผู้พิการทางสายตาคนหนึ่ง ผมเข้ามาช้ากว่าน้องคนนี้ เลยไม่แน่ใจว่าเขาจะมาทำอะไรในตอนแรก แต่ฟังไปฟังมาก็จับใจความได้ว่าน้องเขาจะมา "เปิดบัญชี" เจ้าหน้าที่เอาแต่ถามว่า
"คุณเขียนหนังสือได้มั้ย"
"ไม่น่าถามนะ ... คนตาบอดส่วนใหญ่ก็เขียนหนังสือไม่ได้อยู่แล้ว" ผมนึกในใจ
แล้วก็ตามคาดครับ น้องเขาเขียนหนังสือไม่ได้ ผมได้ยินน้องเขาบอกเจ้าหน้าที่ว่าน้องเขาตาบอดตั้งแต่กำเนิด การเขียนหนังสือด้วยตัวอักษรปกติจึงอยู่เหนือศักยภาพของเขา (ไม่รู้สิ ... ผมชอบคำตอบนี้นะ" แต่เขาใช้คอมพิวเตอร์ แล้วก็เรียนกับคนปกติได้ด้วยนะครับ
"ถ้าคุณเรียนหนังสือคุณก็น่าจะเขียนหนังสือได้" ผมได้ยินชายคนนั้นพูด ผมอยากจะหัวเราะให้กับเจ้าหน้าที่ที่ไม่เข้าใจอะไรเลยเกี่ยวกับผู้ที่กำลังมาใช้บริการ
"ผมใช้คอมเป็นส่วนมากครับ" น้องคนนั้นตอบ
จากนั้นผมก็เห็นเจ้าหน้าที่พยายามโทรไปบอกกับศูนย์ใหญ่ (น่าจะเป็นสำนักงานใหญ่ของธนาคาร) แต่ดูแล้วน้องเขาก็คงไม่ได้เปิดบัญชีหรอก เพราะเขา "พิมพ์มือ" ได้อย่างเดียวโดยที่ "เขียนหนังสือ" ไม่ได้
เท่าที่ผมรู้ หากที่นี่เป็นที่ญี่ปุ่น อังกฤษ หรืออีกหลายประเทศ การเปิดบัญชีของผู้พิการทางสายตา จะไม่มีปัญหาอะไรเลย ผมว่าคงเป็นเพราะเจ้าหน้าที่ธนาคารเข้าใจดีว่ามันเป็นสิทธิพื้นฐานของคนทุกคน
ผมว่านะ ถ้าน้องเขาเรียนได้ ก็คงไม่ใช่คนไร้ความสามารถถึงขนาดที่ว่าจะดูแลตัวเองและเงินของตัวเองไม่ได้หรอก การมีบัญชีธนาคารจะเป็นประโยชน์กับเขาด้วยซ้ำ อย่างน้อยมันก็ดีกว่าที่เก็บเงินทั้งหมดไว้กับตัวเองหรือบัญชีที่เป็นชื่อคนอื่น ๆ เท่าที่ผมได้ยินน้องเขาตั้งใจจะเปิดบัญชีและขอตัว Cyber Banking เพื่อเอาไว้ซื้อ ebook มาอ่าน สำหรับผมแล้วนี่ไม่ใช่เรื่องแปลกอะไรเลย เพราะสมัยเรียนปริญญาตรี ผมก็เคยมีเพื่อนนักศึกษาที่เป็นผู้พิการทางสายตาหรือคนตาบอด เขาก็ใช้คอมได้ เล่นอินเตอร์เน็ตได้ ทำอะไรได้มากกว่าอีกหลายคน จนบางครั้งผมกับเพื่อน ๆ ร่วมคลาสต้องไปขอให้เขาติวให้ด้วยซ้ำไป ซึ่งเขาก็ช่วยด้วยความเต็มใจ
ผมว่าความเพี้ยนของคนไทยที่ทำงานในระดับปฏิบัติการของธนาคารส่วนหนึ่งก็คือชอบคิดเองเออเองว่าคนพิการต้องทำโน่นทำนี่ไม่ได้ ทั้ง ๆ ที่จริง ๆ แล้วพวกคุณรู้จักพวกเขาดีแค่ไหน พวกคุณเข้าใจเขามากน้อยแค่ไหน เท่าที่วันนี้ผมไปนั่งอยู่ในธนาคารในช่วงสั้น ๆ ผมก็รู้แล้วว่าเจ้าหน้าที่ไม่เข้าใจอะไรเลยเกี่ยวกับคนพิการ ได้แต่ "ออกระเบียบ" และ "คิดเอง" เท่านั้น ท้ายที่สุดคนที่ออกระเบียบด้วยโลกที่แคบ ด้วยวิสัยทัศน์ที่ไม่กว้างไกล ระเบียบที่เขาออกมามันก็ใช้ได้ครับ แต่ถามว่ามันตอบสนองคนทุกคนได้หรือเปล่า ก็ตอบได้เลยครับว่า "ไม่"
สุดท้ายผมก็ไม่รู้หรอกว่าเรื่องนี้เป็นยังไงต่อไป เพราะผมคิดในใจ ณ เวลานั้นว่า ผมทนเห็นการเลือกปฏิบัติของ "บริการทุกระดับประทับใจ" ในครั้งนี้ไม่ได้ ผมจึงเลิกล้มธุระที่จะมาทำในวันนี้ซะ เดินออกมา ทิ้งน้องที่นั่งกับเจ้าหน้าที่ผู้ชายคนนั้นไว้เบื้องหลัง กลับบ้านแบบเซ็ง ๆ คิดแต่ว่า "ถ้าเราเป็นน้องคนนั้นเราจะรู้สึกยังไง"
ขอบคุณที่เขียนบันทึกเล่าเรื่องให้รู้ค่ะ