เครือข่ายเพื่อนช่วยเพื่อนเลิกบุหรี่ รพ.ค่ายสุรนารี นครราชสีมา

ดิฉันเป็นพยาบาลทหาร ตั้งแต่เรียนจบทำงานมา 24 ปีแล้ว อยู่ฝ่ายรักษามาตลอด กำเนิดจากพยาบาลไอซียู และเติบโตเป็นหัวหน้าพยาบาลไอ ซี ยู อยู่นานหลายปี เชี่ยวชาญลงลึกอยู่ในโลกแคบๆ แล้วยังมีดีกรีเฉพาะทางควบคุมโรคติดเชื้ออีก ที่ผ่านมาในอดีตวันๆก็ตั้งหน้าตั้งตาทำแต่งานๆๆ ไม่ได้เคยสนใจโลกภายนอกสักเท่าไหร่ แล้วอยู่มาวันหนึ่งชีวิตก็ผันแปรได้มาทำงานเป็นหัวหน้าฝ่ายส่งเสริมสุขภาพและชุมชน โอ๊ววว...ช่างท้าทายซะยิ่งกว่าอะไร ใดๆๆในโลก ต้นทุนทักษะงานชุมชนไม่มีเลย อสม.เป็นใคร สำคัญไฉนยังตอบไม่ได้ รู้แต่ว่านาทีต่อไปความเป็นผู้เชี่ยวชาญลงลึกต้องถูกละวาง หันมามองรอบตัวให้มาก

  งานแรกที่ออกทัวร์ในฐานะOBSERVER ก็คือวันงดสูบบุหรี่โลก ได้เห็นเลยว่าคนไทยสูบบุหรี่เยอะจังและเป็นปัญหาระดับโลกด้วย โดยส่วนตัวจะเป็นคนแพ้ควันบุหรี่ จึงเลือกอยู่ในสังคมที่ปลอดควันมาโดยตลอด ไม่กล้าฟันธงว่า”ไม่ชอบคนสูบบุหรี่”เพราะโบราณว่า “ไม่ชอบอะไรมักได้อย่างนั้น”แล้วต้องมาทำงานที่เกี่ยวข้องกับบุหรี่อีก ก็ยังดีที่เป็นงานที่ต้องดึงคนออกจากบุหรี่ จะทำไงดีน๊า ตัดสินใจขอเจ้านายไปดูงานเรียนลัดจากผู้ที่มีประสบการณ์ ปรากฏว่าได้รับการต้อนรับอย่างดีจากสคร.5และรพ.โชคชัยโดยเฉพาะสคร.5ยินดีอย่างออกนอกหน้าประหนึ่งว่าเราจะไปรับช่วงต่อ พร้อมจะสนับสนุนเราทุกอย่างเท่าที่จะทำได้  หลังจากนั้นเราก็ได้ทบทวนตัวเองร่วมกับทีมแล้วตัดสินใจว่า ลุย เดินหน้าเต็มที่ทุกอย่างเริ่มต้นที่ใจ ความรู้ศึกษาเรียนรู้กันได้ ประสบการณ์ก็ต้องค่อยๆทำไป บวกกับต้นทุนเดิมที่ใครๆก็พิสูจน์กันมาแล้วว่าพยาบาลทำได้ทุกอย่าง ก็ไม่น่าจะมีปัญหาอะไรนะ เพียงแค่ตัดสินใจว่าจะลุยก็มีcaseเดินเข้ามาหา หนึ่ง สอง สาม สี่ ห้า ทุกรายที่เดินเข้ามาล้วนแต่มีความตั้งใจจะเลิกบุหรี่เป็นทุน ยิ่งทำไปก็ยิ่งรู้สึกดีกับงานนี้ 2caseแรกจูงมือกันมาอายุยี่สิบกว่าๆทั้งคู่ หลังจากให้คำแนะนำแล้วเค้าไม่กลับมาหาเราอีกเลย โทรตามก็แล้ว เอ๊ะต้องทบทวนแล้วล่ะ แต่ก็ยังไม่หมดกำลังใจ เพราะcaseต่อมาเข้ามาบอกเราว่า”ผมอยากมาเลิกบุหรี่”เมื่อเราได้ทำตามขั้นตอนและให้คำปรึกษาแล้วลุงบอกกับเราว่า”วันนี้ผมตัดสินใจจะบวช โดยมีคุณหมอเป็นผู้ตัดผมบวชนาคให้ “ โอ้โห...ปลื้มมากแถมก่อนกลับลุงยังได้ให้พรว่าขอให้คุณหมอมีความสุข ความเจริญ คิดสิ่งใดให้สมปรารถนา อายุมั่นขวัญยืน....

  Caseต่อมาเป็นคุณลุงสูบบุหรี่มาแล้วกว่า50ปี วันละ1ซองอยากมาเลิกด้วยปัญหาสุขภาพและมีหลานตัวเล็กๆไม่อยากให้หลานเหม็นควันบุหรี่ ในบ้านของคุณลุงมีชาย 3 Gen Gen1อายุเกือบ90ปี Gen2คือตัวคุณลุงอายุ70ปี Gen3คือลูกชายของคุณลุงอายุ40กว่าปี ที่บ้านของคุณลุงเปิดร้านขายของชำ(ขายบุหรี่ด้วย)เจอโจทย์เข้ามาแบบนี้จะรอดไม๊เนี่ย แต่หลังจากที่คุณลุงได้มาเข้าโปรแกรมให้คำปรึกษากับเราแล้วคุณลุงสามารถลดละเลิกได้ตามลำดับอย่างไม่น่าเชื่อ กำลังใจมาเป็นกอง

  Caseต่อมาเป็นคนไข้เบาหวาน ความดัน รับยาที่รพ.ประจำตั้งใจอยากจะเลิกบุหรี่อีกเหมือนกัน อยากรู้ว่าตัวเองติดนิโคตินหรือไม่หลังจากได้พูดคุยกับเราและทำแบบประเมินแล้วก็กลับไปด้วยความมั่นใจว่า”ต้องเลิกได้แน่”เพียงเท่านี้ก็เกินพอแล้ว สำหรับการที่จะบอกกับตัวเราเองว่า เรามาถูกทางแล้ว เราได้ใช้ความรู้ที่มีทำคุณประโยชน์ให้กับเพื่อนมนุษย์ที่หลงผิด ตกเป็นทาสของบุหรี่ ยังมีอีกหลายคนที่เขาต้องการความช่วยเหลือจากเรา หลายคนที่อยากจะเลิกบุหรี่แต่ไม่รู้จะไปรักษาที่ไหน ที่นี่รพ.ค่ายสุรนารียินดีให้ความช่วยเหลือท่านเพราะนอกจากท่านจะมีสุขภาพที่สดใสแข็งแรง บรรยากาศในครอบครัวก็ดีขึ้น ค่าใช้จ่ายก็ประหยัดลง ที่สำคัญคือคนที่อยู่เบื้องหลังความสำเร็จอย่างเรา อิ่มใจสุดสุดขอบอก

  นี่ก็อีกไม่กี่วันก็จะออกพรรษาแล้ว วันนี้นัดคนไข้มาติดตามผล พูดยังไม่ทันขาดคำ คุณลุงสุบรรพ์ก็เดินเข้ามาด้วยสีหน้าที่ยิ้มแย้มแจ่มใส พร้อมกับมาบอกเราว่า ลุงเลิกบุหรี่ได้แล้ว ท่าทางคุณลุงแกจะดีใจมากเล่าไปยิ้มไป เราเองก็มองเห็นแววตาที่มีความสุขของแกแล้วก็อดดีใจด้วยไม่ได้ วันนี้ลุงจะมาขอบคุณ คุณหมอ “โอ๊ยถ้าไม่ได้คุณหมอคอยแนะนำ ช่วยเหลือให้กำลังใจ ไม่รู้ว่าลุงจะเลิกบุหรี่ได้ไม๊ คบกับมันมาตั้ง 50 ปี ต่อไปเลิกคบกันเลย” ตัวเราเองก็บอกกับคุณลุงว่า”ต้องขอชื่นชม คุณลุงเยี่ยมมาก หนูขออนุโมทนาบุญในโอกาสเทศกาลออกพรรษานี้ด้วยเลยนะคะ และขอถือโอกาสให้คุณลุงเป็นต้นแบบให้กับคนอื่นๆที่อยากเลิกบุหรี่ด้วย”คุณลุงก็ตอบตกลงทันที

ถ้าจะย้อนรอยเบื้องหลังของความสำเร็จแล้งต้องบอกว่าทั้งเขาและเรามีส่วนกันคนละครึ่งนะ ตัวเราเองก็ต้องมีเจตคติที่ดี แสดงให้เขาเห็นว่าเราคิดดี พูดดี และตั้งใจทำดี ให้เขารู้ว่าเราอยากช่วยเหลือเขา ใช้กระบวนการ 5A : ASK(คำถาม),ASSESS(ประเมิน),ADVISE(แนะนำ),ASSIST(ช่วยเหลือ) AND ARRANGE(ติดตาม) บวกกับการปลุกพลังฝ่ายดี ให้ตัวเขาคิดว่า”เขาต้องทำได้”ถ้าไม่มั่นใจก็ต้องเสริมตัวช่วยเช่นคนที่รัก คนในครอบครัว ฯ ดิฉันมักจะเปรียบเทียบให้ผู้ที่มารับคำปรึกษาเลิกบุหรี่ฟังอยู่เสมอว่า งานนี้เปรียบเสมือนพิชิตยอดเขาเลยนะ ไม่ใช่เรื่องง่าย แต่สามารถทำได้ จะคอยบอกเขาเสมอว่าไปถึงไหนแล้ว เมื่อไหร่ที่เขาพิชิตยอดเขาได้คว้าธงชัยมาครอง เมื่อนั้นเขาจะเกิดความภาคภูมิใจ และเราจะอยู่เคียงข้างเขา ร่วมยินดีกับชัยชนะในครั้งนี้ด้วยกัน หวังว่าคงไม่ยากลำบากจนเกินไปถ้าคุณจะมาเป็นเครือข่ายร่วมกับเรา ในการสร้างโลกให้สดใส อากาศปลอดภัย ไร้มลพิษ ด้วยความยินดียิ่งค่ะ

โดย หัสยา พงษ์จุฬากุล