รั้วสร้างรายได้ ได้อย่างไร? เป็นคำถามที่พี่น้องเกษตรกรมีความสงสัยในระบบเกษตรแบบประณีต ซึ่งจากที่ผมได้นำเรียนพี่น้องชาว KM เมื่อวานนี้ว่าเราสร้างรั้วที่แข็งแรง และราคาประหยัดในระบบเกษตรประณีตนั้น เสมือนว่าเราได้วางแผนเพื่อใช้ประโยชน์จากแนวรั้ว ซึ่งจะสามารถก่อให้เกิดมิตรภาพและรายได้ เป็นอย่างดี
ทำอย่างไรจะเกิดรายได้ หลังจากที่เรามีรั้ว หรือมีแนวรั้วที่แข็งแรงแล้วเราก็จะทำการปลูก พืชผัก ไม้ผลขึ้นตามรั้ว ซึ่งอาจจะเหมือนกับผักสวนครัวรั้วกินได้ ที่เห่อกันอยู่พักหนึ่งสุดท้ายก็ตายหมด แต่ในระบบของเราก็จะปลูกทุกอย่างที่เรากิน แล้วก็จะกินทุกอย่างที่เราปลูก และเราก็จะพิจารณาเช่นกันว่าคนในชุมชนของเราชอบกินอะไร เราก็อาจจะปลูกพืชชนิดนั้นเพิ่มมากขึ้นเพื่อสนองความต้องการของชุมชนด้วย
พืชที่นิยมปลูก สิ่งแรกที่เราจะคำนึงถึงว่าจะปลูกอะไรนั้น ต้องถามตนเองว่าจะกินอะไร แล้วก็มองสังคมรอบข้างด้วยว่าเขาชอบกินอไร โดยปกติแล้วก็จะปลูกทั้งพืชผัก และไม้ผล เช่น ชะโอม ผักหวานบ้าน ตำลึง บวบ และกระทกรก เป็นต้น และที่สำคัญเราจะไม่ให้ไปเบียดเบียนอาณาเขตของเพื่อนบ้าน
ได้ทั้งเงินและเพื่อน ในระบบการผลิตเกษตรแบบประณีต นอกจากเราจะปลูกพืช และเลี้ยงสัตว์ที่เอื้อประโยชน์ซึ่งกันและกันเรายังเป็นการผลิตที่เอื้อต่อเพื่อนบ้านที่มีอาณาเขตติดกันด้วย หากเพื่อนบ้านต้องการเก็บผลผลิตที่ลุกล้ำฝั่ง เราก็แบ่งปันกันกิน เสริมสร้างมิตรภาพที่ดี ส่วนที่เหลือก็นำไปกิน เหลือกินก็ขายสร้างรายได้ให้กับครอบครัว
ชีวิตปลอดภัย ครอบครัวมีสุข เป็นคำพูดของพ่อวิจารย์ แห่งบ้านนาเมือง ตำบลกุดปลาดุก จังหวัดอำนาจเจริญที่ท่านยึดการผลิตในระบบนี้ คุณพ่อบอกว่าเราเก็บผลผลิตที่เราปลูกไว้มากินได้โดยไม่ต้องกังวลเรื่องสารเคมีแต่อย่างใด ดังนั้นจึงมีความปลอดภัยสูง เพราะเราไม่ใช้ นอกจากนั้นยังทำให้เพื่อนบ้านมาอุดหนุนสินค้าของเราอีกด้วย เราได้เงิน เพื่อนบ้านปลอดภัย เราก็มีรายได้เพิ่มขึ้น ปลดหนี้ปลดสินได้ สุดท้ายครอบครัวเราก็มีความสุข
ขอบคุณครับ
อุทัย อันพิมพ์
25 กันยายน 2549
ขอบคุณมากครับคุณพิไล
การแบ่งปันกันกิน ได้ทั้งบุญ ได้ทั้งเพื่อน และที่สุดของที่สุดคือ ความสุข ครับ