บันทึกแรกแห่งปี "สัจจะ" คุณธรรมประจำใจข้อ ๑

หลังอบรมนพลักษณ์กับการปฏิบัติธรรมระหว่างวันที่ ๑-๙ ธันวาคม ๒๕๕๕ ที่ผ่านมา ตลอดทั้งเดือนธันวาคมช่วงสิ้นปี มีบททดสอบชีวิตให้ต้องนำธรรมที่ปฏิบัติมาใช้อย่างไม่ทันได้ตั้งตัว จึงอาจไม่ค่อยได้มีเวลาทักทาย เขียนบันทึกและติดตามความเป็นไปใน Gotoknow อย่างต่อเนื่อง

ใส่บาตรพระริมคลองผีหลอกช่วงปฏิบัติธรรม

สิ่งที่อยากจะเล่า อยากจะแลกเปลี่ยนในบันทึกนี้ จึงหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะเป็นของขวัญเล็ก ๆ น้อย ๆ เนื่องในโอกาสวันปีใหม่ ๒๕๕๖ ค่ะ

ในยุคสมัยใหม่นี้ เราได้ยินคำว่า "ปฏิบัติธรรม" กันบ่อย หลายท่านอาจจะทราบความหมายที่ลึกซึ้งของคำนี้แล้ว ในที่นี้ ขออนุญาตทบทวนเพื่อที่จะได้เดินทางไปสู่เป้าหมายของความเข้าใจและเข้าถึงด้วยกัน

นั่งปฏิบัติธรรมริมน้ำ จิตกระเพื่อมตามสิ่งกระทบ

"ปฏิบัติธรรม" .... เป็นการศึกษา ฝึกฝน ขัดเกลาตัวตนเพื่อนำธรรมมาปฏิบัติในชีวิตประจำวันให้เหมือนเป็นปกติธรรมดา แต่ทว่าได้ผ่านกระบวนการบางอย่างที่ฝืนตัวตนที่คุ้นชิน จึงเป็นความธรรมดาที่แตกต่างจากที่เคยเป็นมา

การไปปฏิบัติธรรมไม่ว่าจะที่วัดหรือสถานปฏิบัติธรรมที่จัดกันอยู่ทั่วไป จะแนวไหนก็ตามล้วนฝึกให้เรา "ฝืน" ความเคยชิน หรือเรียกอีกอย่างหนึ่งก็คือฝืนกิเลสตัวเอง ... เคยนั่ง นอน กิน อยู่ พูดคุยอย่างสบายตามใจตน ก็จะไม่สะดวกสบายเหมือนที่เคยดำเนินชีวิตปกติ

ทั้งนี้ ก็เพื่อจะให้เราได้เข้าใจ สัมผัสถึงธรรมชาติดั้งเดิม เกิดการละสิ่งปรุงแต่ง มองให้เห็นจิตเดิมแท้ มองให้เห็นถึงความไม่มีตัว ไม่มีตน ความเป็นตัวเป็นตน ก็สร้างสมเกาะเหนี่ยวยึดแน่นกันมาช้านาน กว่าจะลอกออกทีละชั้น ๆ ก็ใช้เวลามิใช่น้อย สิ่งใดไม่ใช่กิเลสหลักก็ละง่าย สิ่งใดเป็นกิเลสหลักก็ต่อสู้กันยาวนาน...เพราะมันคือทุกข์ที่ละได้ยากยิ่ง และเราก็คืออันหนึ่งอันเดียวกับตัวทุกข์นั้น ถ้าเราไม่ละตัวเรา ก็คือเรายังไม่ได้ละจากทุกข์

ธรรมชาติภายนอกกับภายในมีปฏิกริยาผกผันกัน ภายในเราปรุงแต่งเกินจริง

ปิดวาจา เพื่อมิให้ฟุ้งซ่าน ยิ่งพูด ยิ่งสื่อสาร ใจก็ไม่อยู่เนื้อกับตัว สติกระเจิง

คำว่า "ปฏิบัติ" เดิมนั้นแปลว่า"เดินทาง"มาจากภาษาบาลี คำที่คล้ายกันอีกคำหนึ่งคือ"ปฏิปทา" โดยเห็นได้จากคำว่า"มัชฌิมาปฏิปทา" ที่แปลว่า "ทางสายกลาง" มัชฌิมา ปฏิปทา แปลว่า ทาง คำว่า ปฏิปทา กับคำว่า ปฏิบัตินี้ เป็นคำเดียวกัน รากศัพท์อันเดียวกัน ถ้าเป็นกริยา มีรูปเป็น ปฏิปชฺชติ แปลว่า ดำเนิน หรือเดินทาง

ชวิตของเราก็เหมือนเป็นการเดินทาง แต่เรามักเปลี่ยนคำพูดจากเดินมาเป็น ดำเนิน ที่จริงเดินกับดำเนินนั้น ก็ศัพท์เดียวกันนั่นแหละเดินก็แปลงมาดำเนิน แล้วเราก็มีการดำเนินชีวิตในการดำเนินชีวิตนั้น ก็เหมือนกับว่าเราเอาชีวิตนี้ไปเดินทาง หรือว่าการเป็นอยู่ของเรานั้นเปรียบเสมือนทาง ถ้าเป็นอยู่อย่างถูกต้อง ก็เรียกว่าเดินทางชีวิตอย่างถูกต้อง คือ ดำเนินชีวิตได้ดี ถ้าเดินทางชีวิตไม่ถูกต้อง ก็เรียกว่าดำเนินชีวิตที่ผิด ในเมื่อปฏิปทา หรือปฏิบัตินี้ แปลว่า การเดินทาง และทางที่เดินเพราะฉะนั้น การปฏิบัติธรรมก็คือเอาธรรมมาใช้ในการเดินทางชีวิต หรือเอามาช่วยให้ดำเนินชีวิตอย่างถูกต้อง หรือเอามาช่วยในการเดินทางชีวิต เพื่อให้การดำเนินชีวิตนั้นเป็นไปด้วยดี

หมายความว่า ถ้าเราไม่เอาธรรมมาใช้ การเดินทางชีวิตของเราก็อาจจะผิด อาจจะเขว อาจจะพลาด อาจจะหลง อาจจะไปในทางที่เกิดความเสื่อม ความพินาศ แทนที่จะเป็นทางแห่งความสุข ความเจริญ เราก็เลยเอาธรรมมาช่วย เอาธรรมมาปฏิบัติ ก็คือ เอาธรรมมาใช้ช่วยให้การเดินทางชีวิตนี้ถูกต้อง ได้ผลดีที่ประสงค์ พูดง่ายๆ จึงว่า การปฏิบัติธรรมก็คือการเอาธรรมมาใช้นั่นเอง ใช้ให้เกิดประโยชน์แก่ชีวิตของเรา เพราะฉะนั้น การปฏิบัติธรรมก็จึงเป็นเรื่องกว้างๆ ไม่เฉพาะการที่จะปลีกตัวออกจากสังคม ไปอยู่ที่วัด ไปอยู่ที่ป่า แล้วก็ไปนั่งบำเพ็ญสมาธิอะไรอย่างนั้น ไม่ใช่แค่นั้น อันนั้นเป็นเพียงส่วนหนึ่ง เป็นการพยายามนำธรรมมาใช้ในขั้นลึก ในการที่จะฝึกฝนจิตใจอย่างจริงๆ จังๆ

แหล่งข้อมูล http://www.dharma-gateway.com/monk/preach/lp-prayuth/lp-prayuth-33.htm

ที่นั่งบรรยายธรรมและปฏิบัติธรรมของอาจารย์

ที่กล่าวถึงคำว่า "ปฏิบัติธรรม" นำร่องมาก่อนนั้นก็เพื่อจะให้เห็นว่าคำนี้มีการใช้ในสังคมปัจจุบันบ่อยครั้งมาก และจะเป็นมงคลยิ่งหากผู้ปฏิบัติหรือผู้ใช้คำนี้เข้าใจเป็นอย่างดีว่าคือผู้ที่สมควรแก่ธรรม นำธรรมมาปฏิบัติในชีวิตประจำวันอย่างเข้าใจละวางกิเลสที่เป็นอุปสรรคในการดำเนินชีวิตของเราได้ แทนที่เราจะไปมองเขา เราก็หยุด ชะลอหันมามองตัวเราเป็นที่ตั้ง มองแบบเห็นความเป็นศูนย์กลาง ความเห็นแก่ตัวของตัวเอง มิใช่มองแบบเอาประโยชน์เข้าหาตัวเอง

ในช่วงแรกของการอบรมนพลักษณ์กับการปฏิบัติธรรม คุณธรรมแรกที่อาจารย์สันติกโรกล่าวถึงคือ "ความจริงใจ" ในที่นี่ ข้าพเจ้าขอใช้คำว่า "สัจจะ" เนื่องจากได้หารือกับท่านในช่วงท้ายของการอบรม และขออนุญาตใช้คำนี้

สัจจะ คือความจริง ความซื่อสัตย์ ความมีสติซื่อตรง จิตใจตรง ไม่คิดคด ไม่คิดโกหก หลอกลวง รักษาคำมั่นสัญญามั่นคง หมายรวมถึงความจริงใจ จริงใจต่อตนเองและผู้อื่น

ผู้ใดที่มีสัจจะ รักษาสัจจะมักเป็นบุคคลที่น่าเคารพยกย่อง น่านับถือ เป็นที่รักใคร่ ศรัทธาแก่ญาติพี่น้อง มิตรสหายและบุคคลทั่วไป เป็นคุณธรรมที่สร้างมงคลแก่ชีวิต

คุณธรรมข้อแรกแห่งปี เริ่มที่สัจจะที่เราให้ไว้กับตัวเอง

สัจจะที่จะมี "จิตตั้งมั่น"

ในวาระดีถีขึ้นปีใหม่นี้ ท่านใดที่ให้สัจวาจาไว้ว่าจะทำสิ่งใด ก็เปรียบดั่งคำอธิษฐาน

จิตบารมี จึงขออวยพรให้ทุกท่านปฏิบัติสำเร็จลุล่วงด้วยดี

พบแต่สิ่งดี ๆ มีความสุข ความเจริญตลอดไป

เขียนใน GotoKnow โดย Sila Phu-Chaya
ใน รู้ตัวเพื่อพัฒนาจิต

คำสำคัญ (Tags): #happy ba#happy soul#สัจจะ#นพลักษณ์กับการปฏิบัติธรรม

หมายเลขบันทึก: 514704เขียนเมื่อ 1 มกราคม 2013 10:24 น. ()แก้ไขเมื่อ 1 มกราคม 2013 17:08 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่าน