สอนอย่างไร โดนใจเด็กออทิสติก (พ่อแม่ คือส่วนสำคัญ) (การบันทึกความรู้ประจำเดือน พฤศจิกายน )

      จากการไปฝึกงานในฝ่ายเด็กในที่ต่างๆ ทำให้รู้ว่าผู้ปกครองเป็นส่วนสำคัญมากที่จะส่งเสริมพัฒนาการด้านต่างๆของเด็กให้ดียิ่งขึ้น จากความรู้ของ อาจารย์นิสิตา ปีติเจริญธรรม ผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ ศูนย์กระตุ้นพัฒนาการเด็กออทิสติก“บ้านอุ่นรัก” ผู้เชี่ยวชาญด้านการดูแลเด็กออทิสติกมานานกว่า 11 ปี ได้ตอกย้ำความมั่นใจแก่พ่อแม่ผู้มีลูกเป็นออทิสติกเพื่อเสริมสร้างกำลังใจ โดยเสนอแนะแนวการสอนและลักษณะของสื่อที่เหมาะสำหรับเด็กกลุ่มนี้ไว้ดังนี้

ย่อยงานให้เด็กเรียนรู้ทีละขั้น (Task Analysis)

เพื่อให้เด็กเข้าใจได้ง่าย ตัวผู้สอนเองจะต้องคิดภาพให้ได้เป็นช็อต ๆ เหมือนภาพต่อเนื่อง ยกตัวอย่างเช่น การใส่เสื้อผ้า โดยต้องคิดเป็นขั้นคือ ขั้นที่หนึ่งหยิบเสื้อ ขั้นที่สองวางเสื้อคว่ำหน้า ขั้นที่สามสอดแขน ขั้นที่สี่สอดหัวและดึง เป็นต้น และงานแต่ละขั้นก็ควรเริ่มจากง่ายที่สุด แล้วจึงเพิ่มความซับซ้อนขึ้นตามลำดับ

เรียนรู้ด้วยสายตา (Visual Learning)

เด็กออทิสติกและเด็กสมาธิสั้นชอบลงมือทำ ถ้าฟังอย่างเดียว ข้อมูลเหล่านั้นก็จะปลิวหายไปทางอากาศ การสอนที่เหมาะสมจึงควรมีสื่อจูงใจให้เด็กได้เห็นและลงมือทำ ด้วยกิจกรรมหลากหลาย เช่น ติดสติกเกอร์ หยอดภาพลงช่อง หรือติดบัตรด้วยแถบหนามเตย

การชี้แนะ (Prompting)

 สื่อที่เหมาะกับเด็กกลุ่มนี้ควรมีตัวชี้นำ เพื่อให้เด็กเกิดการตอบสนอง ซึ่งตัวชี้นำอาจเป็นสี เส้น เช่น ถ้าจะสอนให้แยกผลไม้กับสัตว์ อาจให้ภาพผลไม้อยู่บนการ์ดสีฟ้าทั้งหมด ภาพสัตว์อยู่บนการ์ดสีเหลืองทั้งหมดหรือการให้เด็กโยงจับคู่ โดยมีเส้นเป็นตัวชี้นำ ต่อมาเมื่อเด็กเกิดการเรียนรู้ในแต่ละขั้นแล้ว จึงค่อย ๆ ลดการชี้นำลง และให้ทำซ้ำ ๆ เพื่อสร้างความเข้าใจ

การแผ่ขยาย (Generalization)

 คือการเชื่อมโยงและต่อยอดการเรียนรู้จากสถานการณ์ จากสิ่งที่คล้ายคลึงกับสิ่งที่เคยเรียนรู้ไปแล้ว จนเด็กสามารถทำได้เอง เช่น เมื่อสอนให้เด็กเข้าใจเรื่องการจับคู่ หมากับหมา แมวกับแมว ส้มกับส้ม จนเด็กเข้าใจ แล้วก็สามารถเอาไปต่อยอดว่า พระเนตรคู่กับตา dog คู่กับหมา

ที่มา : หนังสือและสื่อเสริมทักษะชุด “เพื่อนรักเรียนรู้” สำหรับเด็กเล็กที่เริ่มเรียนรู้และเด็กพิเศษ

ของบริษัท แปลน ฟอร์ คิดส์ จำกัด