ครูกับการเยี่ยมบ้าน

 

 

 

          ในการประชุมร่วมกับครูเพื่อศิษย์ และผู้บริหารโรงเรียนเพื่อศิษย์หลายโอกาส   ผมได้เรียนรู้คุณค่าที่แท้จริงของการเยี่ยมบ้านนักเรียน     ว่าเป็นกิจกรรมที่จำเป็นเพื่อเข้าใจเด็กทั้งคน   ไม่ใช่รู้จักเด็กเฉพาะตอนมาโรงเรียน   เพราะตอนเด็กมาโรงเรียนเด็กและผู้ปกครองอาจพยายามปรับตัวอย่างที่สุดเพื่อให้เข้ากับบรรยากาศที่โรงเรียน   ตัวเด็กตอนมาโรงเรียนอาจไม่ใช่ตัวตนที่แท้จริงของเด็ก  

 

          ครูที่ดีต้องหาทางรู้จักศิษย์ให้ได้   การเยี่ยมบ้านจะช่วยให้รู้จักเด็กในอีกมิติหนึ่ง   และอาจช่วยให้ครูเข้าใจว่าทำไมเด็กจึงมีพฤติกรรมบางอย่างที่โรงเรียน   เช่น ก้าวร้าว  เงื่องหงอย  หวาดผวา   เพราะสภาพความเป็นอยู่ของเด็กที่บ้านอาจทำให้ครูเข้าใจเด็กว่า   กำลังเผชิญความต้องการในชีวิตระดับเพื่อมีชีวิตรอดเป็นสำคัญ (ตาม Maslow’s hierarchy of needs)  เรื่องการเรียนยังเป็นเรื่องรองสำหรับเขา 

 

          เวลานี้ หนึ่งในสาม ของนักเรียน เป็นเด็กที่ไม่ได้รับความรักความอบอุ่นในครอบครัว    เช่นไม่ได้อยู่กับพ่อแม่   หรืออยู่กับแม่คนเดียว   หรือถูกกระทำโดยคนในครอบครัว   หรือยากจนมาก อดมื้อกินมื้อ   การที่ครูรู้พื้นฐานเหล่านี้   จะช่วยให้ครูหาทางช่วยเหลือนักเรียน   เพื่อให้พ้นจากความจำเป็นพื้นฐานในการเอาชีวิตรอด   เพื่อเข้าสู่ความต้องการมีชีวิตที่ดีผ่านการศึกษาเล่าเรียน  

 

          แม้เด็กในครอบครัวที่อบอุ่น   การเยี่ยมบ้านก็จะช่วยให้ครูได้รู้จักกับพ่อแม่    ได้ทำความรู้จักกับตัวตนของเด็กตอนอยู่ที่บ้าน   และได้ปรึกษาหารือกับพ่อแม่ เพื่อร่วมกันส่งเสริมการเรียนรู้ของเด็ก   เช่นหาทาง “กลับทางห้องเรียน”   เพื่อให้นักเรียนได้เรียนรู้ในมิติที่ลึกขึ้น   รวมทั้งเพื่อสร้างโอกาสให้พ่อแม่หรือผู้ปกครองได้เรียนรู้ร่วมกับเด็ก ในส่วนของการเรียนรู้ที่บ้านด้วย

 

          การเยี่ยมบ้านนักเรียนของครู   เป็นกระบวนการของการทำหน้าที่ครูแบบสร้างสรรค์ และอย่างมีนวัตกรรม   การค้นพบสภาพที่บ้านของศิษย์ (ทั้งด้านบวก และด้านลบ) จะช่วยให้ครูทำหน้าที่ครูได้ดียิ่งขึ้น

 

 

วิจารณ์ พานิช

๒๑ ต.ค. ๕๕

 

[ขจิต ฝอยทอง]

• เชื่อว่าการเยี่ยมบ้านมีข้อดีมากๆ
• เด็กบางคนที่เราไปเยี่ยมบ้าน
• มาโรงเรียนสายเพราะต้องดูแลยายที่ป่วย
• ให้ได้กินข้าวก่อนแล้วถึงรีบมาโรงเรียนครับ