หยาดเหงื่อ แรงกาย ความรักบนผืนผ้าทอ

ผืนผ้าทอ สิ่งที่มากกว่าความงามและมูลค่า

หยาดเหงื่อ แรงกาย ความรักบนผืนผ้าทอ

(๑)การทอผ้าเครื่องนุ่งล้ำค้ำจรุง

เคลื่อนเวลากาลผ่านหลากสมัย

อุทิศกายล้วนเปี่ยมกำลังใจ

เพื่อให้ได้ผืนผ้าใช้ดำเนินไป

ผ้าแต่ละผืนหลากเรื่องวิถีกล่าว

บอกเรื่องราวสืบสานฤาไฉน

ทุกเส้นดายที่ถักทอก่อสายใย

แสดงได้ซึ่งจิตใจของผู้ทอ

ผ้าผืนงามใช่เพียงงามมีมูลค่า

เปี่ยมเนื้อหาแลเรื่องหลากหลายหนอ

ทรงคุณค่าละเอียดยิ่งมิ่งละออ

มิย่อท้อมุ่งมั่นกลั่นผลงาน

(๒)เมื่อครั้งเล็กยังเด็กเป็นเด็กน้อย

วิ่งต้อยๆตามติ่วข้างหลังแม่

ด้วยผูกพันและรักเหนืออื่นแด

รักของแน่แม่นั้นอ่อนละมุน

มีโครงไม้สี่เหลี่ยมใหญ่เทียมห้อง

โยงยางต้องห้อยไว้มีไม้หนุน

มวลเส้นด้ายแยกแบ่งไว้ได้ค้ำจุน

แต่ก็คุ้นเห็นแม่ใช้จนชินตา

เอ่ยถามแม่ทำอะไรใคร่จะรู้

ที่ทำนี่"ทอหูก"แม่เกื้อหนุน

ฟืมทอผ้าเป็นผ้าห่มได้เกื้อกูล

ไว้เพิ่มพูนความอบอุ่นหน้าหนาวมา

(๔)ผ้าหนึ่งผืนใช้เวลาทอนานมาก

เริ่มต้นจากปลูกฝ้ายดอกขาวๆ

เพียงปลูกฝ้ายก็มีหลากเรื่องราว

ได้สืบสาวต่อเรื่องตำนานทอ

ทั้งอิ้วฝ้ายคัดเลือกแยกเมล็ด

เมื่อแยกเสร็จนำมาดีดฝ้ายฟูต่อ

ดีดเสร็จนำมาล่ออย่ารั้งรอ

แล้วเริ่มก่อเข็นเป็นดายเส้นยาวๆ

(๕)นำเส้นดายไปคั้นกับน้ำข้าว

ด้ายขาวๆเหนียวแน่นไม่เปราะง่าย

ผึ่งให้แห้งนำมาปั่นแลเป็นสาย

เข้าม้วนด้ายเก็บไว้ก่อนตามปริมาณ

เมื่อเสร็จสิ้นขั้นตอนดังที่กล่าว

นำม้วนดายเข้ากระสวยถักทอสาน

ตามลวดลายที่สืบทอดกันมานาน

เอกลักษณ์กล่าวขานน่าชื่นชม

วันและคืนเคลื่อนผ่านแล้วหนอเจ้า

แม่ยังเฝ้าเพียรทออย่างเหมาะสม

กระสวยพุ่งฟืมผ่านด้ายกระแทกลม

ช่างน่าชมเสียงเสนาะพริ้งเพริศใจ

ได้เจ็ดวันผืนผ้าก็แล้วเสร็จ

ลวดลายเกร็ดละเอียดดูไสว

นี่แค่เสี้ยวหงาดเหงื่อและแรงใจ

ด้วยที่ได้เห็นจากแม่แน่แท้เอย

สิทธิชัย คำด่อน ร้อยกรอง

(เพื่อระลึกและส่งเสริมการอนุรักษ์งานทอภูมิปัญญาถิ่น และมรดกของชาติ)

  ขออภัยสำหรับความคล้องจองของคำ และบางคำที่ใช้อาจเป็นภาษาถิ่น แต่หากท่านผู้อ่านพิจารณาย่อมน่าจะเห็นความงามของภาษาถิ่นที่ได้ใช้ในเนื้อหา อันแสดงถึงเอกลักษณ์และภูมิปัญญาของท้องถิ่นนั้นๆได้

 

 

 

 

 

[ทิมดาบ]

อาจารย์เขียนกลอนได้เพราะมากครับ...

คุณแม่...และชาวนครพนม...ทอผ้าฝ้าย

ลายไหนที่บ่งบอกถึงคนนครพนมครับอาจารย์?

 

[ลายฟ้า]

ขออภัยที่ตอบล่าช้านะครับ ผ้าลายมุกครับ ถือเป็นลายผ้าประจำจังหวัดนครพนม มีศูนย์ศิลปาชีพที่อำเภอนาหว้า จังหวัดนครพนมครับ สำหรับผ้าทอที่คุณแม่ของผมทอเป็นผ้าห่ม จะเป็นลายตารางครับ มีสีดำ ขาว และแดงเป็นส่วนใหญ่ ไว้กลับบ้านผมจะเก็บภาพมาฝากนะครับ ขอบคุณมากครับ

สิทธิชัย ๒๖ กันยายน ๒๕๕๕