โรงเรียนชาวนาระดับมัธยมตอนที่๑๐_๒
ต่อมาได้มีโอกาสไปเที่ยวบ้าน เยี่ยมนา และชมสวน แห่งที่ 3 เป็นบ้านของคุณละมัย ซึ่งอยู่ใกล้ๆบ้านคุณบุญมา ก่อนจะเข้าไปถึงสวนถึงนา ก็แวะพักเหนื่อยยังใต้ถุนบ้านกันก่อน อากาศที่ร้อนแรงด้วยแสงของพระอาทิตย์ทำให้คุณกิจร้อนและเหนื่อยอยู่บ้าง แต่พอได้กินน้ำกินท่าและนั่งพักรับลมสักครู่หนึ่ง ก็ทำให้ทุกคนหายเหนื่อยกันเลย จะไม่ให้หายเหนื่อยกันได้อย่างไร เจ้าของบ้านอย่างคุณละมัยได้เด็ดมะม่วงมาให้ชิมเป็นตะกร้าๆเลย คราวนี้เรียกว่ากองทัพเดินด้วยท้องเสียจริงๆ ใครบ้างที่ไม่สนใจเล่า…
มะม่วงที่คุณละมัยปลูก ชาวสุพรรณเรียกกันว่า พันธุ์แก้วลืมรัง หลังจากที่ได้ชิมมะม่วงแล้ว ก็ต้องไปดูให้ถึงต้นกันหน่อย ปรากฏพบว่ามะม่วงแก้วลืมรังพวงใหญ่ มีลูกดกโตเต็มสวนเต็มต้นเลย
![]() | ![]() |
ภาพที่ 70 คุณละมัย ศรีบุญเพ็ง | ภาพที่ 71 ปุ๋ยหมักชีวภาพอยู่ใน ถุงปุ๋ยสูตรใบเก่า |
![]() | ![]() |
ภาพที่ 72 ชมสวนมะม่วงของคุณละมัย | ภาพที่ 73 มะม่วงพันธุ์แก้วลืมรัง |
เดินผ่านสวนมะม่วง จึงไปพบบ่อเลี้ยงปลา และนาข้าว ไปดูข้าวในแปลงนา 7 ไร่ มีการใส่ปุ๋ย 2 รอบ เช่นเดียวกันคุณบุญมา กล่าวคือ คุณละมัยกำลังอยู่ในช่วงของการลดละการใช้สารเคมีในนาข้าวและในสวนมะม่วง โดยหันมาใช้ปุ๋ยชีวภาพผสมกับปุ๋ยสูตร 16-0-0 และต้นข้าวที่หว่านไปเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2547 วันที่ไปเยี่ยมข้าวมีอายุได้ประมาณ 100 วัน ได้ใช้ยาสมุนไพรที่หมักเองฉีดพ่นในนาข้าว ฉีดไปแล้ว 3 ครั้ง ฉีดพ่นครั้งแรกตอนที่ข้าวอายุได้ 20 วัน ครั้งต่อมาเมื่อต้นข้าวอายุได้ 40 วัน และครั้งสุดท้ายเมื่ออายุได้ 2 เดือน
บ้านหลังที่ 3 ที่ไปเยี่ยมชมเป็นบ้านของคุณนุกุล นักเรียนชาวนาโรงเรียนวัดดาว คุณนุกุล สระโจมทอง เป็นสมาชิกองค์การบริหารส่วนตำบลวัดดาวด้วย บ้านตั้งอยู่ในบ้านสังโฆ ตำบลวัดดาว อำเภอ บางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี ในขณะนี้กำลังอยู่ในช่วงของการลดละการใช้สารเคมีในนาข้าวอยู่
ชมนาข้าวของคุณนุกุลจำนวน 5 ไร่ ติดอยู่ริมถนนลาดยางมะตอย นาข้าวเขียวชอุ่มเป็นข้าวพันธุ์หอมปทุม วันที่ไปเยี่ยมชมต้นข้าวกำลังอยู่ได้ 76 วัน ซึ่งได้ใส่ปุ๋ยไปแล้ว 2 ครั้งๆละ 50 กิโลกรัม โดยที่ครั้งแรกใส่ปุ๋ยหมักชีวภาพ ส่วนในครั้งต่อมาใส่ปุ๋ยสูตร 16-0-0 คุณนุกุลตั้งมั่นอย่างแรงกล้าที่จะลดการใช้สารเคมีเป็นอย่างมาก
นอกจากนี้ คุณนุกุลยังสนใจการนำเชื้อจุลินทรีย์ไตรโครเดอร์มา โดยทำการขยายเชื้อเอง ซึ่งก็เป็นผลสืบเนื่องมาจากการที่โรงเรียนชาวนาได้พานักเรียนชาวนาไปศึกษาดูงานที่มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน เมื่อปลายปีที่ผ่านมา (ปี พ.ศ.2547)
![]() | ![]() |
ภาพที่ 74 คุณนุกุล สระโจมทอง | ภาพที่ 75 เรียนรู้กันที่แปลงนาข้าว |
![]() | ![]() |
ภาพที่ 76 ชมการขยายเชื้อจุลินทรีย์ไตรโครเดอร์มา | ภาพที่ 77 เชื้อจุลินทรีย์ไตรโครเดอร์มาที่เพาะเลี้ยงในถุงพลาสติกบรรจุข้าวสุก |
บ้านหลังที่ 4 ได้ไปเยี่ยมบ้านเยี่ยมนาของคุณสุข เชื้อหนองปรง นักเรียนชาวนาในโรงเรียนชาวนาบ้านดอน อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี ซึ่งคุณกิจหลายต่อหลายคนกำลังให้กำลังใจคุณสุขที่จะลดการใช้สารเคมีในนาข้าว และเป็นที่น่ายินดีที่คุณสุขเองก็กำลังทดลองใช้ฮอร์โมนสมุนไพรกับต้นข้าว
นาของคุณสุขที่ได้ไปเยี่ยมเมื่อปลายเดือนกุมภาพันธ์ (ปี พ.ศ.2548) มีพื้นที่ 7 ไร่ หว่านข้าวพันธุ์คลองหลวง ขาวปทุม และขาวสุพรรณ หว่านไปเมื่อกลางเดือนมกราคม วันที่ไปเยี่ยมนั้นต้นข้าวมีอายุได้กว่า 30 วันแล้ว แต่ต้นข้าวต้นเล็กมากๆจนน่าตกใจ เพื่อนๆนักเรียนชาวนาจึงได้พากันสอบถาม พบว่า คุณสุขได้ฉีดพ่นยาฆ่าหญ้าไปในช่วงหว่านข้าว และส่งผลกระทบต่อต้นข้าว ทำให้ต้นข้าวเจริญเติบโตช้ามากๆ พอเพื่อนๆนักเรียนชาวนาทราบปัญหา โดยทันที คุณกิจก็ทำหน้าที่ช่วยเหลือเพื่อน หลายคนแนะนำให้คุณสุขใช้ฮอร์โมนชีวภาพฉีดพ่นต้นข้าวแทน แทนที่จะไปพึ่งปุ๋ยยูเรียจากตลาดร้านค้า ไม่ต้องไปซื้อให้เสียเวลา ให้ใช้ฮอร์โมนที่ทำขึ้นกันเองนี่แหละ… ดีที่สุดและเป็นทางออกของนักเรียนชาวนาวิถีเกษตรชีวภาพ เพื่อสุขภาวะที่ดีของนักเรียนชาวนา เพื่อสิ่งแวดล้อมที่ดีด้วย
![]() | ![]() |
ภาพที่ 78 คุณสุข เชื้อหนองปรง | ภาพที่ 79 ถกวิธีการแก้ไขปัญหา จากกรณีนาข้าวของคุณสุข |
จากการที่ได้มีโอกาสไปเที่ยวบ้าน เยี่ยมนา ชมสวนของนักเรียนชาวนา ทำให้คุณกิจและคุณอำนวยได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้กันอย่างมากมายหลายหลากและอย่างกว้างขวาง ความจริงที่ปรากฏอยู่นั้น อยู่ที่บ้าน อยู่แปลงนา ซึ่งอยู่ในวิถีชีวิตของนักเรียนชาวนา เราๆท่านๆได้รับทราบสถานการณ์และปัญหาของแต่ละคน เพราะได้ไปเรียนรู้จากบ้านจากนา ได้เห็นตัวอย่างของความมุ่งมั่น เพราะได้ไปพูดคุยเรียนรู้กันที่คันนาริมทุ่ง เรียนรู้จากของจริง ชีวิตจริง เป็นการเรียนรู้ร่วมกันและเป็นการร่วมด้วยช่วยกัน…สุขภาวะที่ดีทางสังคม
กิจกรรม “เพื่อนเยี่ยมเพื่อน” ให้การแลกเปลี่ยนเรียนรู้แบบบูรณาการ คือเรียนรู้ทุกด้าน ไม่ใช่เฉพาะการทำนา ช่วยให้เกิดการเรียนรู้ที่กว้างขวาง
วิจารณ์ พานิช
๑๘ สค. ๔๘
ไม่มีความเห็น