ForensicStatistics8: สูตรคำนวณค่าทางสถิติ กรณีพ่อแม่ลูก แบบ one parent test ใน PSU CalPat v 1.3

     การคำนวณค่าทางสถิติ เป็นยาขมหม้อใหญ่ ที่หลายคนอาจไม่ค่อยอยากยุ่ง เพราะเมื่อแวะเวียนไปเจอะเจอเมื่อไร ก็มักมีอาการง่วงเหงาหาวนอน ขึ้นมาทันที แต่เอาเถอะครับ เมื่อโปรแกรม PSU CalPat รุ่น 1.3 ได้พัฒนาให้สามารถใช้งานเพื่อคำนวณการตรวจค่าทางสถิติ กรณีที่ตรวจพ่อแม่ลูกพร้อมกัน แบบ one parent test หรือกรณีที่เชื่อว่า ผู้หญิงที่มาตรวจร่วมด้วยกับเด็ก เป็นแม่ของเด็กจริง แล้วมาคำนวณหาค่าความเชื่อมั่นที่ผู้ถูกกล่าวหาว่าเป็นพ่อ จะเป็นพ่อของเด็กมีค่ามากหรือน้อยเพียงใด ก็เลยถือโอกาสนำสูตรที่ใช้คำนวณในโปรแกรม มาแสดงไว้ครับ  เผื่อว่าอาจเป็นประโยชน์กับหลายๆท่าน ที่อยากคำนวณ แล้วหาสูตร และที่มาของสูตรไม่ได้

     สูตรเหล่านี้ ผมได้จากหนังสือ Forensic DNA Evidence Interpretation ของ John buckleton, Chistopher M. Triggs, Simon J Walsh ซึ่งหนังสือเล่มนี้ เป็นหนังสือด้าน Forensic DNA ที่ดีมากเล่มหนึ่งครับ สมควรมีเก็บไว้ สำหรับค้นหาเรื่องราว หรือปัญหาค้างคาใจ ที่เกี่ยวข้องกับงานด้าน Forensic DNA ครับหน้าตาของปกหนังสือก็เป็นดังภาพข้างล่างนี้ครับ

     สนใจทดลองอ่านเล่นได้ ที่นี่ ครับ

     สูตรแรก เป็นสูตรคำนวณค่า paternity index (PI) กรณีที่มาตรวจกัน 3 คน พ่อแม่ลูก (Trio) แบบ one parent test หรือแบบที่เชื่อว่าผู้หญิงเป็นแม่ของเด็กจริง แล้วมาดูว่าความเชื่อมั่นที่ผู้ชายจะเป็นพ่อของเด็กมีค่าเท่าใด แบบที่ไม่สนใจค่าสัมประสิทธิ์การมีบุพการีร่วม (Theta)

     สูตรที่สอง เป็นเรื่องเดียวกันกับสูตรแรก เพียงแต่คำนวณแบบที่ใส่ค่า Theta เข้ามาด้วย ทำให้ซับซ้อนมากขึ้น แต่มีความถูกต้องมากขึ้น

     อย่างไรก็ตาม การคำนวณทั้งหมดนี้ หากใส่ค่า Theta = 0 สูตรที่ดูวุ่นวายในตารางที่สองก็จะได้เป็นสูตรที่ไม่ซับซ้อนในตารางแรกครับ ซึ่งโปรแกรม PSU CalPat v 1.3 คำนวณให้แบบที่ใส่ค่า theta ครับ