เมฆทูต
บทประพันธ์
ของ
กวีกาลิทาส
ผมได้ถอดความไว้ตอนเรียนปริญญาตรีนะครับ เลยนำมาให้ลองอ่านดู เพื่อที่จะได้รับรู้อรรถรสบทปรพันธ์ของกวีท่านนี้
ยักษ์ ผู้ละเลยหน้าที่ ถูกคำสาปให้พลัดพรากจากภรรยาเป็นเวลา ๑ ปี โดยได้ให้ไปอยู่ที่อาศรมแห่งภูเขารามคิรี อันเป็นที่อาบน้ำแห่งนางสีดา
หลายเดือนผ่านไป ยักษ์นั้น เกิดอาการผายผอม อันเนื่องมาจากความคิดถึงภรรยาผู้เป็นที่รัก จนกำไลทองหลุดออกไปจากแขนของตน
ยักษ์นั้น ได้ยืนอดกลั้นน้ำตาต่อหน้าเมฆ ด้วยความคิดว่า แม้แต่คนที่มีความสุขก็ยังมีการเปลี่ยนแปลงได้ ไฉนเลย คนผู้อยู่ห่างไกลมันจะไม่ยิ่งไปกว่านี้หรือ
เมื่อถึงเดือนศราวณ ยักษ์นั้น ก็เกิดอยากที่จะดูแลภรรยาที่รัก โดยการให้เมฆเป็นผู้นำส่งข่าวสารของตนไป
ยักษ์นั้น ไม่ได้พิจารณาคิดว่า เมฆนั้นเกิดขึ้นจากอะไร จะส่งข่าวสารของตนไปได้อย่างไร ยักษ์นั้น จึงร้องบอกต่อเมฆนั้น ว่า คนที่ถูกบีบคั้นนั้นไม่สามารถที่จะแยก ระหว่างสิ่งที่มีจิตใจหรือไม่มีจิตใจได้หรอก
ข้าพเจ้ารู้ว่าท่านเป็นผู้มีชื่อเสียงจึงได้ขอร้องท่าน แม้จะไม่ได้อะไรก็ยังดีกว่าการขอร้องคนอื่น แม้จะได้ตามความปรารถนาก็ตาม
ยักษ์ได้บอกให้เมฆนำข่าวสารของตนไปให้แก่ภรรยา โดยได้บอกให้เมฆไปที่เมือง อลกา ที่ซึ่งเป็นที่อยู่ของท้าวกุเวร
ภรรยาของผู้อยู่ต่างถิ่นทุกคน ย่อมที่จะเบาใจและเชื่อว่าสามีของตนจะกลับมาในไม่ช้า โดยการยืนเฝ้ามองดู และท่านได้โปรดไป เพราะไม่มีใครที่จะสามารถอุ่นใจได้ นอกจากคนที่พึ่งพาคนอื่นเช่นเรา
เมื่อท่านได้ไปเรื่อย ๆ ท่านจะพบว่า ภรรยาของข้าพเจ้านั้น ได้คอยและนับวันเวลาที่จะได้พบข้าพเจ้าอยู่ เพราะด้วยความหวังและความรักของหญิงผู้ถูกพลัดพลาก
ในการไปครั้งนี้ ลมจะเป็นตัวช่วยพัดพาท่านไปอย่างช้าๆ ด้วยความคุ้ยเคยแห่งธรรมชาติ
ฝูงราชหงส์ เมื่อได้ฟังเสียงคำรามของท่านแล้วก็รู้สึกสบายหู และจะขอเป็นเพื่อนร่วมทางไปกับท่านจนถึงเขาไกลาส
เมื่อท่านมาถึงภูเขานั้นแล้ว ก็จะเกิดเป็นไอน้ำขึ้นเหมือนกับน้ำตาของคนที่ได้พลัดพลากจากกันเป็นเวลานาน
ข้าพเจ้าจะบอกหนทางที่ควรจะไปและข่าวสารแก่ท่าน เมื่อท่านไปแล้วรู้สึกเหนื่อยและกระหายน้ำ ขอให้ท่านได้โปรดหยุดพักผ่อนบนภูเขาและดื่มน้ำที่สายธารแล้วจึงค่อยได้ไปต่อเถิด
ขณะที่ท่านกำลังลอยไปตามลม ขอให้ท่านได้หลบลมประจำทิศด้วยการลอยขึ้นไปสู่ท้องฟ้าและไปในที่ซึ่งมีต้นอ้อเปียกน้ำ
หลังจากฝนตกแล้วได้เกิดรุ้งกินน้ำขึ้นคล่อมพาดผ่านภูเขาเหมือนหางนกยูงที่ประดับทำให้ร่างของพระวิษณุงดงาม
เมื่อถึงฤดูกาลทำนาพวกชาวบ้านที่ไถนาหว่านกล้าเสร็จแล้ว ก็จะเฝ้ามองดูก้อนเมฆด้วยความหวังว่า ฝนจะตกลงบนนาของข้าพเจ้าเถิด
เมื่อท่านหลั่งสายฝนลงมาแล้วรู้สึกเมื่อยล้า ขอให้ท่านได้พักผ่อนที่ยอดภูเขา อันเป็นการทดแทนบุญคุณที่ท่านได้ช่วยเสมอมา
เมื่อท่านมาถึงภูเขาอันเป็นที่อุดมสมบูรณ์นี้ ท่านจะเป็นเหมือนถันของแผ่นดินซึ่งมีจุดสีดำ โดยการมองดูของเทพคู่หนึ่งที่อยู่ข้างบน
หลังจากที่ท่านคลายน้ำฝนลงมาแล้ว ท่านจะเห็นว่าแม่น้ำมันไม่สม่ำเสมอเพราะหินนั้นได้แตกกระจายเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย
กำลังมันใช่ไหมครับ ถ้ามีเวลาผมจะถอดมาให้อ่านจนจบนะครับ ขอบคุณครับ
หมายเหตุ
อ.จำลอง สารพัดนึก ท่านได้แปลยกศัพท์ไว้นะครับ สนใจไปหามาอ่านได้ครับ แต่อ่านแล้วจะรู้สึกงงนะครับ (เพราะแปลยกศัพท์มาคำพูดคำจาจะเข้าใจยากนะครับ) หรือจะหาฉบับภาษาอังกฤษมาอ่านผมคิดว่าน่าจะดีกว่านะครับ ขอบคุณครับ