ดี-เก่ง (เทศน์นอกธรรมาสน์)

เว็บไซต์เพื่อสังคม "ธรรมชาติธรรมค้ำจุนโลก"

ดี-เก่ง

          สวัสดีนักเรียนที่รักทุกคน   ครูมีความสุขมาก ๆ เมื่อได้มาพบปะพูดคุยกับเธอ วันศุกร์ที่แล้วครูไม่ได้พุดคุยกับเธอ คิดถึงมาก ๆ หวังว่าเธอคงคิดถึงเช่นกัน วันนี้นำเรื่อง ดี-เก่ง มาฝาก

          จริง ๆ เรื่องนี้ได้พูดคุยกับเธอในทุกชั้นที่ครูแล้ว  ขอพูดเป็นการทบทวน  เป็นการต้องย้ำอีกครั้ง  เอาของดี  สิ่งดีมาฝาก แม้จะซ้ำ ๆ ก็คงไม่เบื่อใช่ไม่ เปรียบเสมือนเธอชอบทุเรียน  ครูนำมาฝากกี่ครั้ง ๆ ก็คงพอใจ  ยิ่งได้เปลี่ยนพันธุ์ทุเรียนบ้างก็ยิ่งไม่มีวันเบื่อเลย ใช่ไม่ วันนี้หมอนพรุ่งนี้ชะนี   มะรืนนี้ก้านยาว  แหมเชื่อว่าหลายคนชักน้ำลายไหล  การพูดเรื่อง ดี-เก่งวันนี้ก็คงเปลี่ยนแนวคิด เปลี่ยน หรือเพิ่มเนื้อหาสาระกันบ้าง  ฟังแล้วนำไปเปรียบเทียบดูว่าเหมือนกันต่างกันอย่างไรกับที่ครั้งผ่านมา

         ศิษย์ทุกคนที่อยู่รั้วของโรงเรียน  อยู่ในความรับผิดชอบของโรงเรียน จุดมุ่งหมายสูงสุดของครูทุกคนคือต้องการให้ศิษย์รักมีความดี  และ เก่งควบคู่กันไป อย่าลืมนะไม่ใช่บรรลุจุดหมายเรื่องใดเรื่องหนึ่งเพียงอย่างเดียว   จะต้องได้เรียนรู้ทั้งดีทั้งเก่ง  

          ดีกับเก่งเป็นของคู่กัน  มีความสัมพันธ์กัน  ส่งผลสืบเนื่องประสมประสานกันอย่างกลมกลืน  จนแยกจากกันไม่ได้  ที่พูดเช่นนี้เพราะทั้งสองอย่างมีความเกี่ยวเนื่อง  เกี่ยวข้องกัน  ถ้าไม่มีความดีก็เก่งไม่ได้   ครูจึงสรุปว่านักเรียนต้องสร้างความดีก่อนเมื่อมีความดีเป็นพื้นฐานที่แข็งแกร่งแล้วความเก่งก็จะตามมา

           ดีคืออะไร   ดีก็คือคุณธรรม และ จริยธรรม  คุณธรรมกับจริยธรรมมองดูผิวเผินแล้วคล้าย ๆ กัน  แยกไม่ค่อยออก  ครูจะบอกและอธิบายสองอย่างนี้ให้เธอเห็น  ให้เปรียบเทียบ   เดี๋ยวก็แยกแยะออกได้แน่นอน

          คุณธรรม หมายถึง "สภาพคุณความดี" เช่น ความรับผิดชอบ ความซื่อสัตย์   ความขยันหมั่นเพียร   ความอดทน   ความเมตตา  ความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่  สุจริต  ไม่โบบดมดเท็จ  ไม่ฉ้อโกง  ไม่ลักขโมย  โอ้มากมายกายกองสังเกตง่าย ๆ คือสิ่งดี ๆ  ทั้งหลายล้วนเป็นคุณธรรมทั้งสิ้น  ครูถามเธอหน่อย  ดื้อเป็นคุณธรรมไม่  ขี้เกียจจัดเป็นคุณธรรม  ไม่รังแกเพื่อละเป็นคุณธรรมไม่  ไม่ทำการบ้านเป็นคุณธรรมไม่   ทำงานไม่ทันเวลาที่กำหนดเป็นคุณธรรมไม่  ถึงตอนนี้ครูคิดว่าเธอคงเข้าใจถึงคุรธรรมได้แล้ว 

          จริยธรรมคืออะไร  จริยธรรมคือธรรมที่เป็นข้อประพฤติปฏิบัติ พูดให้เข้าใจง่าย ๆ คือการมีกริยามารยาทอันดีงามที่สอดคล้องกับประเพณีวัฒนธรรมของชาตินั่นเอง  เช่น รู้จักกราบไหว้  พูดถึงเรื่องนี้ขอเน้นสักนิดว่า ต้องทำด้วยจิตใจนะ หมายถึงทำด้วยความจริงใจ  ไม่ใช่แสดงแต่เพียงท่าทาง  แต่ต้องด้วยใศรัทธา  ความเลื่อมใส  ด้วยความรักจากใจจริง ๆ ไม่เสแสร้งแกล้งทำ   นอกจากการกราบไหว้แล้วมีอะไรอีก  การพูด  การเดินผ่านหน้าผู้ใหญ่   การแต่งกายที่เหมาะสมกับกาลเทศะ   กิริยาท่าทางในอริยบทต่าง ๆ  เรื่องจริยธรรมยังมีอีกมากมาย ถึงตอนนี้คงนึกออกได้บ้างแล้ว

          เก่งคืออะไร  เก่งคือ เก่งแก่เรียน  ก็คือเรียนเก่งนั่นเอง  วิชาที่เราเรียนมีแปดกลุ่มสาระ  ทั้งแปดกลุ่มสาระที่เขาจัดให้เราเรียนเราจะต้องให้เก่ง  อาจจะไม่เก่งเท่ากันทุกวิชา แต่ต้องเก่ง  ปกติคนเราหากเก่งในวิชาใดวิชาหนึ่งก็มักจะเก่งวิชาอื่น ๆ ไปด้วย ตรงข้ามหากเรียนอ่อนก็มักจะอ่อนไปเกือบทุกวิชา  ด้วยเหตุนี้การตั้งต้นให้เป็นคนเก่งจึงมีความสำคัญยิ่ง

         ได้บอกแต่ตอนต้นว่าความดี ความเก่งเป็นของคู่กัน   ขาดอย่างหนึ่งอย่างใดไม่ได้  ที่สำคัญดีต้องมาก่อนเก่ง  คุณธรรมที่ต้องใช้ในการเรียนเพื่อให้เก่งประกอบด้วยคุณธรรม 3 ข้อคือ ประการแรกความรับผิดชอบต่อหน้าที่    ประการที่สองมีความตั้งใจ และประการที่สามมีความขยันหมั่นเพียร   หากเรานำคุณธรรมสามข้อนี้ปฏิบัติอย่างจริงจังก็จะส่งผลให้มีความรู้ความเข้าใจในเนื้อหาที่เรียนได้เป็นอย่างดี

         ขอนำมาแยกพูดให้เห็นเป็นประเด็น ๆ ไป เริ่มด้วยเรื่องความรับผิดชอบต่อหน้าที่ หน้าที่ของนักเรียนคือเรียนหนังสือ ศึกษาหาความรู้ เมื่อเรารู้จักรับผิดชอบต่อหน้าที่การเรียน เช่น ฟังคุณครูสอนอย่างตั้งใจ  อย่างมีสมาธิ  ฟังอย่างเดียวไม่พอต้องปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ที่ครูสั่ง ที่ครูมอบหมายนี่เป็นบันไดแรกของคุณธรรมที่ต้องใช้ ย้ำอีกครั้งว่า "ต้องมีนิสัยรับผิดชอบต่อหน้าที่"

          การปฏิบัติหน้าที่ที่รับผิดชอบในที่นี้หมายถึงการปฏิบัติต่อการเรียน  การปฏิบัติให้ได้ผลอย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วยเธอต้องมีความตั้งใจ เช่นฟังครูอย่างมีสมาธิ  ทำกิจกรรมอย่างตั้งอกตั้งใจ เช่นแบบฝึกหัดไม่ใช่ทำเพียงเพื่อให้เสร็จเท่านั้น การทำเพียงเพื่อให้เสร็จเป็นการทำแบบลวก ๆ  เพียงแต่กันอย่าให้ครูลงโทษ อย่างนี้ถือว่าไม่มีความตั้งใจปฏิบัติหน้าที่  แบบฝึกหัดทุกแบบฝึกหัดเปรียบเสมือนครูเช่นกัน  เพราะแบบฝึกหัดช่วยสอนเราได้ในหลาย ๆ เรื่อง นั่นก็คือครูของเรา   เมื่อความตั้งใจมาความรู้ก็เกิด  ความเก่งก็เกิด  นอกเหนือจากแบบฝึกหัด เช่น งานต่าง ๆ ก็ปฏิบัติตนเช่นเดียวกับการทำแบบฝึกหัดคือต้องมีความตั้งใจ

          ประการที่สามคือความขยันหมั่นเพียร  เราปฏิบัติหน้าที่ด้วยความตั้งอกตั้งใจ   เท่านั้นยังไม่พอ  คุณธรรมสำคัญอีกข้อหนึ่งที่ช่วยส่งเสริมคือ
"ความขยันหมั่นเพียร" จำไว้ว่ามนุษย์เราย่อมมีการลืม  ลืมกับจำเป็นของคู่กัน เมื่อมีการจำก็มีการลืม  สิ่งกันลืมที่ดีในเรื่องการเรียนก็คือ ความขยันหมั่นเพียรนี้เอง  คือต้องขยันทบทวน ขยันหาความรู้ในบริบทที่เกี่ยวข้องที่เรากำลังเรียน เพื่อเพิ่มพูนความรู้ให้มากขึ้น สิ่งเหล่านี้เิกิดได้ด้วยความขยันหมั่นเพียรเป็นสำคัญ

           สรุปว่านักเรียนจะเรียนรู้อะไรได้ดี  ได้อย่างกว้างขวางสมบูรณ์  และมีการจดจำไปชั่วนิรันดร์  สามารถนำความรู้มาใช้ได้อย่างเหมาะสมทันท่วงที นักเรียนจะต้องมีคุณธรรม 3 ประการที่กล่าวมา คือ การรับผิดชอบหน้าที่  ตั้งใจปฏิบัติในหน้าที่ และ ขยันหมั่นเพียรต่อหน้าที่ที่ทำ

          ดี-เก่งเป็นของคู่กัน  ถึงตอนนี้เธอมีความชัดเจนแล้วนะ  ต้องมีคุณธรรม หรือความดีเป็นเบื้องต้นก่อน จากนั้นความเก่งก็จะ็ตามมา  อย่างที่ครูอธิบายยกตัวอย่างไว้ข้างต้น ซึ่งเป็นเพียงตัวอย่างหน้าที่การเรียน ส่วนเรื่องอื่น ๆ ก็เข้าทำนองเดียวกัน คือต้องดีก่อนแล้วส่งผลให้เกิดความเก่ง  นี่เป็นความคิดของครู  เธอจะคิดอย่างไรไม่ทราบ  แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นหากเธอปฏิบัติตนอย่างที่ครูแนะนำ  ความดี และความเก่งเกิดแก่เธออย่างแน่นอน สวัสดี

 

ปัญหา และอุปสรรคต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นล้วนมาจากสภาพการดำเนินชีวิตตามระบบ "วัตถุนิยม"
หากเราเปลี่ยนแนวคิดใหม่ที่ทรงด้วยคุณค่ายิ่ง โดยการดำเนินชีวิตตามระบบ "พอเพียงนิยม"
ปัญหาต่าง ๆ จักลดลง หรือแทบไม่มี
ด้วยความปรารถนาดีจาก "ธรรมชาติธรรมค้ำจุนโลก"

 

"ธรรมชาติธรรมค้ำจุนโลก"
เว็บไซต์นำเสนอแนวคิดเพื่อการดำรงชีพของมวลมนุษยชาติ
ตามแนว "พอเพียงนิยม"  และ สาระอื่น ๆ
ท่านคลิกเว็บไซต์ที่ปรากฏ..เข้าสู่เว็บทันที
http://www.nature-dhrama.com