กาลครั้งหนึ่งไม่นานนักนี้ เกิดวิกฤตต้มยำกุ้ง น้ำท่วมทุ่งผักบุ้งโหรงเหรง ทำให้นายทุนใหญ่รายหนึ่งสิ้นเนื้อประดาตัว เดินโซซัดโซเซด้วยความหิวโหย หลงพลัดเข้าไปในหมู่บ้านชาวนา หมดกำลังลงก็เลยล้มพับสิ้นสติ นอนขดอยู่ริมคันนานั่นเอง
ชาวนาผู้ใจบุญเดินผ่านมาเห็นดังนั้นก็ให้รู้สึกสงสารยิ่งนัก จึงอุ้มนายทุนมาบำรุงรักษาที่กระต๊อบริมนา ...หลายวันหลายคืนที่เฝ้าหยอดน้ำข้าวต้ม จนนายทุนฟื้นคืนสภาพ มีสุขภาพอนามัยแข็งแรงดี
กล่าวฝ่ายนายทุนมีกำลังดีแล้ว ก็ได้เดินสำรวจหมู่บ้านชาวนา เล็งเห็นว่าทุกหลังคาแม้จะเป็นกระต๊อบมุงจากแต่ก็มีสถานะทางเศรษฐกิจดี มีอาหารกินอุดมสมบูรณ์ มีทรัพย์สินเหลือเก็บเหลือใช้พอสมควร แล้วสัญชาตญาณนายทุนก็ไม่วายคิดโลภว่า เราน่าจะหากำไรจากชาวนาพวกนี้ได้ไม่ยาก
ว่าแล้ววันหนึ่งนายทุนก็เดินทางเข้าเมือง ไปเจรจาธุรกิจกับเพื่อนเก่าที่เป็นพ่อค้าสารพัดสินค้า ให้เข้ามาขายสินค้าในหมู่บ้าน โดยให้เอาข้าวเปลือกที่ชาวนาเกี่ยวเก็บได้มาแลกสินค้าราคาแพงที่ไม่ค่อยจำเป็นกับชีวิต แต่นายทุนก็มีวิธีโฆษณาชวนเชื่อด้วยวาทะอันคมคายของเขาว่าสินค้าเหล่านั้นมันจำเป็นอย่างโน้นอย่างนี้
จากนั้นนายทุนและเพื่อนพ่อค้าก็เอาข้าวเปลือกที่แลกซื้อมาด้วยราคาแสนถูกเข้าไปขายในเมืองแบบแพงๆ ได้กำไรงดงามมาก
วันเวลาผ่านไป ชาวนาทั้งหมู่บ้านต่างจนลง เคยทำนาพอกิน เหลือเก็บเหลือใช้ บัดนี้ทำแล้วไม่พอกิน แถมเป็นหนี้เป็นสินรุงรัง ส่วนนายทุนและพ่อค้าต่างร่ำรวยมากขึ้นอย่างรวดเร็ว
ในที่สุดชาวนาก็มีหนี้สินล้นพ้นตัว ต้องเอานามาขายให้นายทุน ในราคาแสนถูก เพื่อชดใช้หนี้ จากนั้นชาวนาที่เคยเป็นเจ้าของนาที่ชุบเลี้ยงนายทุนไว้ ก็ต้องกลายมาเป็นลูกจ้างแรงงานทำนาให้นายทุนในพื้นที่นาเดิมของตนเอง
กล่าวฝ่ายนายทุน พอกลับมารวยอีกแล้ว ก็อยากมีเกียรติเพิ่ม จึงไปสมัครเป็น สส. ด้วยการเอาเงินกำไรที่มาจากการปล้นเงียบชาวนา มาซื้อเสียงชาวนาให้เลือกตนเข้าสภา ซึ่งชาวนาก็จำยอม เพราะถึงตอนนี้ชาวนาต้องการเงินมากแล้ว เรื่องขายเสียงเสียศักดิ์ศรีนั้นชาวนาเลิกคิดแล้ว ชีวิตใครยากจนปานนี้มีเงินลอยน้ำมาก็ต้องเกาะคว้ากันจมน้ำตายไว้ก่อน เรื่องดาบหน้าเดี๋ยวค่อยมาว่ากันทีหลัง
พอนายทุนซื้อเสียงเข้าไป ได้จัดตั้งรัฐบาล นายทุนก็ออกนโยบายให้ตัวเองร่ำรวยมากยิ่งขึ้นอีก ด้วยการขายที่นาในราคาแพงให้นายทุนต่างชาติเข้ามาตั้งโรงงาน โดยหลอกชาวนาว่าให้เลิกทำนาเสียเถิดแล้วหันมาขายแรงงานในโรงงานต่างชาติดีกว่า
นิทานเรื่องนี้ไม่ได้สอนให้รู้ว่าอะไรเลย เพราะมันเป็นสัจธรรมแบบนี้มานานแล้ว แต่ก่อนพุทธกาล
...คนถางทาง (๒๓ พฤษภาคม ๒๕๕๕)
