คำว่า “บูรณาการ” กำลังฮิตติตตลาด ทุกวันนี้อะไรๆ ก็ต้อง “บู” ไปเสียหมด ...บูกันจนชาติจะวินาศอยู่แล้ว เช่น การวิจัย การเรียนรู้ แม้แต่การโกง
นิสัยผมพยายามไม่ใช้คำต่างด้าว ไม่ว่าอังกฤษ แขก ดังนั้นผมแปลบูรณาการ (ซึ่งแปลมาจากฝรั่ง ..Integrated, Integrative) ว่า “เชื่อมโยง”
การเรียนรู้แบบเชื่อมโยงในเมืองไทยเรานั้นดูเหมือนว่าต้นคิดมาจากท่าน อจ. สุลักษณ์ ศิวลักษณ์ และหรือ ท่านหมอประเวศ วะสี โดยท่านเล็งเห็นว่าการเรียนการสอนในวันนี้เราไปสอนแบบ “แยกส่วน” (compartmentalization) โดยการแบ่งเป็นวิชาๆ โดยครูเฉพาะทาง ซึ่งทำให้เกิดการแยกส่วน ซึ่งส่งผลเสียมากหลายตามมา
เมื่อก่อนสัก ๒๐ ปีที่แล้ว ผมได้ยินแนวคิด แยกส่วน นี้ผมก็เห็นด้วยนะ แต่วันนี้ผมกลายเป็นคนแก่ ผมขอแย้ง
ความจริงผมเห็นด้วยนะ กับการเรียนแบบเชื่อมโยงเนี่ย แต่ในสภาวะปัจจุบัน ที่ “การแข่งขัน” มันเป็นกระบวนคิดที่ “กู่ไม่กลับ” แล้ว ผมเห็นว่าการเรียนแบบ “เชื่อมต่อ” น่าจะเป็นทางสายกลางที่ดีที่สุด
เชื่อมต่อ คือ เอาสอง หรืออย่างมากที่สุด สาม วิชามาเชื่อมต่อเข้าด้วยกัน ไม่ใช่ว่าเชื่อมโยงไปด้วยกันเสียหมด เป็นพวงใหญ่ จนอุ้ยอ้าย แต่ก็ไม่ใช่ว่าบินเดี่ยวจนหลุดลอย หลงทาง
เช่น วิศวกรรมเครื่องกลของผม เอาไปเชื่อมต่อกับ ชีววิทยาได้ไหม ถ้าให้ดีเอาดนตรีเข้ามาด้วย เป็นวิชา เอก โท ตรี (เมเจอร์ ไมเนอร์ ไมโคร)
ดังนี้เขาคนนี้อาจไปทำวิจัยว่าทำไมขลุ่ยที่ทำจากไม้ไผ่สกุลต่างๆ จึงให้เสียงทุ้มแหลมที่ต่างกัน เพราะเรื่องนี้มันเกี่ยวกับดนตรี ชีววิทยา และวิศวกรรมเครื่องกล ทั้งหมดเลย
ฟิสิกส์ ประวัติศาสตร์ และ เศรษฐศาสตร์ จับ”คี่” กันได้ไหม
หมอ ดนตรี จริยศาสตร์
ภาษา คณิตศาสตร์ โบราณคดี
ธุรกิจ ศาสนา ดาราศาสตร์
....คนถางทาง (๒๑ พฤษภาคม ๒๕๕๕)