NP จะวินิจฉัยชุมชนได้อย่างไร (3)

....หนทางวกวนเข้าสู่สวนมะพร้าว บ้านอยู่ใกล้ชิดหลังโรงพยาบาล บรรยากาศร่มเย็น นักศึกษาบอกว่าบรรยากาศคล้ายกับทวิภพ ก้าวออกมาคือเมืองรถวิ่งวุ่นวาย ถอยหลังออกไปกลับเป็นสวนผลไม้ที่มีร่องสวนสามารถกระโดดข้ามได้ มีกองมะพร้าวสูงท่วมหัว มีกระจาดหมากที่ตากแห้งรอแสงแดดแผดเผา มีกลิ่นหอมเจียวลอยมาชวนท้องร้องจ๊อกๆๆจริงๆ

... บริบทของชุมชนส่วนใหญ่คือชุมชนบท โจทย์วันนี้คือ ผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมน้ำตาลได้ ซึ่งปัจจัยที่มีผลคือ กินตามใจปาก มีน้ำหวานติดข้างกาย ออกกำลังกายไม่เป็นไม่รู้จะออกอย่างไรขี้เกียจ

 และจากนั้นกระบวนการกลุ่มที่เกิดขึ้นดูจะวุ่นวายเล็กน้อยกับความคิดของนักศึกษาที่มีการเตรียมพร้อมที่ดี มีการทำการบ้านอย่างหนัก มีการซักซ้อมวิธีคิดที่ดี เป็นของตนเอง มีกรอบวิธีคิดที่อยากจะให้ได้ผลลัพธ์ตามแนวคิดทฤษฎีคิง (ลืมแนะนำไปค่ะ เราใช้กรอบแนวคิดทฤษฎีคิงในการสร้างเครื่องมือตั้งแต่แรก)

ดังนั้นไม่ใช่เรื่องแปลกของ NP มือใหม่หัดขับที่ใหม่ทั้งประสบการณ์ไม่เคยทำงานชุมชน ใหม่ทั้งการใช้แนวคิดทฤษฎี เลยทำให้วิธีคิดติดกรอบแบบนักวิชาการ มีการนำเสนอแบบนักวิชาการด้วย power point  (เราล้อกันว่า กลุ่มไฮโซ...นักจัดประชุมวิชาการ) และแล้วเขาก็ตีกรอบให้ชาวบ้านที่ร่วมทำกลุ่มออกความคิดเห็นมีการนำเสนอกลุ่มใหญ่ ให้พูดเฉพาะคนที่พูดเก่ง ควบคุมกลุ่มไม่ทัน ดึงและขยายประเด็นไม่ลึกพอ จากนั้นมีการทำกลุ่มย่อยอีกรอบโดยใช้วิธีตั้งประเด็นให้ขยายความแล้วรวมกลุ่มอีกโดยไม่มีการเตรียมอะไรเลยจากสิ่งที่เขาพูดมาทั้งหมดเหมือนวนเรือในอ่างทองคำ แต่นักศึกษาเขาก็มีกิจกรรมนะผ่อนคลายสบายชีวีระหว่างที่อาจารย์และทีมกำลังทำ Mind Map เพื่อให้ชาวบ้านได้เห็นภาพรวม

และแล้วเราก็รู้ว่า วิธีคิดของนักศึกษาและอาจารย์ต่างมีสคริปในใจและตั้งใจอย่างมากที่จะไปให้ถึงฝันเช่นกันแต่คนละวิธีการตามประสบการณ์ที่แตกต่างกัน จากเรื่องนี้เลยสอนให้รู้ว่า "การบริหารจัดการแบบการมองภาพรวมมันจำเป็นและสำคัญอย่างมากที่ต้องมีการซ้อมและลองปฏิบัติจริงก่อนลงสนาม" 

จากเหตุการณ์นั้นยิ่งทำให้เกิดเรียนรู้ว่า การวินิจฉัยชุมชนแบบนี้ก็ทำได้แต่อ้อมมากไปหน่อย ใช้เวลานานเกินไป สื่อ Hight tech แต่ไม่ low tuch มันดูตื่นตาแต่ตามไม่ทัน กระบวนการวิธีการซับซ้อน ไม่ลื่นไหล ถ้านักศึกษามีทักษะใน "การฟังให้มาก สงสัยให้บ่อย ลื่นไหลให้เป็น เก็บประเด็นให้ครบ" จะช่วยทำให้ผลลัพธ์ของการทำวันนั้นดีทีเดียว ใช่ไหมค่ะ นักวินิจฉัยชุมชนทั้งหลาย ช่วยแนะนำด้วยนะค่ะ