ซิบห้าปี ไตดำรำพัน (ตอนที่ ๑)
เพลงไทยดำรำพัน เป็นเพลงที่มีเนื้อร้องซับซ้อนมากๆ ขับร้องโดย ก.วิเสส ที่วันนี้มีหลายเวอร์ชั่นมาก รวมทั้งลาว เวียต
ผมฟังและร้องเพลงนี้มาแต่เด็กอายุ ๑๒ วันนี้มาฟังยูทูบแล้วเห็นว่ามีการเพี้ยนคำไปหลากหลายนับร้อยรูปแบบ โดยที่ไม่มีนักประวัติศาสตร์คนใด สนใจใฝ่รู้มาทำวิจัยเนื้อเพลงนี้กันบ้างเลย
http://www.youtube.com/watch?v=4jvDQFpDeA8
โดยเฉพาะท่อนสามของเพลงที่ร้องว่า...
ซิบห้าปี ไตดำเฮา เสียดายเด (เดินเข้าไป)
เมืองเฮาเพ แสนเสียดาย สูเจ้าเพิ่นหว่า
ก็มั่วกันไปได้หลายเวอร์ชัน (ลองค้นยูทูบฟังดูกันนะครับ)
สำหรับเวอร์ชันของผมคือดังนี้...
ซิบห้าปี ไตดำเฮา เสียดายเด (เยิกเข้าไป)
เมืองเฮาเพ แสนเสียดาย สูเจ้าเซินหล่า
วลี “เสียดายเด” ผมเองก็ฟังกรอกหูมาแต่เด็กวัย ๑๒ ผ่าน ๓๑ ผ่าน ๕๑ ก็คิดโง่มาได้หลายสิบปีว่ามันคือ .. เสียดาย ...คำไทย ต่อด้วย เด๊ คำลาว (แปลว่า แหมเสียดายจริงๆ..เลยว่ะ)
แต่วันนี้ผมเชื่อว่า เสีย คือคำไต (กิริยา) ส่วน “ดายเด” น่าจะเป็นชื่อเมือง หรือ ความหมายอื่น ๆ แต่ยังไงรวมกันทั้งสามคำแล้ว ไม่ใช่ เสียดายเหลือหลาย แน่ๆ
ยิ่งต่อด้วย เมืองเฮาเพ ก็ยิ่งใช่ ..ถามว่าตอนนี้ “เฮาเพ” (หรือเคาเพ) อยู่ที่ไหน ใครรู้บ้าง
นักประวัติศาสตร์อุดมการณ์บางคน ก็มัวแต่วุ่นอยู่กับการล้มเจ้าเฝ้านายแดง แว้นไปตามอคติแห่งตนอยู่นั่นแหละ โดยไม่มีความเป็นกลางทางวิชาการ แล้วไม่คิดจะทำการวิจัยเรื่องไตดำที่เป็นไพร่พื้นเมืองมานานบ้างเลยหรือ
สำคัญที่สุดคือ คำว่า “ สูเจาเปิ้นว่า” ที่มักแปลกันแบบชุ่ยๆ ว่า เออ..พวกสูๆ เขาก็ว่ากันแบบนั้นแหละ
แต่ผมฟังด้วยหูที่ดี แล้ว (โดยไม่ต้อง " คันหู" ) ผมว่าผิดเพี้ยนล้านเปอร์เซ็นต์ เพราะคำนี้ที่แท้น่าจะคือ สู่”เจาเซินหล้า”
...กล่าวคือพอต้องอพยพหนีภัยสงครามจากเมืองแถน (เดียนเบียนฟู) ก็อพยพมาอยู่ สู่ เมือง “เจ้าเชิญหล้า” นี่แหละ
เมืองนี้ เป็นเมืองคนไทย ที่สำคัญอีกเมืองหนึ่ง ทางตอนเหนือของเวียตนาม คือเมือง chauSonla บางทีก็ตัดคำว่า “เจ้า” ออก กลายเป็นเมือง สอนลา หรือ sonla เฉยๆ (ลองหาในกูเกิ้ลดูสิ มีเพลงเวียตที่ร้องแล้วมีภาษาไตปนอยู่มาก เช่น นองซาวเอ๊ย สวยๆ )
คำว่า "เยิกเข้าไป" ก็เพี้ยนเป็น "เดินเข้าไป" ...สำหรับผมเชื่อว่า เยิก คือ ชื่อเรียกคนเผ่าหนึ่ง น่าจะหมายถึง ญวน หรือ ฝรั่งก็เป็นได้ แต่รับรองว่าไม่ใช่ “เดินเข้าไป” ตามที่แปลกันแบบชุ่ยๆ ตามประสาตายแลนด์วันนี้ไม่
โฮ่ย..เขียนเรื่องนี้แล้วเหนื่อย จะต้องให้วิศวกรอย่างผมมาสอนนักประวัติศาสตร์กันไปถึงไหน แค่สอนนักเศรษฐศาสตร์ว่า GDP ไทย 70% เป็นรายได้ของนักลงทุนต่างชาติมาแต่ปี ๒๕๔๓ ผมก็แทบกระอักเลือดตายอยู่แล้ว
...คนถางทาง (๘ มีนาคม ๒๕๕๕)
ความเห็น (6)
ลองมาฟังเพลงไตดำ จากเมือง สอนลา ดูสิครับ
I would love to see a student picking your clues and go on hunting.
This one is a definite beauty covering language, history, geography and (folk) music.
(Field work would involve some cross-countries travelling too.)
It's probably, worth a PhD with a 'good' supervisor. ;-)
ผมเห็นด้วยครับว่า งานนี้ทำ PhD ได้หลายฉบับมาก โดยเฉพาะเดียนเบียนฟูนั้น เดิมคือเมืองแถน ศูนย์กลางคนไตเลยก็ว่าได้ จนกระทั้ง เยิงเข้าไป แล้วไปหลอกคนไตผู้ซื่อให้ร่วมมือกู้ชาติ แล้วก็หักหลัง ไม่ยอมให้เอกราช (อะไรประมาณนั้น)
ฟังจากเนื้อเพลง และท่อนพูดตอนท้าย รวมทั้งการสืบค้นของผมเอง ปรากฎว่าตอนเกิดสงครามที่เดียนเบียนฟูนั้น คนแก่และเด็กสตรีถูกอพยพไปอยู่ chausonla จริงๆ ด้วยครับ แต่เพลงนี้วลีนี้กลายเป็น สูเจ้าเพินว่า ซึ่งความหมายเพี้ยนไปอย่างเหลือเชื่อ บางเวอร์ชั่น ปู่เจ้าเพินว่า
น่าจะไม่ได้เห็น Ph.D. ที่ทำเรื่องนี้ได้ง่ายๆ ครับ เพราะปัญหาใหญ่สุดคือประเทศไทยไม่สนับสนุนการวิจัยในด้านศิลปศาสตร์และสังคมศาสตร์ครับ เรามุ่งด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีจนเราจะไม่เหลืออะไรอยู่แล้วครับ (แต่น่าเศร้าว่าด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่เราทุ่มงบสนับสนุนเราก็ไปไม่ถึงไหนเหมือนกัน)
ปล. แม้กระทั่ง "ศิลปศาสตร์" (Liberal Arts) ก็ยังเปลี่ยนคำเป็น "ศิลปวิทยาศาสตร์" แล้วครับ ผมตามความคิดเขาไม่ทันจริงๆ ครับ
เห็นด้วยกับดร. ธวัชชัย ครับ เรามี art และ สังคม น้อยมากๆ ยิ่งประวัติศาสตร์นี่ยิ่งไปกันใหญ่ สิ่งหนึ่งที่ผมได้เสนอคือ ขอมคือสยาม อยากเห็นนักประวัติศาสตร์ออกมาโต้กับผมจริงๆ เลย อิอิ