ก้อนเชื้อเห็ดดีมีคุณภาพ ไม่จำเป็นต้องใช้ฮอร์โมนฉีดพ่น

 

แต่ก่อนง่อนชะไรเราจะพานประสบพบเห็นดอกเห็ดและสามารถเก็บเกี่ยวนำมาบริโภคได้จะต้องเข้าดงเข้าป่าเสาะหาตามโคนสุมทุมพุ่มไม้หรือไม่ก็รอบๆกองฟางหลังจากผ่านกิจกรรมนวดเฟ้นของชาวไร่ชาวนาแล้วนำมาสุมกองรวมให้วัวควายใช้เป็นเสบียงยามพ้นผ่านผันเปลี่ยนฤดูกาล ไม่ต้องใช้อาหารสำเร็จรูปราคาแพงเหมือนในปัจจุบัน เมื่อผ่านฝนผ่านหนาวทั้งฟางข้าวและระบบนิเวศน์ทั้งหลายในอดีตที่ยังไม่มีการปนเปื้อนสารพิษมากนักจึงเป็นแหล่งอาหารชั้นดีช่วยให้เห็ดชนิดต่างๆเจริญเติบโตอวดโฉมให้พวกเราได้ลิ้มชิมรสมากหลากหลายชนิด โดยผ่านกระบวนการเรียนรู้คัดเลือกจากรุ่นสู่รุ่นให้หลีกเลี่ยงการรับประทานเห็ดชนิดที่ไม่รู้จัก มิฉะนั้นจะชักตาตั้งเพราะไปลิ้มชิมเอา "เห็ดพิษ" เข้าให้ 

 

ความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติในป่าเขาลำเนาไพรในอดีตมีเพียงพอต่อการดำรงชีวิตของทั้งคนและสัตว์สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้หลายต่อเป็นทอดๆ เป็นทั้งอาหารของสัตว์ เป็นแหล่งกำเนิดอาหารของคน ของเสียสิ่งขับถ่ายจากระบบนิเวศน์สามารถนำไปทำเป็นปุ๋ยหมักปุ๋ยคอกหรืออาหารในห่วงโซ่ช่วยทำให้ต้นไม้และสิ่งมีชีวิตเล็กๆอย่างเห็ด รา แบคทีเรียและจุลินทรีย์ชนิดอื่นที่หลากหลายอาศัยอยู่รวมกันในธรรมชาติมีการเจริญเติบโตงอกงามที่ดี เนื่องจากความอุดมสมบูรณ์ยังหมุนเวียนผลัดเปลี่ยนสถานะเป็นวงจร ยังไม่ถูกบั่นทอนทำลายด้วยการตัดไม้ทำลายป่า เผาฟาง ฉีดพ่นยาฆ่าแมลงสารกำจัดศัตรูพืชมากมายเหมือนในปัจจุบัน

 

ทั้งเศษไม้หญ้าฟางถ้ายังคงความอุดมสมบูรณ์ดีอยู่เมื่อนำมาทำเป็นวัสดุเพาะเห็ด ก็สามารถทำให้เห็ดเจริญเติบโตอ้วนท้วนสมบูรณ์ได้โดยที่ไม่ต้องฉีดพ่นอาหารใดๆเพิ่มเติมเข้าไปอีกให้สิ้นเปลืองสตางค์ ความจริงเราสามารถหาวัสดุเพาะง่ายๆได้หลายหลาก หากเพียงแต่นำมาใช้ให้เหมาะสมกับชนิดของเห็ด ทั้งฟางข้าวเจ้า ฟางข้าวเหนียว ฟางข้าวหอมมะลิ ฟางขาวโอต ฟางขาวไรน ฟางขาวบารเลย ขี้เลื่อยไม้ฉำฉา ขี้เลื่อยยางพารา ขี้เลื่อยไม้สักพยูง ชิงชัน ทะลายปาลม เฟรน หญา ผักตบชวา เปลือกมันสําปะหลัง เปลือกถั่วเขียว หรือถั่วเหลือง เศษฝาย ไส้นุ่น ปุยหมัก ฯลฯ ซึ่งประกอบดวย เซลลูโลส เฮมิเซลลูโลส และลิกนินเปนสวนประกอบที่เห็ดใช้เป็นแหล่งอาหารและพลังงานในการสร้างการเจริญเติบโต

 

ดังนั้นวิธีการที่จะให้ได้มาซึ่งวัสดุในการเพาะเห็ดที่มีความอุดมสมบูรณ์คือต้องช่วยกันอนุรักษ์ธรรมชาติ รักษาระบบนิเวศน์ ไม่ใช้สารเคมีที่เป็นพิษที่อาจมีการตกค้างปนเปื้อนลงไปสู่ต้นไม้ป่าเขาแม่น้ำลำคลองและในอากาศ ฯลฯให้น้อยที่สุด สิ่งต่างๆเหล่านี้จะช่วยให้ได้มาซึ่งแหล่งอาหารหรือวัสดุเพาะเห็ดที่มีความอุดมสมบูรณ์เพียงพอที่จะช่วยให้เห็ดใช้เป็นแหล่งอาหารที่เพียงพอไม่ต้องใช้ฮอร์โมนหรือปุ๋ยใดใดๆมาฉีดพ่นเกินความจำเป็น ผู้เพาะเห็ดต้องใช้ดุลยพินิจในการรับฟังรับชมจากโฆษณาชักจูงที่หลากหลาย มีทั้งที่เป็นเรื่องราวมีเรื่องเล่า (story)ที่เหลือเชื่อขาดความเป็นเหตุเป็นผลเชิงวิทยาศาสตร์ ปราศจากข้อมูลพื้นฐานด้านที่จะนำมาใช้เป็นองค์ประกอบหรืออาหารของเห็ดได้ บางชนิดก็บอกแต่เพียงยี่ห้อแต่ไม่ยอมบอกส่วนประกอบหรือส่วนผสมที่ชัดเจนว่าผลิตหรือทำมาจากอะไร มีอะไรที่อยู่ในนั้นบ้าง บ้างก็ได้แต่เพียงอธิบายว่าเคยทดลองใช้และได้ผลดีจึงนำมาผลิตขายต่อโดยที่อาจะไม่มีอะไรที่เกี่ยวข้องกับอาหารที่ช่วยทำให้เห็ดเจริญเติบโตได้เลย แต่อาจจะเนื่องด้วยความลงตัวเหมาะสมกับสภาวะแวดล้อมและปัจจัยต่างๆเฉพาะของแต่ละท้องถิ่นก็เป็นได้ โดยบางทีอาจจะมีการใช้ยูเรีย, แอมโมเนียมาเสริมเติมขายเพื่ิอช่วยให้เห็ดนำไปใช้ในการสร้างกรดอมิโนหรือเอนไซน์ใช้เพิ่มประสิทธิภาพการดูดกินอาหาร ดังนั้นเกษตรกรและผู้เพาะเห็ดโดยทั่วไปจะต้องใส่ใจให้ความสำคัญกับข้อมูลและผลิตภัณฑ์อย่างรอบคอบ นวัตกรรมหรือเทคโนโลยีต่างๆคงไม่ใช่เป็นแบบอะไรที่ได้มาง่ายๆเสียทั้งหมด อาจจะเป็นสิบยี่สิบปี ร้อยปีหรือไม่อย่างน้อยก็ต้องไม่ต่ำกว่าสองสามปีจึงจะมีนวัตกรรมใหม่ออกมาให้มนุษย์โลกได้สัมผัสชื่นชมได้อย่างเช่น อิป๊อด (ipod)  อิแป๊ด (iPad) อิโปน (iPhone) ของท่านจ๊อบเค้า! สิ่งสำคัญที่ต้องจำคือการเตรียมพื้นฐานการทำก้อนที่ดีเพื่อให้มีอาหารเพียงพอตลอดอายุการเก็บเกี่ยวไม่ต้องฉีดพ่นอาหารหรือฮอร์โมนมากจนเกินไป!  สุดท้ายก็ฝากให้หมั่นสังเกตุและคิดอย่างมีเหตุมีผลกันมากขึ้นนะครับ

 

มนตรี  บุญจรัส

ชมรมเกษตรปลอดสารพิษ www.thaigreenagro.com

[ครูอ้อย แซ่เฮ]

ครูอ้อย เคยใช้ไม้ต้นแค  เพาะเห็ดหูหนู

เก็บกินได้ตลอดปี แจกเพื่อนบ้าน  และเก็บไว้นานได้ด้วยค่ะ

[นาย มนตรี ตรี บุญจรัส]

ว้าววาว!! เยี่ยมยอดจริงๆเลยครับ. เดี๋ยวนี้หาดูยากแล้วนะครับ ที่ใช้ท่อนไม้เจาะรูแล้วหยอดเชื้อเห็ด มีแต่ใช้ขี้เลื่อยอัดถุงเพาะ อายุการเก็บเกี่ยวก็สั้นกว่า...