ในการประชุมรายงานผลการดำเนินการประจำปี ๒๕๕๔ ของ มสช. เมื่อวันที่ ๒๒ ธ.ค. ๕๔ ศ. นพ. ประเวศ วะสี ให้พร นพ. ก้องเกียรติ เกษเพชร ผู้ริเริ่มผลิตภัณฑ์ เป็นสุขให้มุ่งมั่นทำต่อไป และให้ได้รางวัลโนเบล
เพราะเชื่อมั่นในจิตสาธารณะของคุณหมอก้องเกียรติ และเห็นความสามารถในการทำงานเพื่อประโยชน์สาธารณะจากมุมที่เราไม่คุ้นเคย คือมุมของการทำงานธุรกิจ คณะกรรมการ มสช. จึงได้อนุมัติการบริจาคเงิน ๑๐ ล้านบาท ให้คุณหมอก้องเกียรติไปลงทุนทำงานนี้ เราอนุมัติเมื่อ ๖ เดือนที่แล้วคราวนี้คุณหมอก้องเกียรติจึงมารายงานความก้าวหน้าในการดำเนินการ ในระยะ ๖ เดือน พร้อมทั้งบอกว่า จะคืนเงินของ มสช. กลับคืนให้ทั้งหมด เพราะจากการทดลองดำเนินธุรกิจ เชื่อว่าจะเลี้ยงตัวได้ และปีหน้าจะขยายงานออกไปอีกหลายเท่า
ผมตีความว่า นอกจากเป็น social enterprise แล้ว ยังเป็น knowledge-based enterprise ด้วย คือผลิตภัณฑ์และบริการยี่ห้อเป็นสุขมี knowledge inside เช่นข้าวเป็นสุขเป็นข้าวสุขภาพ และข้าว ออร์แกนิกชื่อพันธุ์สินเหล็ก และพันธุ์ไรซ์เบอรี่เป็นข้าวที่มีผลการวิจัยบอกว่ามีธาตุเหล็กสูง และมีดัชนีน้ำตาล (glycemic index) ต่ำ และข้าวกล้องสองพันธุ์นี้ยิ่งมีดัชนีน้ำตาลต่ำ เหมาะต่อคนเป็นเบาหวาน บริษัทมีผลงานทดลองผลการให้ผู้ป่วยเบาหวานกินข้าวชนิดนี้ ดำเนินการโดยโรงพยาบาลรามาธิบดี
สำหรับคนทั่วไป นี่คือข้าวสุขภาพสำหรับป้องกันโรคอ้วน
ความเป็น social enterprise อยู่ที่การทำธุรกิจโดยคำนึงถึงประโยชน์ของสังคมพอๆ กันกับผลทางธุรกิจ การผลิตข้าว ๒ พันธุ์นี้จึงทำโดย contract farming ที่รับซื้อข้าวเปลือกในราคากิโลกรัมละ ๑๗ บาท สูงกว่าราคาตลาดเกือบเท่าตัว และวิธีการผลิตแบบ ออร์แกนิก จะช่วยให้ชาวนามีรายได้เพิ่มขึ้นกว่าเท่าตัว ทั้งหมดนี้มีข้อมูลความรู้สนับสนุนทั้งสิ้น โดยเป็นความรู้ที่มองจากมุมผลประโยชน์ของชาวนาด้วย
ผลิตภัณฑ์จากข้าวในขณะนี้มี ๒ อย่าง คือข้าว กับชาใบข้าว ที่คุณหมอก้องเกียรติบอกว่าคุณภาพดีกว่าและอร่อยกว่าชาเขียว หากดูจากเว็บไซต์ จะพบว่ามีผลิตภัณฑ์อีกหลายอย่าง
ธุรกิจของบริษัทสุขสาธารณะประกอบด้วย
๑. ผลิตภัณฑ์ กินเป็นสุข จำหน่ายที่ร้านเป็นสุข
๒. บริการสุขภาพแนวใหม่ แนว personalized care ที่ คลินิกเป็นสุข และบริการโดย สาวเป็นสุข (เลียนสาวยาคูลท์)
๓. เทคโนโลยีใหม่ที่เป็นนวัตกรรม
คุณหมอก้องเกียรติมีความสามารถด้าน ไอที เล็งจะใช้พลังไอทีเอามาให้บริการสุขภาพระดับปฐมภูมิคุณภาพดี สะดวกและราคายุติธรรม ช่วยเสริมบริการปฐมภูมิของภาครัฐ
เราอยากเห็นนวัตกรรมทางสังคมที่มาจากการประกอบธุรกิจด้วย บริษัทสุขสาธารณะจึงเป็นความพยายามสร้างนวัตกรรมทางสังคม โดยทำธุรกิจด้านสุขภาพ
หนังสือ The Grandest Challenge : Taking Life-Saving Science From Lab To Villageบอกว่าการดำเนินการเพื่อก้าวใหม่ของมนุษยชาติต้องคิดถึงบทบาท และกลไกทางธุรกิจด้วยเสมอ เพื่อหาช่องทางใหม่ๆ ในการทำงานเพื่อสร้างโลกที่น่าอยู่ และอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติ
การนำกลไกทางธุรกิจมาทำประโยชน์แก่สังคมในรูปแบบใหม่ จึงเป็นเรื่องยิ่งใหญ่ ศ. นพ. ประเวศ จึงให้พร ให้หมอก้องเกียรติมุ่งมั่นทำต่อไป จะพบวิธีการที่ก้าวกระโดด เกิดประโยชน์ต่อคนจำนวนมาก ถึงขนาดได้รับรางวัลโนเบล โดยผมเชื่อว่า งานนี้ต้องมุ่งมั่นอดทนทำในระยะยาว ทำไปเรียนรู้ไป ปรับตัวไป ก็จะค้นพบวิธีที่เกิดประโยชน์หรือได้ผลอย่างไม่คาดคิด โดยน่าจะหาเพื่อนหรือภาคีร่วมอุดมการณ์จาก sector ที่คุณหมอก้องเกียรติไม่คุ้นเคย เพื่อแสวงหาวิธีคิดและเทคนิคการทำธุรกิจเพื่อสังคมแบบใหม่ๆ
วิจารณ์ พานิช
๒๓ ธ.ค. ๕๔
ขออนุญาตนำลิงก์เว็บไซต์มาให้แก่ผู้ที่สนใจได้คลิกชมค่ะ
http://www.pensook.in.th/ น่าสนใจและน่าชื่นชมมากๆค่ะ