ความกังวลของพี่น้องเกษตรกรเมื่อเพาะปลูกพืชผักไม้ผลแล้ว ส่วนมากจะกลัวโรคแมลงรบกวนจึงมักฉีดพ่นยาฆ่าแมลงป้องกันไว้ก่อน จะเป็นด้วยความเคยชินหรือความสบายใจก็ไม่ทราบได้ ทั้งความคิด ความเข้าใจและทัศนคติที่ถูกปลูกฝังจากรุ่นปู่สู่รุ่นพ่อสู่รุ่นลูกที่ถูกถ่ายทอดสืบเนื่องกันมาจนส่งผลให้การเกษตรของไทยเราหนีไม่พ้นวิถีการใช้ยาฆ่าแมลงสารคมีกำจัดศัตรูพืชเสียที
ความจริงผืนแผ่นดินไทยเราตั้งแต่อดีตมานั้นได้รับการกล่าวขวัญว่ามีทั้งทรัพย์ในดิน มีสินในน้ำ อีกทั้งปัจจัยแวดล้อมที่หล่อหลอมเลี้ยงดูผู้คนมาก็มีความอุดมสมบูรณ์จนมีคำกล่าวที่ว่าในน้ำมีปลาในนามีข้าว เมื่อเป็นเช่นนี้จริงๆแล้วทำไมเราชาวไทยเมื่อคิดจะปลูกผักปลอดสารพิษ ผักอินทรีย์เริ่มต้นจะต้องคิดแต่เพียงรูปแบบการปลูกแบบไร้ดิน (soilless) หรือไม่ก็การปลูกแบบไฮโดรโปนิกส์ (hydroponic) ที่อาศัยน้ำเป็นตัวทำละลายและกักเก็บอาหารให้พืชแทนดิน ซึ่งเพียงแค่คิดและเริ่มต้นทำก็คงจะต้องเตรียมทุนไม่น้อยกว่าหมื่นบาทขึ้นไป
แล้วแน่ใจกันแล้วหรือว่านั่นคือวิธีการที่ปลอดภัยจากสารตกค้างและสารพิษได้จริง อาจจะมีไนเตรทหรือสารเคมีอื่นๆที่ตกค้างเพราะไม่ได้ผ่านกระบวนการที่มีดินทำหน้าที่เป็นกันชนเป็นตัวย่อยสลายกลั่นกรอง (buffer) กักเก็บทำลายสารพิษส่วนเกิน โดยอาศัยแนวทางตามธรรมชาติของจุลินทรีย์ ไส้เดือนและแมลงที่อาศัยอยู่ในดินทำหน้าที่ย่อยสลายทำลายและคัดกรองสารพิษดีกว่าการปล่อยให้เคมีที่ละลายน้ำแล้วผ่านกระบวนการดูดกินอาหารจากรากโดยตรงไปยังส่วนต่างๆของพืชทันที ถ้ากระบวนการย่อยสลายไม่สามารถทำงานได้อย่างสมบูรณ์เนื่องจากปริมาณสารอาหารที่เข้มข้นและมีมากกว่าความต้องการของพืชจึงมีเหลือตกค้าง ส่วนหนึ่งที่เราได้ยินกันบ่อยๆ คือสารไนเตรท (ดินประสิ่ว)เมื่อสะสมในร่างกายเพิ่มขึ้นๆจนกลายเป็นสารก่อมะเร็ง ดินประสิวเป็นสารก่อมะเร็ง สามารถทำปฏิกิริยากับสารเอมีน (amine) ในปลาหรือในร่างกายของมนุษย์ โดยมีน้ำย่อยในกะเพาะอาหารเป็นตัวช่วยทำให้เกิดสารประกอบหลายชนิดที่มีโครงสร้างคล้ายกัน เรียกว่า "ไนโตรซามีน" สารเหล่านี้บางชนิดไม่มีอันตรายต่อสุขภาพ แต่บางชนิดจะร้ายแรงมากทำให้เป็นมะเร็งได้ ถ้ารับประทานไนเตรตเข้าไปมาก ๆ อาจทำให้เกิดอาการท้องร่วงรุนแรงมาก อาจเกิดอาการตัวเขียว หายใจไม่ออกได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็ก ๆ จะยิ่งไวต่อสารเคมีชนิดนี้มากกว่าผู้ใหญ่ (ดูรายละเอียดเพ่ิมเติม วิกิพิเดีย)
เทคโนโลยีและวิวัฒนาการด้านการเกษตรในปัจจุบันมีวิธีการและทางเลือกมากมายในการผลิตพืชผลทางการเกษตรที่ช่วยทำให้ต้นทุนลดผลผลิตเพิ่มโดยไม่ต้องใช้สารเคมีหรือยาฆ่าแมลง โดยไม่ต้องเลียนแบบการปลูกพืชจากประเทศที่พื้นที่ส่วนใหญ่แห้งแล้งขาดแคลนความอุดมสมบูรณ์ทั้งดินและน้ำ จึงต้องใช้รูปแบบและวิธีการปลูกที่เน้นการสูญเสียทรัพยากรให้น้อยที่สุด ซึ่งอาจทำให้สูญเสียรสชาติของความเป็นพืชจากธรรมชาติไปพอสมควร..ที่กล่าวมาก็เป็นการนำเสนอเพื่อเป็นทางเลือกให้คิดกันนะครับเผื่อใครจะนำไปปฏิบัติเพื่อเป็นของขวัญให้แก่ตนเองและผืนแผ่นดินของไทยเราในช่วงวาระต้อนรับปีใหม่ ส่งท้ายปีเก่า 31 ธันวาคม 2554 นี้ อย่างน้อยก็ช่วยให้พระแม่ธรณีแผ่นดินแม่ของเราได้ตื้นตันที่ลูกหลานรุ่นใหม่ยังให้ความสำคัญและระลึกนึกถึงท่านอยู่ อ้อ!เกือบลืมให้พระแม่ธรณีแล้วอย่าลืมให้แม่ของเราเองกันด้วยนะครับ
มนตรี บุญจรัส
ชมรมเกษตรปลอดสารพิษ www.thaigreenagro.com
สวัสดีปีใหม่เช่นกันครับ ขอให้สุขสมหวังมีพลังในการดำเนินชีวิตอย่างมีความสุขตลอดปีสองฮ่าฮ่าฮ่า Happy New Year 2012