ต้นไม้กับคน

ต้นไม้กับคน

 

            วันหนึ่งขณะที่ผมกำลังนอนเล่นอยู่ใต้ต้นไม้ในตอนกลางวัน  เพลิดเพลินไปกับการดูกิ่งก้านสาขาของต้นไม้ที่แผ่ขยายออกไปอย่างกว้างขวาง  ภาพของใบไม้และกิ่งไม้ที่พลิ้วไหวไปตามแรงลมที่พัดมา  จู่ ๆ ผมก็นึกขึ้นมาว่า ? ความจริงต้นไม้มันเหมือนกับคนหรือต่างจากคนกันแน่ นั้นคือความสงสัยที่เกิดขึ้นขณะที่นอนอยู่ใต้ต้นไม้  บางคนก็ว่าเหมือนกันเพราะเป็นสิ่งมีชิวิตเหมือนกัน ดำรงชีวิตอยู่ในโลกนี้เหมือนกัน เป็นสิ่งมีชีวิตที่ต้องการอาหาร น้ำและแสงแดดเหมือนกัน   แต่บางคนก็ว่าต่างกันเพราะลักษณะทางพันธุกรรมที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง  ต้นไม้ไม่มีความรู้สึกนึกคิด  แต่คนเรามี  ตันไม้ไม่มีปฏิสัมพันธ์ ไม่มีภาษา ไม่มีวัฒนธรรม  แต่คนเรามีทั้งหมดที่กล่าวมา ดังนั้นจึงเป็นไปไม่ได้เลยที่เหมือนกัน

            แม้ว่าหลายคน จะมีหลากหลายความคิดที่แตกต่างกัน แต่ผมกลับมีความคิดไปอีกแบบหนึ่ง อาจเป็นความรู้สึกนึกคิดที่ค่อนข้างจะแตกต่างจากคนอื่นไปหน่อยก็ตาม แต่สำหรับผมแล้วมันเป็นความคิดที่เข้าใจถึงธรรมชาติของคนกับต้นไม้ความจริงต้นไม้กับคนมันก็มีความเหมือนและความแตกต่างกันอยู่แล้วในตัวของมันเองตามธรรมชาติ ต้นไม้เองก็ย่อมมีหน้าที่ของต้นไม้  คนเราก็ต้องมีหน้าที่ของตนเองเหมือนกันกับต้นไม้นั่นเอง

            “หน้าที่”  สิ่งที่ผมคิดว่าสิ่งที่ทำให้ต้นไม้กับคนนั้นเหมือนกันก็คือในเรื่องของหน้าที่ เพราะทั้งต้นไม้เองก็ต้องมีหน้าที่  คนเราเองก็ต้องมีหน้าที่เหมือนกัน  หน้าที่คือสิ่งที่ต้องทำ ทำเพื่อตัวเอง ทำเพื่อผู้อื่นหรือทำเพื่อสังคม  จะทำเพื่อใครก็ตามก็คือหน้าที่เหมือน ๆ กัน

            ต้นไม้เองวัน ๆ หนึ่งก็มีหน้าที่  หน้าที่ของตัวเองก็คือต้องหาอาหารให้แก่ตัวเอง  ต้องดูดซึมอาหาร ต้องสังเคราะห์แสงเพื่อที่จะทำตัวของต้นไม้เองนั้นมันเติบโต ส่วนหน้าที่ ๆ ทำให้ผู้อื่นหรือสังคมก็คือหน้าที่ในการสร้างออกซิเจนให้กับโลกใบนี้ให้กับคน สัตว์และสิ่งมีชีวิตทั้งหลายที่ต้องการอากาศเพื่อการหายใจและดำรงชีวิต  นี้คือหน้าที่ที่ต้นไม้ต้องทำ  ส่วนในทางกลับกันเอง  คนเราเองก็ต้องมีหน้าที่ หน้าที่ของตัวเองก็คือกิจวัตรประจำตัว ที่ต้องทำในแต่ละวัน เช่น ทานข้าว ดื่มน้ำ นอนหลับ ขับถ่าย ฯลฯ เป็นต้นนั้นคือหน้าที่ ๆ ต้องทำเพื่อตัวเอง ส่วนหน้าที่เพื่อผู้อื่นหรือเพื่อสังคม  ก็คือหน้าที่ หรือความรับผิดชอบที่ได้รับมอบหมาย ซึ่งจะแตกต่างกันในแต่ละวัย เช่น หน้าที่เด็ก ๆ ก็คือการศึกษาเล่าเรียน หน้าที่ของผู้ใหญ่ ก็คือ การทำงานเพื่อเลี้ยงครอบครัว การทำงานเพื่อสังคม ซึ่งหน้าที่ต่าง ๆ นั้นไม่ว่าจะเป็นวัยไหนแต่ถ้าตั้งใจทำหน้าที่ที่ตัวเองได้รับผิดชอบอย่างดีนั้น ก็ย่อมจะเป็นไปเพื่อประโยชน์ของสังคมโดยอัตโนมัตินั้นเอง 

            แต่ในสิ่งที่เหมือนกันนั้นก็ย่อมมีความแตกต่างเช่นกัน เพราะหน้าที่นั้นจะเป็นประโยชน์ก็ต่อเมื่อมีการปฏิบัติแต่จะไร้ประโยชน์ก็ต่อเมื่อไม่มีการปฏิบัติ ซึ่งข้อแตกต่างระหว่างต้นไม้กับคนก็คือ  ต้นไม้นั้นจะทำหน้าที่ของตัวมันเองอย่างไม่มีการขาดตกบกพร่อง ต้นไม้จะทำหน้าที่ของตัวมันเองทุกวัน  ๆ โดยไม่มีวันหยุดจนกว่าตัวของต้นไม้เองจะตาย ลองคิดดูสิ หากวันใด วันหนึ่งต้นไม้มันไม่ทำหน้าที่ของมันสิ่งที่จะเกิดขึ้นคืออะไร  สิ่งที่จะเกิดขึ้นก็คือเราไม่มีอากาศหายใจ และคงต้องตายแน่  ทำนองเดียวกันกับคน ถ้าคนไม่ทำหน้าที่ของตนแล้ว  ก็จะเกิดปัญหาขึ้นกับตัวเองเป็นอันดับแรกและลุกลามกลายเป็นปัญหาของสังคมจนได้

            ทั้งหมดนี้ แสดงให้เห็นว่าต้นไม้และคนนั้นมีหน้าที่ ๆ เหมือนกัน แต่จะแตกต่างกันที่ต้นไม้จะทำหน้าที่ ๆ ได้รับผิดชอบอย่างไม่มีขาดตกบกพร่อง ส่วนคนเรานั้นจะทำได้เหมือนกับต้นไม้ได้หรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับความมีสามัญสำนึกและรู้จักคิดของคนนั้นเอง...

 

                                                                                     ส.สมนฺตา