สแกนสมองมองหาพวกบ้าแฝง [EN]

สำนักข่าวรอยเตอร์ตีพิมพ์เรื่อง 'Brain analysis can help predict psychosis: study' = "(การวิเคราะห์) ตรวจสมองช่วย (พยากรณ์) บอกโรคจิต: (ผลการศึกษา)" หรือ "ตรวจสมองบอกโรคบ้า", ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ

• [ schizophrenia ] > [ s - ขิส - โซ - ฟรี้ - เหนี่ย; 's' หน้าคำ ออกเสียง "ซะ" สั้นๆ ] > http://www.thefreedictionary.com/schizophrenia > noun = จิตเภท โรคจิต-โรคบ้าที่พบบ่อยที่สุด; คำนี้มาจากภาษากรีก ศัพท์เดิม = split (แตก ทำลาย) + mind (จิต ใจ) = ใจแตก จิตเภท ("เภท" บาลี = แตก แยก เช่น สังฆเภท = ทำสงฆ์ให้แตกกัน)
• [ psychosis ] > [ ไส่ - โค้ - สิส - s; 's' ท้ายคำ ออกเสียง "สึ" สั้นๆ ทำโดยการสบฟัน อ้าปาก พ่นลมรั่วออกมา ] > http://www.thefreedictionary.com/schizophrenia > noun = โรคจิต

เป็นที่ทราบกันดีว่า การมีผู้นำประเทศ หรือบุคคลสำคัญ เช่น นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี ผู้พิพากษา สมาชิกสภา หัวหน้าหน่วยงาน ประธานบริษัท ฯลฯ เพี้ยนๆ เป็นอันตรายต่อสังคมสูงมาก... การมีกฎหมายบังคับให้บุคคลสำคัญเหล่านี้ต้องผ่านการทดสอบว่า ไม่เพี้ยน ไม่บ้า เป็นเรื่องความปลอดภัยของสาธารณะ

.

ทีมวิจัยจากสถาบันคิงส์ คอลเลจ และมหาวิทยาลัยคอลเลจ ลอนดอน อังกฤษ (UK - ตีพิมพ์ใน Psychological Med) ทำการศึกษาด้วยเครื่องตรวจสแกน MRI (ใช้สนามแม่เหล็ก-คลื่นวิทยุ) พบว่า สมองคนบ้าไม่เหมือนกับสมองคนทั่วไป

.

เมื่อองค์ความรู้เรื่องนี้ดีขึ้น... น่าจะใช้ตรวจคัดกรองบุคคลสำคัญของประเทศ หรือวิสาหกิจสำคัญได้

.

โรคสคิซโซฟรีเนีย หรือจิตเภท (จิตแตก) พบในประชากรทั่วไป (คิดจากสถิติผู้ใหญ่อเมริกัน) ประมาณ 1.1% หรือประมาณ 1% เช่น คนไทย 63.9758 ล้านคน หรือประมาณ 64 ล้านคน น่าจะมีคนเป็นโรคจิตเภทประมาณ 703,734 คน [ thailandmeter ]; [ NIMH ]

.

ทว่า... มีคนที่ได้รับยารักษาโรคจิตเป็นประจำน้อยกว่านี้มาก ปัญหาคือ พวกที่ไม่ได้รับการรักษาอาจจะมีอาการบ้า เพี้ยน หรือคลุ้มคลั่งเป็นพักๆ ได้ [ thailandometer ]

.

อาการเด่นของโรคจิต (psychosis) คือ คนที่เป็นโรคมักจะมีวิธีคิด รู้สึก และทำ (คิด-พูด-ทำ) ต่างไปจากคนทั่วไป ส่วนหนึ่งเกิดจากการมีประสาทหลอน (hallucinations) เช่น ภาพหลอน ได้ยินเสียงคนพูด ฯลฯ หรือคิดแปลกไปจากคนทั่วไป

.

คนบนโลก 6,973,492,908 คน หรือประมาณ 7,000 ล้านคน ป่วยเป็นโรคทางใจ เช่น จิตเภท 24 ล้านคน ฯลฯ ไม่นับโรคอื่นๆ เช่น อารมณ์สองขั้ว (คุ้มดีคุ้มร้าย - ร่าเริงสลับเศร้า) และอาการโรคจิตที่พบในโรคอื่นๆ เช่น พาร์คินสัน (บางคน ไม่ใช่ทุกคน), ติดเหล้า ติดยา ศิษย์เก่ายาบ้า (ถึงเลิกเสพแล้ว ส่วนใหญ่จะมีสภาพจิตไม่เต็มร้อย) ฯลฯ [ Census ]

.

การศึกษาเร็วๆ นี้พบว่า คนที่สูบกัญชา (cannabis) ในวัยเด็ก เพิ่มเสี่ยงอาการโรคจิตหลายอย่าง และถ้าสูบต่อเนื่องกันนาน... ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นมาก

.

ปัญหาที่พบบ่อย คือ อาการโรคจิตมักจะขึ้นๆ ลงๆ... คนไข้ไม่ได้บ้าตลอดเวลา ทว่า... มีประสาทหลอน หูแว่ว สัมผัส(ทางกาย)หลอน หรือหลงผิด (คิดไม่เป็นเหตุเป็นผล คิดหลุดโลก... ซึ่งพบบ่อยในผู้บริหารหลายคน) เป็นพักๆ ทำให้การวินิจฉัยโรคยากมาก

.

การตรวจหาโรคจิตในช่วงที่อาการเบาลงทำได้ยาก คนไข้เกือบทั้งหมดจะไม่ยอมรับว่า เป็นโรคจิต แถมยังด่าหมอ-ฟ้องหมอในข้อหา "(สบประมาท) หาว่าเป็นโรคจิต" อีกต่างหาก

.

การศึกษาใหม่ ทำโดยการตรวจสแกนสมอง MRI กลุ่มตัวย่างคนไข้โรคจิต 100 ราย เทียบกับกลุ่มควบคุม (ไม่บ้า) 91 ราย, ติดตามไป 6 ปี

.

การวิจัยทำโดยการสุ่มกลุ่มตัวอย่างโรคจิต 28 รายมีอาการโรคจิตต่อเนื่อง (continuous), 28 รายมีอาการโรคจิตเป็นพักๆ (episodic), เทียบกับกลุ่มควบคุม 28 ราย โดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ช่วยการวินิจฉัย (algorithm)

.

ผลการศึกษาพบว่า โปรแกรมใหม่วินิจฉัยแยกแยะคนบ้า-คนไม่บ้าได้มากถึง 7 ใน 10 ราย (70%) แถมยังใช้เวลาวินิจฉัยโรคได้ภายใน 10 นาที เร็วกว่าการตรวจคัดกรองโดยจิตแพทย์-นักจิตวิทยา ซึ่งคนไข้ประเภท "แก่วัด" หรือ "รอบจัด" บางท่านอาจจะหลอกหมอว่า ไม่บ้าได้

.

การศึกษานี้เป็นการศึกษาแรกเริ่ม จำเป็นต้องรอผลการศึกษาเพิ่มเติม เพื่อสนับสนุน หรือคัดค้านต่อไป ทว่า... บอกเป็นนัยว่า โปรแกรมวินิจฉัยผ่านสแกนสมอง MRI น่าจะช่วยในการตรวจคัดกรองโรคจิต หรือพวกบ้าแฝงได้

.

ประโยชน์อย่างสำคัญของโปรแกรมนี้ คือ การคัดกรองผู้นำ หรือบุคคลสำคัญของประเทศ เช่น เช่น นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี ผู้พิพากษา สมาชิกสภา หัวหน้าหน่วยงาน ประธานบริษัท ฯลฯ

.

ถ้าโปรแกรมคัดกรองโรคจิตผ่านสแกนสมอง MRI ใช้ได้ผลดี... เราคงจะเข้าใจบ๊อส (boss = เจ้านาย หัวหน้าหน่วยงาน) ได้มากขึ้นกว่านี้

.

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

.

> [ Twitter ]

• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ รพ.ห้างฉัตร ลำปาง. 8 พฤศจิกายน 2554. ยินดีให้ท่านนำบทความทั้งหมดไปใช้ได้ > CC: BY-NC-ND.
• ข้อมูลทั้งหมดเป็นไปเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรค; ท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อโรคสูงจำเป็นต้องปรึกษาหมอที่ดูแลท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้.