ค่าวประวัติพระครูโสภณปริยัติสุธี
ถิรธัมโม สงฆ์ชิโรรส ศิษย์ตถาคต หมั้นกุงบ่ถอน
อยู่จูจ่วยก๊ำ หลักธรรมกำสอน องค์ชินวร พระพุทธเจ้า
โลก บ่ หื้อหลำ ธรรมบ่หื้อเศร้า สาตุ๊เจ้าเฮา ลุ่มลึก
ผิวพรรณสดใส หะทัยใฝ่นึก ส่งเสริมกู่ด้าน ตางดี
โสภณเถระ พระสันตุฎฐี ปริยัติสุธี พระครูผู้สร้าง
งานเทศน์งานเขียน ความเปียรใหญ่กว้าง ต่างอ้างความดี ต่านไธ้
บัดเดียวนี้หนอ ผมขอก๊อนไก๊ ประวัติต๋ามได้ ฟังเอา
วันเกิดต่านนั้น ออกสามค่ำเสาร์ ปีสันบ้านเฮา เดือนหกจ๋ำได้
ที่ สอง มีนา เป๋นเดือนสี่ไต้ ต๋อนเตี่ยงเจยบาน จื่นจ๊อย
ตั๊ดปี๋ พอศอ สองปันห้าร้อย - สิบเอ็ด ตี่บ้าน ฮิมกอง
อาวอาญาติมิตร จิตบ่เศร้าหมอง ป่อจั๋นแม่ตอง ปี่น้องบ้านถ้ำ
บ้านปิน บ้านป๋าง ต่างฟั่งมาหย้ำ สมใจ๋ จายงาม หลานฮัก
ดอกคำใต้พะเยา ของเฮาคึกคัก จิตใจ๋ก่อเกื้อ อาทร
ตั้งจื่อลูก ฮัก หนักแหน้นบ่ถอน ว่า ศรีบรรดร สมปอนหม่อนเถ้า
จาวบ้านซ้ำหุม ฮ้องยังหลานเจ้า ว่า “ รอด “ งามเลา ม่วนเพราะ
เหตุว่าแม่ตอง ต๋อนต๊องต้องเคราะห์ อุ้มต๊องลูกได้ หกเดือน
หนังก๋างแปงนั้น จอใหญ่ไผเหมือน จาวบ้านละเฮือน ไปหลายเสี้ยงถ้าน
แม่ตองป่อจั๋น ผ่อกั๋บจาวบ้าน สนุกเจยบาน แต๊ตั๊ก
ขี้เหล้าก็หลาย ขี้ยาก็นัก สับสนป่นปี้ นุงนัง
ตี๋ลูกกุยปั๊ด ป่างข้าง ตางหลัง เสียงปื๋นเบอร์ดัง ขึ้นก๋างหมู่หั้น
ลูกปื๋นถลำ เม็ดหนึ่งสอดดั้น ต้องต๋ำแม่ตอง ตั๊ดต๊อง
แม่ตองตกใจ๋ ตึงไห้ตึงฮ้อง อุ่มต๊องโล่นขึ้น เฮือนมา
แถมเม็ดนั้นเล้า ถูกเก๊าแขนขวา เลือดย้อยลงมา เป๋นต๋าดีหย้าน
จาวบ้านหลายราย แค่งหักขาห้าน กั๋บอันธพาล ตำเฮาะ
ญาติมิตรวงศา ฟั่งปากั๋นเป๊าะ แม่ตองส่งเข้า โฮงบาล
หมอกวดพินิจ ติดต๋ามอาก๋าร ในต๊องแม่มาน ลูกปื๋นอยู่ใกล้
ติดตับ กับ ไต๋ ตุ๊กข์ใจ๋เยียะใบ้ หากผ่าตัดไป บ่ป๊น
แม่ลูกจักต๋าย อันตรายล้น โอยหนอ แม่เจ้า บัวตอง
จึ่งปล่อยละไว้ บ่ได้มัวหมอง อินดูแม่ตอง กับลูกในไส้
ปี่น้อง วงศา ปากั๋นฮ่ำไห้ จะเยียะจาได แถมเมาะ
อินดูแม่ตอง ต้องมาฮับเคราะห์ บ่มีลูกหน้อย ยังแควน
ลูกปื๋นแถมเม็ด ตี่ติดเก๊าแขน อดเจ็บอดแกน ผ่าตัดออกเสี้ยง
จ๋นสามเดือนปล๋าย แม่ใบหน้าเกลี้ยง สะหลีบัวตอง เกิดแล้ว
แม่ลูกรอดต๋าย มัจจุก้าดแก๊ว งืดใจ๋เปื่อนบ้าน จาวจอง
ว่าแอน้อยนี้ บุญมีสนอง ลูกป่อจั๋นตอง รอดต๋าย แม่นหมั้น
จึ่งเอิ้นจื่อขาน ว่า รอด อย่างอั้น เหตุก๋ารณ์มีมา อย่างนี้
ส่วนนามสกุ๋ล ขอไขกล่าวจี๊ ไชยวุฒิ ก่อนกี้ ปายลูน
ซ้ำกั๋นเหลือล้น มะลุ่งปุ่งจู๋น เติม วุฑฒิกุล ต๊ายไชยะหั้น
แม่ตอง ป่อจั๋น ขยันสอดดั้น จ่วยกั๋นดูแล ลูกฮัก
เซาะว่าหากิ๋น บกดินลากจั๊ก ปลูกผักใส่เข้า ทำนา
ก๊าขายสัปป๊ะ เสื้อผ้าวัตถา ขายปุ๋ย ขายยา ต๋ามโอกาสหื้อ
เกลื๋อห่อสลึง บ่ ดึ้ง จื้อกื้อ เฮือกสวนลงมือ จ่วยฮิบ
ยามว่างขายหวย จ่วยป่อลุงติ๊บ มูลเทพ เปิ่นหื้อ สตังค์
บ้านถ้ำก่อนนั้น ผักหละ ผักปั๋ง มดส้มในฮัง ผักแคบ ผักเข้า
จี้กุ่ง แมงดา แผวหม่าขี้เบ้า หนุ่มเถ้ายิงจาย เปิ่นเซาะ
ผักไม้ไส้เครือ ผักเดื่อ มะเคาะ มะนอด มะห้า ต๋าควาย
หากิ๋นใส่ต๊อง บ่ต้องซื้อขาย คาบเข้าแลงงาย สบายต๊องไส้
บ้านถ้ำฮุ่งเฮือง เมืองดอกคำใต้ จังหวัดเจียงฮาย ก่อนนั้น
ส่วนเมืองพะเยา ของเฮาเลื่อนจั๊น เป๋นจังหวัดได้ ปายลูน
ซาวแปด วันติ๊ด สิงหา สองศูนย์ เปื่อคนเกิดลูน ก๊ำกูลเล่าอู้
วกมาเรื่องของ ดอน, รอด นักสู้ นักปราชญ์ภูยาว ปี่น้อง
ลูกแม่ตอง- จั๋น ต่านคนสุดต๊อง บุญเรืองปี่เจ้า คนจาย
ปี่คนเดียวนั้น ก็ซ้ำมาต๋าย ปี๋ สี่เจ็ด นาย ปี่ต๋ายละข้า
ละศรีบรรดร คนดียวลูกหล้า โสก๋า อาดูร เปล่าว้าง
สี่สิบเอ็ดปี๋ ต๋อนตี่ม้วยม้าง อายุ ปี่เจ้า บุญเรือง
ดอน,รอด เป๋นตุ๊ หุ่มตุ๊มผ้าเหลือง ก้านกุ่งฮุ่งเฮือง ในธรรมพระเจ้า
เมื่อเป๋นเด็กขา มารดาผ่อเฝ้า ได้เล่านิทาน สัปป๊ะ
รอด, ศรีบรรดร จ๋ำดีอาละ นิยายเก่าเกื้อ โบราณ
ภูมิปั๋ญญานี้ ดีเหลือผะหมาน เสริมจิตวิญญาณ ลูกหลานก่อนกี้
เป๋นคนศีลสัตย์ บ่ สับปะหลี้ ก็ฮั่งตึงดี แต๊เนาะ
นิยายล้านนา เล่าจ๋าม่วนเพราะ ฟังดักเงียบปิ้ง เย็นวอย
ดร, รอดลูกฮัก ฟังมักหลับผล็อย ดูดนมอาลอย กาปากเถิ้งเหนิ้ง
สี่เต้าดูดกิ๋น อาจิณบ่เสิ้ง สมองดูเปิง เลิศล้ำ
แม่ตองก็กอย อาลอยจ่วยก๊ำ ดร, รอดลูกหล้า เจยจม
กล้วยตีบ กล้วยน้ำ เข้าม่าม เข้าหนม พร้อมกับดูดนม ฟรี ๆ สี่เต้า
จึ่ง อานิสงส์ ส่งหื้อต่านเจ้า ผิวพรรณงามเลา เลิศลักษณ์
ศรัทธาใกล้ไกล๋ เหลื้อมใสยิ่งนัก ลูกสิกข์พระเจ้า โกดม
ศีลธรรมเคร่งครัด ข้อวัตรเหมาะสม คนเล่าเจยจม สักเสินไคว่บ้าน
นักปราชญ์ล้านนา ศึกษากู่ด้าน เหตุก๋ารณ์บ้านเมือง ทั่วทิศ
ตั้งใจ๋อ่านเขียน หมั่นเปียรค้นคิด จีวิตนักสู้ ล้านนา
เลิศล้ำลุ่มลึก เรื่องก๋ารศึกษา ต๋ามลำดับมา ไขจ๋าค่าวสร้อย
สองห้าหนึ่งเจ็ด เข้าจั๊นเด็กหน้อย บ้านถ้ำฮิมดอย นั้นเนาะ
โรงเรียนบ้านถ้ำ ประชานุเคราะห์ จ๋นจบเมี้ยนเสี้ยง ดีงาม
จบปอหกนั้น สองห้าสองสาม แล้วเข้าอาราม บวชเป๋นพระหน้อย
สวดกัมมัฏฐาน ศีลธรรมเป่งป้อย ก่อยสวดเฮียนไป ฮ่ำปิ๊จ
สองห้าสองสี่ ต่อตี่ พินิต- ประสาธน์ อยู่ใกล้ ในเวียง
เฮียนมอหนึ่งนั้น ฝึกอ่านออกเสียง อังกฤษสำเนียง ออกเสียงไจ้ ๆ
พร้อมนักธรรมตรี เฮียนดีสอบได้ หมั่นเขียนเปียรไป พร่ำพร้อม
หกปี๋ฝึกฝน ต่านคนอ่อนน้อม บ่มีสอบส้อม เฮียนดี
จบมอหกแล้ว ธรรมเอกใสสี พร้อมกั๋นพอดี ในปี๋สองเก้า
สองห้าสามสอง สนใจ๋ไต่เต้า สอบเปรียญเอา ใฝ่มัก
ป.ธ. หนึ่งสอง ได้จากสำนัก วัดบุญเกิดเจ้า อาราม
เปรียญสามนั้น สองห้าสามสาม มาอยู่อาราม วัดหลวงนอกหนี้
วัดศรีโคมคำ อารามเก่ากี้ ก๋ารเฮียนบาลี ครึกครึ้น
หลวงป่อสนใจ๋ ได้มารื้อฟื้น ส่งเสริมกู่ด้าน วิชา
พระ เณร จ้าดนัก ได้มาศึกษา สืบศาสะนา พระพุทธเจ้า
ป.ธ. หนึ่ง สอง ถึง ป.ธ. เก้า จังหวัดพะเยา จื่นจ๊อย
ต่านศรีบรรดร สอบได้เรียบร้อย ตึง สาม สี่ ห้า หก เลย
คดีโลกนั้น ต่าน บ่ ได้เฉย ทุกอย่างลงเอย เฮียนพร้อมกั๋นได้
ผญา ใสสี ตรี โท เอก ได้ ดอกเตอร์จบไป เรียบวุฒิ
ต่านศรีบรรดร แน่นอนมนุษย์ ผู้อุตส่าห์สร้าง ตางเปียร
ผลงานเลิศล้ำ เทศน์ธรรมอ่านเขียน นี้แหละแสงเตียน จากดอกคำใต้
ลูกสิกข์สัตถา ศรัทธาไกล๋ใกล้ ได้เปิ่งใบบุญ แต๊และ
ไผมีปั๋ญหา เปิกษาจี๊แนะ ต๋ามบาทถ้อย กองธรรม
เหตุผลข้อคิด บ่ผิดหลงหลำ เทศน์สอนแนะนำ กำสอนพระเจ้า
วัยรุ่นหนุ่มสาว เปิงปาวหนุ่มเถ้า เข้าใจ๋ในธรรม เป่งลึ้ง
ต่านเตศนา หยังมาลึกซึ้ง เข้าถึงก้นบึ้ง ความดี
ถิระธัมมะ วัตตะใสสี ธรรม เอกโท ตรี เฮียนจบครบถ้วน
เปรียญบาลี บ่มีขาดด้วน จึงสมเปิงกวร กราบนบ
โลกก็ถัดถอง กองธรรมก็ครบ จบดอกเตอร์ได้ วัยงาม
ปี๋ห้าสี่นี้ วัย สี่สิบสาม พระสงฆ์วัยฮาม ผลงานบ่หน้อย
ยกมาเล่าขาน ในสารค่าวสร้อย ติดต๋ามฟังกอย ผ่อเต๊อะ
ผลงานต่านเขียน นั้นมีเป่อเลอะ ต๋ามตี่กึ๊ดได้ ปอมี
มรรคาจีวิต บุรุษ อิตถี หนังสือพระดี พะเยาเล่าอ้าง
การ์ตูนพะเยา เก้าเหล้มต่านสร้าง จื่อบ้านนามเมือง เรื่องฮิต
จินตลีลา สาระหน้าคิด จีวิตอยู่ด้วย ความดี
ธรรมะออมทรัพย์ ตำรับเศรษฐี ศีลมี ธรรมมี สุขีเตี่ยงหมั้น
ประวัติพะเยา เฮายาวบ่สั้น ท่านศรีบรรดร ก๊อนไก๊
พระธาตุพะเยา ก็เขียนเอาไว้ เซาะหาอ่านได้ ทำบุญ
มีแถมสับป๊ะ เซาะหาอุดหนุน อ่านแล้วได้บุญ ทุนไปโลกหน้า
ถิรธัมโม ตุ๊เฮาเจ้าข้า จึ่งขอวันทา กราบนบ
เป๋นวาสนา เกิดมาได้ป๊บ ลูกสิกข์พระเจ้า คนเปียร
ก๊ำกูลธรรมะ พุทธเสถียร ผะตี้ดแสงเตียน สดใสสว่างแจ้ง
โลก บ่ ถลำ พระธรรมบ่แห้ง เป๋นแสงมรรคา มนุษย์
สุขก๋าย สุขใจ๋ ในธรรมพระพุทธ ยุติเต่าอี้ วางลง
วันทา สาตุ๊ สุขสมประสงค์ ต๋ามเจตจำนง ของต่านจุ๊ผู้ ...ๆ
……………………………………………………………………………………………..
โดยหนานอ้วน ขันทะวงศ์ น.ธ.เอก,ป.ธ.๕ ครู ร.ร.พญาลอวิทยาคม อ.จุน จ.พะเยา
ความเห็น (4)
ขอบคุณสำหรับดอกไม้ครับ
ความงามทางภาษาถิ่น เป็นสิ่งสวยงาม แต่เสียดายเหมือนภาษาใต้ ที่คนใต้ พูด และใช้ไม่เป็น ขาดศิลป์ในภาษา
ขอบคุณเช่นเดียวกันครับคุณครูประทีป
ขอขอบคุณท่านผู้เฒ่า ภาษาทุกภาษาล้วนมีทั้งศาสตร์และศิลป์