379. เกิดมาเพื่ออะไร (Personal Mastery)
ไม่นานมานี้มีโอกาสไปสอบนักศึกษาปริญญาโทและเอก...น่าสนใจครับ ไม่ได้ทำเรื่อง AI โดยตรง แต่ผมก็ถามแบบ AI กับทั้งสองคนว่า...ที่ทำมารู้สึกประหลาดใจ (Surprise) กับเรื่องอะไรที่สุด...คนแรก...ทำโครงการเรื่องการลดการสิ้นเปลืองในการตัดเหล็กในโครงการก่อสร้าง..ออกแบบเขียนโปรแกรมกันเลย...เขาตอบว่า..ที่ประหลาดใจนะอาจารย์..ผมเริ่มต้นด้วยเทคนิค แต่กลับลงมาที่คน...ผมไปสำรวจมาหลายที่เจอเรื่องหนึ่งที่น่าสนใจคือ..เราเจอพนักงานสองกลุ่ม กลุ่มแรกมีเงินเดือนเป็นลูกจ้างประจำ..อีกกลุ่มเป็นลูกจ้างรายวัน...พวกแรก เราไปเจอว่าเวลาตัดเหล็กจะพยายามวางแผนให้มีการตัดเหล็กให้สิ้นเปลืองน้อยที่สุด และฝ่ายหลังไม่สนใจเลยอาจารย์...
....
อีกคนตอนบ่ายเป็นปริญญาเอก..เขาทำวิจัยเชิงปฏิบัติการ...เขาเป็นโรงเรียนเล็ก..แต่ต้องทำอะไรให้เท่าโรงเรียนใหญ่ (ตามที่กระทรวงกำหนดมา) เรียกว่าให้ทรัพยากรน้อยกว่า..แต่ต้องทำให้ได้ผลเท่ากัน...เขาทำได้ครับ...ผมเป็นที่ปรึกษาร่วมก็เห็นแววครูใหญ่ท่านนี้มานาน..เก่ง..ไล่เรื่องวิจัย ญาณวิทยา สำนักคิด คุณครูเข้าใจลึก..ผมก็ถามด้วยคำถามเดียวกัน...คุณครูบอกว่าที่ประหลาดใจก็คือ...อุดมการณ์ของคนครับอาจารย์...ไม่มีอุดมการณ์ก็ไม่ต้องหวังว่าจะทำอะไรได้..
...
เห็นชัดไหมครับ.."คน" มีความสำคัญต่อการประหยัด และการใช้ประโยชน์ทรัพยากร"
...
ในมุมขององค์กรแห่งการเรียนรู้ (Learning Organization) เราเรียกองค์ประกอบนี้ว่า "เพอร์วันเนิล มาสเตอรรี่ย์ (Personal Mastery)...ประมาณรู้ว่าเราอยู่ไปเพื่ออะไร...ถ้าเรารู้ว่าเราอยู่ไปเพื่ออะไร..เราจะเรียนรู้ เราจะทำอะไรได้ดีขึ้น ...
...
รายแรก..สมัยนี้เราชอบจ้างคน..ปฏิบัติคนเหมือนกระดาษชำระ..ก็ดูประหยัดครับ..แต่รับรองไปปูดด้านอื่น..เพราะคนงานก็รู้สึกว่า..ตัวเองไม่มีอนาคต..ไม่รู้้จะทำไปเพื่ออะไร..กรณีที่สอง..ขาดอุดมการณ์..ก็ไม่รู้จะลงแรงคิด ลงแรงทำอะไรให้มันต่างไปทำไม...มันก็อยู่กันไปอย่างนั้นเอง..นี่ไงครับ..ทำให้องค์กรขาดโอกาส...
...
ผมเขียนเรื่องนี้ให้สังคมครับ..ช่วยกันคิดหน่อย..ผมมีผู้ช่วยเคยเป็นครูอัตราจ้าง..มาสิบปี สอนภาษาไทยจนลูกศิษย์ติด..ตอนนี้ลาออกเพราะเงินเดือน 8,000 มาสิบปี...
...
น่าเสียดาย แทนสังคมไทยมากๆ ถ้าเราปฏิบัติต่อคนสอนมาสิบปี เหมือนกระดาษทิชชู
...
ตอนนี้คุณครูคนนี้ค้นพบว่าตัวเองชอบ R2R ผสม AI มากๆ ผมกะช่วยเธอต่อยอดไปเรื่อยๆ...
....
ผมเคยเจอในองค์กรที่พยายามเอ็าท์ซอร์ส (Outsource) เรื่องคน เพราะอยากประหยัดเงินหลังคนเกษียณ ครับ..."โอ๊ย อาจารย์ ไม่ต้องทำอะไร..เดี๋ยวออก เดี๋ยวออก..เสียเวลาฝึกใหม่ เหมือนที่นี่เป็นที่ฝึกงานเขาเลย"...ดูครับ...คุ้มไหมครับ...
...
มหาวิิทยาลัยเดี๋ยวนี้ก็ไม่เว้นครับ...แล้วเราจะหา Personal Mastery องค์กรมันจะเรียนรู้ มันจะก้าวไประดับโลกได้อย่างไร...
...
เอาหล่ะทางออกอยู่ตรงไหน...
ในมุมมอง AI เราจะพยายามหาจุดแข็ง ของคนๆนั้นๆ ครับ แล้ว เชียร์...จุดแข็ง เราเริ่มจากให้เขาเล่าว่าเขาชอบงานชิ้นไหนที่สุด งานอะไรที่เขาภูมิใจที่สุด..ผมเห็นครับ คุณครูท่านนี้ชอบ KM AI R2R เป็นอะไรที่เธออินมากๆ...ทำแล้วสนุก...นี่ครับ เราเรียกว่าจุดแข็งแบบ AI คือเป็นจุดแข็งที่ยังไม่ชัด...แต่อาจกลายเป็นจุดแข็งที่สำคัญในอนาคตได้ ถ้าเราช่วยส่งเสริมครับ...
...
ลูกศิษย์ผมเมื่อสองสามปีก่อน ชอบบทบาทหนึ่งของผมคือการเป็นที่ปรึกษา เอาเลย มาทำเลย...ตอนนี้เปิดบริษัทอยู่อุดร ปีแรกไม่มีใครจ้าง..เรียนรู้อยู่สองสามปี ทำฟรีก็เอา..มาช่วยอาจารย์...ตอนนี้ได้งานที่ปรึกษา ฝึกอบรมที่กรุงเทพ แล้วบินไปกลับอุดร..ได้ไปถึงระยอง...มีหลักสูตรเปิดสอนที่กรุงเทพเรียบร้อย..
...
ในมุมมอง..AI ความรู้สึกว่าตัวเองเกิดมาเพื่ออะไร..เริ่มต้นจากความรู้สึกเล็กๆ ว่า คุณชอบอะไร ภูมิใจอะไร..นิดๆ ก็ได้...เราจะต่อยอดกลายเป็นสิ่งที่ทำให้คุณมีชีวิตชีวาได้ไม่ยาก...หรือ Personal Mastery นั่นเอง..
...
ลองกลับไปในองค์กรของคุณ ค้นหาสิ่งที่คนของคุณชอบและภูมิใจสิครับ..เมื่อเจอ ก็ให้กำลังใจ ให้คำปรึกษา..หล่อเลี้ยงฝันของเขา..เดี๋ยวเขาจะโตและสร้างความแตกต่างให้คุณ...แต่อย่างลืมปฏิบัติกับเขาให้ดีนะครับ..ให้เขาอยู่ได้..มั่นคงด้วย..
...
คุณล่ะ คิดอย่างไร
คุณล่ะ คิดอย่างไร
ความเห็น (20)
นำความรู้สึกดีดีในเช้านี้มาฝาก...ที่ http://www.gotoknow.org/journals/entries/97760
ภาพฝันของจิตรกรมือสมัครเล่น หากนำสองสีที่สวยๆมาผสมกัน...น่าจะเกิดศาสตร์และศิลป์ที่ผสมผสานกันอย่างลงตัว กลายเป็นภาพที่งดงาม ในหัวใจของคนทำงาน นะคะท่านอาจารย์....
หลายวันมานี้ห่างจากจอหลายวันกลับมามีเรื่องราวที่งดงามใน รวมบันทึก R2R มากมาย
มารับฟังเรื่องราวดีๆ ชื่นชมที่อาจาย์ช่วยต่อเติมฝันให้ คุณครูโรงเรียนเล็กๆ แต่ใจแกร่งท่านนั้นคะ
สนใจว่า อะไรทำให้ "อุดมการณ์" เอาชนะ "โอกาส" คะ ทั้งสองสำคัญ ใครเลือกอย่างไหนก็ไม่ผิด
สวัสดีครับท่านอาจารย์ ภิญโญ
ยิ่งอ่านยิ่งไกล้ชิด ยิ่งคิดตาม ยิ่งทำความเข้าใจ ยิ่งเห็นคุณค่า ยิ่งเพิ่มปัญญา
(เอ็าท์ซอร์ส (Outsource) คำภาษาอังกฤษ สำหรับคนที่ ภาษาอังกฤษไม่แข็งแรง อาจารย์ เขียนคำอ่านให้ ยิ่งเพิ่มคุณค่า ได้ทั้งความหมายและภาษา ไม่ขาดความต่อเนื่อง(เพราะต้องหาคำอ่าน ความหมาย หรือถามคนที่อยู่ไกล้)
ขอบคุณ อาจารย์อีกครั้ง ที่ช่วยให้ AI บ้านๆ มีปัญญาทางภาษาอังกฤษ
เคยถามในการฝึกอบรมหลายครั้ง บ้างว่า "ใช้กรรมเก่า" "ผู้ชายผู้หญิงรักกัน" "ทำหน้าที่".....ครับ
อ่านบันทึกนี้แล้วได้กำลังใจดีจังเลยค่ะ อาจารย์ ^^
สวัสดีค่ะ อาจารย์ภิญโญ
มาอ่านและชื่นชมเรื่องราวดีๆ ของอาจารย์ค่ะ
ในชีวิตการทำงานปัจจุบัน (ให้คำปรึกษาผู้ติดเชื้อ.ผู้ป่วยเอดส์) ก็ใช้หลักการคล้ายกับที่อาจารย์กล่าวไว้ ค่ะคือ รับฟังปัญหา เข้าใจ ให้กำลังใจ ให้ข้อมูล ให้เขามองตัวเองว่ามีสิ่งที่ดี ที่ชอบ หรือมีความภาคภูมิใจอะไร เราก็สนับสนุน ชื่นชมในสิ่งที่มีเพื่อให้เขาเกิดความภาคภูมิใจ มีการให้คำปรึกษา ให้กำลังใจต่อเนื่อง
ขอบคุณอาจารย์ที่นำเรื่องราวดีๆ มาแบ่งปัน
อาจารย์ช่วยแนะนำแบบเด็ดๆให้ด้วยนะคะว่า
จะใช้คำใด...ชักจูงให้คนอยากทำ R2R
บทความนี้ยอดเยี่ยมมากครับ
อาจารย์ ครับ ผมขอโบร่ำโบราณหน่อยครับ
จาก ลำดับขั้นความต้องการของมนุษย์ ( The Need –Hierarchy Conception of Human Motivation ) Maslow เรียงลำดับความต้องการของมนุษย์จากขั้นต้นไปสู่ความต้องการขั้นต่อไปไว้เป็นลำดับดังนี้
1. ความต้องการทางด้านร่างกาย ( Physiological needs )
2. ความต้องการความปลอดภัย ( Safety needs )
3. ความต้องการความรักและความเป็นเจ้าของ ( Belongingness and love needs )
4. ความต้องการได้รับความนับถือยกย่อง ( Esteem needs )
5. ความต้องการที่จะเข้าใจตนเองอย่างแท้จริง ( Self-actualization needs )
ผมคิดว่า personal mastery เนี้ยน่าจะคล้ายๆกับ ข้อ 5.Self-actualization needs ซึ่งน่าจะเกิดขึ้นหลังจากเรา ผ่าน1-4 แล้วหรือเปล่าครับ คือจากที่ผมทำงานกับคนงานทำให้รู้สึกว่า แรงงานในบ้านเรา ยังไม่สามารถตอบสนองข้อ 1 ได้เลยครับ ยกตัวอย่างนะครับ อย่างค่าแรงขั้นต่ำ 300 เนี้ยยังเป็นเรื่องที่ทำได้ยากนะครับ ทั้งที่ 300 เนี้ยก็ดูเหมือนจะไม่ในการดำรงชีพเลยนะครับ
แต่กระบวนการ AI จะทำให้skip ข้อ 1-4 มาบรรลุผล ข้อ 5 ได้เลยไหมครับ
ตอบคุณโอห์ม
คล้ายๆกันครับ..ทฤษฎีใหม่ๆ ทั้งหลายจะคล้ายๆ ทฤษฎีคลาสสิก เพียงแต่ผมเคยดูต้นฉบับของมาสโลว์ จะเป็นการตั้งข้อสังเกต และมีวิธีพัฒนาหน่อยๆ..ไม่ค่อยละเอียดครับ...ถ้าดูหนังสือ The Fifth Discipline, Dance of Change และ The Fifth Discipline Fieldwork เขาจะพูดถึงเรื่องนี้ และวิธีการทำชัดเจนมาก คุณสามารถดึงมาใช้ได้เลยครับ..
...
ส่วนเรื่องค่าแรง 300 บาท ผมสามารถอธิบายได้ด้วย 4 M, BSC และ Emloyee Engagement ผมจะค่อยๆทะยอยตอบให้ครับ..ถ้าโอห์มเจอผมเมื่อไหร่ มาคุยกันเรื่องนี้ได้เลย..
สวัสดีครับคุณอุ้มบุญ
เชียร์มากๆ ครับ พวกเรา AI เชียร์ R2R ครับ
สวัสดีครับ คุณมะปราง
ยินดีที่บทความนี้เป็นประโยชน์กับคุณมะปรางครับ
สวัสดีครับคุณหมอปัทมา
สองตัวนี้ไปด้วยกันครับ โอกาส และอุดมการณ์
และควรไปด้วยกัน เพราะไม่งั้นอาจเป็นการ "ฉวย" โอกาส ที่ขาดอุดมการณ์ได้
มีอุดมการณ์ แต่ขาดโอกาสก็เซ็งเป็ดเช่นกันครับ
สวัสดีครับคุณพรนิภา
ชื่นชมคุณพรนิภาเช่นกันครับ..
มนุษย์เราต้องการพื้นที่ ต้องการคนได้ยิน...
เวลาผมทำ AI จะเน้นเรื่องนี้ครับ..เราจะสอนสุนทรียสนทนาก่อนทำ AI ครับ
ขอบคุณที่แวะมานะครับ
สวัสดีครับพี่วอญ่า
ยังประทับใจในตั้วพี่และตามอ่านเรื่องของพี่อยู่ครับ..
ผมจะเขียนและใช้ภาษาอย่างระมัดระวัง..ให้เป็นมิตรกับคนไทยมากๆครับ..ขอบคุณพี่มากที่แวะมาครับ..
สวัสดีครับอาจารย์ JJ
อาจารย์เขียนสั้นๆแต่ให้ได้คิดเหมือนกันนะครับ
สวัสดีครับคุณแก้ว
ผมจะเขียนเรื่องนี้ให้คุณแก้วสักหลายๆตอนนะครับ แต่ถ้าสนใจเราจัดวงกาแฟคุยกันได้นะครับ
ผมยินดีไปเล่าให้ฟัง..
สวัสดีครับคุณบีเวอร์
ขอบคุณที่แวะมาเป็นกำลังใจนะครับ
เกิดมาเพื่อพบอาจารย์ และ AI ครับ
สบายดีนะครับ
สวัสดีคุณทิมดาบ
ขอให้มีความสุข ครับ..ชาว R2R ลุยๆๆๆๆ