เพื่อประโยชน์อย่างยิ่งในภายภาคหน้า : สูตรปลูกผักหวานป่าที่ประหยัดที่สุด ตอนที่ 1
9’9’2011
เนื่องในวโรกาสแห่งปีมหามงคลเฉลิมพระชนม์พรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ทรงครบรอบ 84 พรรษา วันที่ 5 ธันวาคม 2554 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ทรงครบรอบ 79 พรรษา วันที่ 12 สิงหาคม 2554 และพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์
“อุฑยานผักหวานป่า’๔๔” ขอเชิญชวนพี่น้องชาวไทยทุกๆท่านร่วมทำความดี เพื่อน้อมเกล้าถวาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ และพระบรมวงศานุวงศ์ทุกพระองค์
(พ่อหลวง-แม่หลวง ) พ่อรักษ์ดิน--แม่รักษ์น้ำ ลูกๆมาช่วยกัน สร้างป่าเพื่อผืนแผ่นดินให้ชุ่มเย็น และสร้าง (รักษา) สายน้ำให้ใสบริสุทธิ์สืบไป…..
ด้วยการปลูกผักหวานป่าสร้างป่า“โครงการป่าชาวบ้านในพระราชูปถัมภ์ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี”
(สร้างความหลากหลายทางชีวภาพ) ในที่ดินของทุกๆท่าน ( สร้างชีวิต คน-พืช-และสัตว์ให้อยู่ร่วมกันด้วยความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ช่วยเหลือเกื้อกูลแบ่งปันซึ่งกัน และกัน = ความสุขในแผ่นดิน )
ขอพระองค์ทรงพระเจริญ ทรงพระเกษมสำราญ มีพระชนม์มายุยิ่งยืนนาน
ควรมิควรสุดแล้วแต่จะทรงโปรดฯ กรุณา
ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ
ข้าพระพุทธเจ้า “อุฑยานผักหวานป่า’๔๔ ” บ้านหนองอ้อน้อย ตำบลกุดน้ำใส อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น
อุฑยานผักหวานป่า'๔๔
เจ้าของกิจการและผู้จัดการ: นายโอภาส ไชยจันทร์
และนางศศิธร ไชยจันทร์ดี
บ้านเลขที่: 51 หมู่ 7 บ้านหนองอ้อน้อย ตำบลกุดน้ำใส อำน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น รหัสไปรษณีย์ 40310 เบอร์โทรศัพท์. 043-373152,081-0618299,086-0258940
E-mail: [email protected]
www.gotoknow.org/bolg/ChaiChanDee
ที่ปรึกษา อ.ณัฎฐ์ อุตรวิเชียร
-----------------------------
บทความที่ 3
ผักหวานป่า “ ช้างเผือกแห่งพงพนา ราชินีแห่งพืชผัก”
นางเอกตลอดกาล เพราะเธอหวานทุกเวลา (ที่กิน)
ขึ้นชื่อว่าผักหวานป่าที่คู่กับไข่มดแดง ที่จะมียอดให้ชิมตั้งแต่ปีใหม่ไปจนถึงเข้าสู่ฤดูฝนของทุกๆ ปี(ตื่นนอน,ออกยอด,ออกดอก,ติดเมล็ด 6-8เดือน อีก4เดือน(เข้าพรรษา)นอนหลับ พักผ่อน เก็บแรงสะสมอาหาร ผักหวานป่าเป็นพืชในวงศ์ opiliaeae มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า melientha suavis Pierre ผักหวานป่านับว่าเป็นพืชป่าอีกชนิดหนึ่ง ที่มีกระจายประปรายอยู่ในเขตร้อนชื้น( แถบ-กลุ่มประเทศอินโดจีนได้แก่ ไทย,ลาว,กัมพูชา,พม่าและเวียดนาม ) มากบ้างน้อยบ้าง ขึ้นอยู่กับลักษณะสภาพป่า(ตัวบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์)
สำหรับประเทศไทยผักหวานป่านับเป็นพืชผักท้องถิ่นอีกชนิดหนึ่งที่อยู่คู่ประเทศไทยมาเป็นระยะเวลาอันยาวนานตั้งแต่บรรพกาล ซึ่งมีกระจายอยู่ทุกภาคของประเทศไทยส่วนมากจะอยู่ทาง ภาคเหนือ,ภาคอีสาน,ภาคกลาง ส่วนทางภาคใต้ มีเป็นบางพื้นที่เพราะผักหวานป่าจะชอบฤดูแล้งมากกว่าฤดูฝน ด้วยความที่มีเอกลักษณ์อันโดดเด่น ในเรื่องของรสชาติที่หวาน มัน หอม กรอบนุ่ม ที่สำคัญเป็นต้นพืช-ผัก ที่มีอายุยืนยาวถึง100ปี และปลูกได้โดยไม่ต้องพึ่งพาสารเคมี ยิ่งได้เด็ด-เก็บ ยอด ใบ ดอก สดๆจากต้นมาปรุงอาหาร รสชาติความอร่อยนั้นบอกได้เลยค่ะว่า....“สุดยอดและยอดสุด”จริงๆ
แต่ในยุคปัจจุบันผักหวานป่าที่อยู่ตามแหล่งธรรมชาติ-ป่าภูเขามีจำนวน ลดน้อยลง(เนื่องจากฝีมือมนุษย์ ขุดต้น-ขุดรากเพื่อมาปลูกและบริโภคอย่างไม่อนุรักษ์)ทำให้ผักหวานป่าที่ขายอยู่ตามท้องตลาดมีราคาค่อนข้างแพงตามไปด้วย ซึ่งก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้คนที่ชอบรับประทานผักหวานป่าหันมาสนใจที่จะปลูกผักหวานป่าไว้เพื่อบริโภคเอง และจำหน่ายผลผลิต แต่ก็พบอุปสรรคปัญหาตรงที่ ผักหวานป่าเป็นพืชป่า ที่ดูเหมือนจะปลูกง่าย แต่คนส่วนมากกลับปลูกไม่ค่อยได้ผล(ปลูกร้อยต้นตายเป็นร้อยต้นก็เยอะ ปลูกพันต้นตายเป็นพันต้นก็มี)
ดังนั้นจึงทำให้มีคำถามเกิดขึ้นว่าจะมีวิธีปลูกผักหวานป่าแบบไหน? ทำยังไง?จึงจะปลูกผักหวานป่าให้ได้ผลสำเร็จ ได้เก็บกิน-เก็บขาย(ไม่ตาย และเจริญเติบโต มีอายุยืนยาวเช่นเดียวกันกับต้นที่อยู่ตามธรรมชาติ)
คำถามดังกล่าวทำให้ คุณโอภาส ไชยจันทร์ดี ตั้งใจที่จะหาคำตอบด้วยตัวเอง หลังจากเริ่มแรกที่ทดลองปลูกในสูตร-วิธีปลูก ผักหวานป่าที่มีอยู่ตามหนังสือตำรา ต่าง ๆ(ช่วงประมาณ ปี พ.ศ.2531 ) อาทิเช่นขุดหลุมลึก 50X50 ,30X30 ,กว้างเมตรลึกเมตร ปลวกเดือดร้อนฯลฯโดยเริ่มจาก ซื้อต้นกล้าจากคนที่นำพันธุ์ผักหวานป่ามาขายตามหมู่บ้าน
ซึ่งสมัยก่อนราคาต้นกล้าผักหวานป่าอยู่ที่ ต้นละ4-5บาท จึงได้สั่งจองต้นพันธุ์เพื่อมาปลูกปีละ10,000-20,000 บาท จัดระเบียบแถวปลูกตามช่องว่างต้นมะขามหวานทุกขั้นตอนการปฏิบัติตามตำรา ทดลองอยู่ 4 ปี หนุ่มช่างเชื่อม สถาบันพัฒนาฝีมือแรงงานดินแดง กรุงเทพฯ คิดจะปลูกต้นไม้ทำสวน เจอของหวานเข้าแล้ว เพราะการปลูกต้นไม้ให้เจริญเติบโตนั้นมันไม่ง่ายอย่างที่คิด รวมทั้งไม่มีความรู้ด้านการเกษตร มีแต่หัวใจที่ผูกพัน กับธรรมชาติในวัยเด็ก
จากประสบการณ์ที่ตัวเองปลูกต้นกล้าผักหวานป่าแล้วตายเรียบและจากการได้ไปพบญาติพี่น้องที่เป็นเกษตรกร ผู้สูงอายุใครๆก็เอ่ยปากเกี่ยวกับผักหวานป่าว่า เป็นพืชที่ปลูกยากมากใครๆก็ปลูกไม่ได้ คงไม่มีใครสามารถปลูกได้หรอก (ดูเหมือนยิ่งห้ามเหมือนยิ่งยุ บวกกับสภาพดินภายในสวนของตนเองเป็นดินเหนียวลูกรังไม่สามารถปลูกพืชอย่างอื่นได้ แค่จะปลูกกล้วยพื้นบ้านไว้กินเองยังยาก)
ประมาณปี พ.ศ.2536 หนุ่มช่างเชื่อมออกจากบ้าน-พัก(หยุด)จากภาคปฏิบัติ(ตามตำรา) ไปตามหา วิธีปลูกผักหวานป่าในธรรมชาติ (อุทยานแห่งชาติภูเก้า-ภูพานคำ จังหวัดขอนแก่น) ก็ทำให้ได้พบคำตอบในเบื้องต้นที่พอจะเป็นแนวทางการปลูก สำหรับพืชที่ชื่อผักหวานป่า.
ปี พ.ศ.2537 กับภาคการปฏิบัติ ในการค้นหาคำตอบสูตรวิธีปลูกผักหวานป่าตามแนวทางให้ธรรมชาติ เป็นครู( ปลูกแล้วตายคือไม่ใช่ แต่ถ้าปลูกแล้วรอดแปลว่ามาถูกทาง )
(เรื่องราวการเดินทางของชีวิตที่ทุ่มเทเพื่อเรียนรู้และทำความรู้จักกับพืชที่มีชื่อว่าผักหวานป่าของดิฉันกับคุณโอภาส ไชยจันทร์ดี ได้พบเจออะไรมาบ้างจะได้นำมาเล่าสู่กันฟังในโอกาสต่อไปค่ะ อย่างน้อย เพื่อจะได้เป็นแรงใจให้กับคนที่กำลังปลูกผักหวานป่า และทำให้ทุกคนได้รู้จักกับพันธุ์ไม้ที่ชื่อผักหวานป่าดียิ่งขึ้น เพื่อเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้มุมมองประสบการณ์ซึ่งกันและกัน)
จากวันนั้นมาจนถึงวันนี้ พ.ศ.2531- พ.ศ.2554 ประโยคคำถามเพียงไม่กี่ข้อแต่ต้อง ใช้เวลายี่สิบกว่าปีกับคำตอบที่ได้มาในวันนี้คือ สูตร-วิธีปลูกผักหวานป่าที่ประหยัดที่สุด (จากพื้นที่ๆไม่มีต้นผักหวานป่าจะทำให้มีต้นผักหวานป่าเขียวขจีตามธรรมชาติ1,000-10,000 ต้นได้อย่างไร? จากสภาพพื้นที่ ดินทราย ดินเหนียว ดินลูกรัง พื้นที่แห้งแล้งเช่นภาคอีสานจะปลูกผักหวานป่าได้อย่างไร? ปลูกผักหวานป่ากับต้นไม้อะไร? และให้ปุ๋ยแบบไหน?จึงจะทำให้ผักหวานป่าที่ปลูกโตเร็ว. ปลูกผักหวานป่าอย่างไรจึงจะช่วยอนุรักษ์ธรรมชาติ และปลูกผักหวานป่าวิธีไหนที่ต้นทุนต่ำที่สุด ประหยัดเวลาที่สุด ให้ผลตอบแทนเร็ว และอายุยืนที่สุด ทุกแนวทางปฏิบัติกับการปลูกผักหวานป่าให้ประสบผลสำเร็จได้เก็บกิน-เก็บทาน-เก็บขาย ทุกคำตอบอยู่ที่นี่….“ อุฑยานผักหวานป่า’๔๔ ”
เกี่ยวกับบทความที่สามนี้“ อุฑยานผักหวานป่า’๔๔ ” ขอนำความรู้สูตรวิธีปลูกผักหวานป่าที่ประหยัดที่สุด มาเผยแพร่ให้กับพี่น้องเกษตรกร และทุกท่านผู้มีใจรักษ์ผักหวานป่า รักษ์รักษ์ธรรมชาติ ให้ได้นำไปปฏิบัติ เพื่อผลิตอาหาร(เลี้ยงโลก) สร้างฐานเศรษฐกิจพอเพียงให้กับชีวิต.. "ช่วยเพิ่มพื้นที่สีเขียวให้กับแผ่นดินไทยของเรา"
ในวันนี้ดิฉัน นางศศิธร ไชยจันทร์ดี (ในฐานะผู้รับไม้ต่อ ) ขออาสาเป็นผู้ถ่ายทอดความรู้สูตร-วิธีปลูกผักหวานป่าที่ประหยัดที่สุดดังกล่าว จากการทบทวนความรู้ประสบการณ์ที่ได้ปฏิบัติในการปลูกผักหวานป่า ซึ่งทำร่วมกันมากับ คุณโอภาส ไชยจันทร์ดี ในทุกขั้นตอนวิธีการตั้งแต่ ปีพ.ศ.2540-2554 ในปัจจุบัน.
แปลงปลูกต้นแบบสูตร-วิธีปลูกผักหวานป่าคู่กับต้นตะขบ ที่เห็นผลอย่างชัดเจนในสูตร-วิธีปลูกที่ประหยัด ที่สุด ตั้งอยู่ที่ “ อุฑยานผักหวานป่า’๔๔” บ้านเลขที่ 51 หมู่ 7 บ้านหนองอ้อน้อย เทศบาลตำบลกุดน้ำใส อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น 40310 โทร 043-373152, 081-0618299, 086-0258940 ( อยู่ห่างตัวเมืองขอนแก่นไปทางจังหวัดอุดรธานี 31 กิโลเมตร(ทางเลี้ยวหลักกิโลเมตรที่31จากจังหวัดขอนแก่น) จากถนนมิตรภาพขอนแก่น-อุดรธานี เข้ามาที่ อุฑยานผักหวานป่า'๔๔ เพียง 1 กิโลเมตร)
สูตร-วิธีปลูกผักหวานป่าที่ได้เผยแพร่-ถ่ายทอดความรู้ให้กับผู้ที่มาศึกษาดูงาน และนำต้นกล้าที่เพาะจาก “ อุฑยานผักหวานป่า’๔๔” ไปปลูกจากการเก็บข้อมูล และติดตามผลจากบันทึกสมุดเยี่ยม (ข้อมูลชื่อบุคคล-สถานที่ปลูก จำนวนต้นที่ปลูก-ในสูตรคู่กับต้นตะขบ ) ผู้ปลูกประสบความสำเร็จ กับการปลูกผักหวานป่าแล้วในหลายพื้นที่ ( เป็นพื้นที่ไหนบ้าง จะได้นำข้อมูลมาเผยแพร่-เล่าสู่กันฟังในโอกาสต่อไปค่ะ ขณะนี้อยู่ระหว่างการเก็บรวบรวมข้อมูล รูปแบบต่างๆของแปลงปลูก และผลการเจริญเติบโตของต้นผักหวานป่าที่ปลูกตามช่วงอายุ)
ในการที่จะปลูกผักหวานป่าให้ประสบความสำเร็จ (2 ปีเก็บกิน 3ปีเก็บทาน-เก็บขาย) ตามสูตร-วิธีปลูกของอุฑยานผักหวานป่า”๔๔ หลายท่านคงจะทราบดีว่าพืชพี่เลี้ยงที่ให้ร่มเงา โดยปลูกคู่กันกับต้นผักหวานป่า ซึ่งเป็นสูตรทรัพย์สินทางปัญญาที่ได้จากการค้นคว้าตามหาสูตร-วิธีปลูกผักหวานป่า ทั้งวิธีหยอด(ปลูก)ด้วยเมล็ด และวิธีปลูกด้วยต้นกล้าที่เพาะจากเมล็ด นั่นก็คือ ต้นตะขบ(แม่นมผักหวาน) อยู่ในวงศ์ tiliceae มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า muntingia calabural ชื่อท้องถิ่น มะแกว๋น(ภาคเหนือ) กือคุ(มลายู) ครบ(ปัตตานี) หมากตากบ,ตะขบบ้าน(ภาคอีสาน)
สูตรวิธีปลูกผักหวานป่าด้วยเมล็ดและปลูกโดยต้นกล้าในการเจริญเติบโตของผักหวานป่าที่ปลูกนั้นไม่แตกต่างกัน (โตเหมือนกัน) แต่ข้อแตกต่างจะอยู่ที่ เวลาและความพร้อมของผู้ปลูกที่จะเลือกปลูกผักหวานป่าโดยวิธีใดมากกว่าซึ่งพอจะจำแนกออกได้ดังนี้
ข้อสังเกตบางประการในการปลูกผักหวานป่าด้วยวิธีหยอดเมล็ด
1. ข้อดีของการปลูกผักหวานป่าด้วยวิธีหยอดเมล็ด
- ประหยัดต้นทุน ( เมล็ดพันธ์ -- ค่าแรง )
- ประหยัดเวลา ใช้เวลาไม่นานในการปลูก
- ช่วยอนุรักธรรมชาติเนื่องจากใช้เมล็ดในการปลูก ทำให้ต้นผักหวานที่อยู่ตามธรรมชาติถูกทำลายน้อยลง
- ประหยัดแรงงานปลูกได้ 1,000-10,000 ต้น ด้วยคนเพียงคนเดียว
2. ข้อจำกัดของการปลูกผักหวานป่าด้วยเมล็ด
- มีระยะเวลาที่จำกัดคือภายใน7-10วัน นับจากที่เก็บเมล็ดสุกของผักหวานป่าลงมาจากต้นจะต้องรีบนำลงปลูก หากเกินกว่าระยะเวลาดังกล่าวมีผลต่ออัตราการงอกที่ลดต่ำลงเรื่อยๆจนไม่งอก
ข้อสังเกตบางประการในการปลูกผักหวานป่าโดยต้นกล้า
1.ข้อดีของการปลูกผักหวานป่าโดยต้นกล้าที่เพาะจากเมล็ด
- มีระยะเวลาการปลูกที่นานกว่า วิธีหยอด(ปลูก)ด้วยเมล็ด คือปลูกได้นับจากเมล็ดผักหวานป่าที่เพาะเริ่มงอก-ระยะถั่วงอก ตั้งแต่เดือนมิถุนายน-กุมภาพันธ์ ของทุกปี(9-10 เดือน) สามารถหาซื้อเมล็ดพันธ์ผักหวานป่ามาทำการเพาะเอง เพื่อทำการปลูก เพื่อลดต้นทุน
2.ข้อจำกัดของการปลูกผักหวานป่าโดยต้นกล้าที่เพาะจากเมล็ด
- ใช้ระยะเวลานานในขั้นตอนของการปลูก
- ยากลำบากเกี่ยวกับการขนย้ายต้นกล้าผักหวาน
ทั้งนี้ไม่ว่าจะปลูกโดยวิธีหยอดด้วยเมล็ดหรือโดยต้นกล้าที่เพาะ ต้นทุนย่อมต่ำกว่าและได้ผลดีกว่า สิ่งสำคัญคืออายุที่ยืนยาวกว่าการปลูกโดยกิ่งตอน รวมถึงได้ช่วยอนุรักษ์ผักหวานป่าที่อยู่ตามธรรมชาติ-ป่าภูเขา ที่สาธารณะจากการขุดล้อมต้นผักหวานรุ่นพ่อแม่ และขุดต้นผักหวานรุ่นลูกต้นเล็กๆที่เกิดจากราก ขุดรากมาชำ(เพื่อขายและปลูก)
(ติดตามอ่านความต่อเนื่องของเนื้อหาบทความสูตรปลูกผักหวานป่าที่ประหยัดที่สุด ได้ในตอนที่2 ค่ะ)
ความเห็น (19)
มาเชียร์การปลูกผักหวานป่าด้วยคนครับ
ขอบพระคุณค่ะท่านอาจารย์ที่กรุณาเข้ามาให้กำลังลังใจคนรุ่นใหม่ ทุกความคิดเห็นและดอกไม้ที่ได้รับล้วนมีคุณค่ายิ่งสำหรับดิฉัน เพราะเปรียบเป็นกระจกสะท้อนจะได้พัฒนาตัวเอง สำรวจตัวเอง และทำดียิ่งๆขึ้นไป ขอบคุณค่ะ
(พึ่งจะเรียนรู้การตอบกลับทุกๆท่านได้หมาดๆก็วันนี้นี่เองค่ะ)
อยากทราบวิธี/เทคนิคการเพาะต้นตะขบจากเมล็ดครับ เคยเพาะแล้วไม่ได้ผล ผมเพาะใส่ถาดเพาะแล้วคลุมถุงไว้ประมาณ10วัน ได้เป็นต้นเล็กๆคล้ายตะไคร่น้ำ แต่มันก็เริ่มเป็นราแล้วก็ตายยกถาดเลยครับ ตอนนี้เพิ่งปลูกผักหวานเสร็จครับทดลองปลูกกับลำไย ต้นแคน ตะขบ และแค แต่เป็นไปซื้อเป็นต้นมาปลูกครับ คิดว่าอยากเพาะตะขบเอาไว้เตรียมสำหรับปีหน้า เพราะอยากประหยัดต้นทุนพี่เลี้ยงผักหวานครับ ขอบคุณมากครับ
สวัสดีค่ะคุณkim...
...ต้นตะขบเพาะยากมากค่ะ(ยากกว่าผักหวานป่า)มีหลายคนหันไปใช้วิธีการตอนกิ่งซึ่งแม้จะทำได้ง่ายแต่ไม่แนะนำค่ะเพราะต้นที่ได้จากกิ่งตอนนั้นไม่มีรากแก้วทำให้โค่นล้มได้ง่ายค่ะ.
...หากจะเตรียมความพร้อมตะขบรอปลูกผักหวานป่าปีหน้าขอแนะนำให้คุณkimไปหาต้นตะขบที่งอกเองตามธรรมชาติจะดีกว่าและง่ายกว่าเพาะเองค่ะ.
...การหาต้นกล้าตะขบที่งอกเองตามแหล่งธรรมชาติให้สังเกตตามร่องน้ำหรือร่องริมถนนบริเวณที่มีต้นตะขบต้นใหญ่ๆขึ้นอยู่(ต้นแม่)จากนั้นก็ให้สังเกตตามร่องน้ำที่มีน้ำขังในลักษณะที่น้ำไม่ลึกแต่มีน้ำ-ความชุ่มชื้นอยู่ตลอดเวลา หรือจะหาตามขอบ-ริมๆบ่ปลาที่มีต้นตะขบต้นใหญ่ริมๆบ่อมักจะมีต้นกล้าเล็กงอกจากเมล็ดที่ร่วงหล่น.
...ดูตัวอย่างจากบันทึกสูตรปลูกผักหวานป่าที่ประหยัดที่สุดตอนที่9 (ความคิดเห็น:พระคุณเจ้าพระมหาแล อาสโย ขำสุข)ได้ค่ะ.
ขอบคุณมากครับอาจารย์น้อย เด๋วจะลองไปหาดูและทำตามที่แนะนำครับ
สวัสดีค่ะคุณkim...ขอให้โชคดีค่ะ (ขอบคุณที่เอ่ยขาน...แต่ขอเป็นคนปลูกต้นไม้ธรรมดาก็เพียงพอ ยินดีแนะนำความรู้ที่มีเกี่ยวกับผักหวานป่าให้กับกัลยาณมิตรทุกๆท่านค่ะ:))
สวัสดีครับ ผมขอความรู้เกี่ยวกับพันธุ์ผักหวานป่าครับ มีอยู่ต้นหนึ่งคนกินแล้วทำให้สะอึกมีด้วยหรือครับผักหวานป่ามีพิษ ขอคำตอบให้หายสงสัยหน่อยครับ...
สวัสดีปีใหม่ค่ะคุณtuk...ที่ว่ากินแล้วสะอึกกินแบบสดๆหรือกินที่ปรุงสุกแล้ว ต้องดูที่เหตุอีกทีค่ะ แล้วที่ว่าสะอึกมีอาการในทุกๆคนที่กินรึเปล่า
ผักหวานป่าไม่มีพิษหากรับประทานที่ปรุงสุกแล้ว(ผ่านความร้อน)หรือรับประทานยอดสดในปริมาณที่น้อย(ทั้งนี้ทั้งนั้นในการทานยอดสดก็ขึ้นอยู่กับธาตุของแต่ละคนที่แพ้หรือไม่แพ้)สำหรับยอด(สด)ผักหวานป่านั้นขอเรียกว่าลางเนื้อชอบลางยา ไม่ถึงขั้น"พิษ"
แต่ก็มีต้นไม้อีกชนิดที่คล้ายกับผักหวานป่าเรียกว่า เสน ผักหวานขี้นก(ชื่อเรียกตามถิ่นแต่ละแห่ง)หากคนที่ไม่สังเกตเข้าใจว่าเป็นผักหวานป่าแล้วกินเข้าไปก็เกิดเป็นพิษถึงขั้นรุนแรงได้ค่ะ
ขอบคุณมากเลยครับ...หายสงสัยแล้ว ผมเห็นต้นผักหวานป่าอยู่ท้ายไร่เป็นต้นเล็กมา20ปีแล้ว ทำไมไม่โตสักทีจะปรับพื้นที่ให้เป็นที่นาแล้วขุดไปปลุกที่อื่น มีสุตรในการขุดบางไหมครับ
สวัสดีค่ะคุณtuk...ที่ผักหวานป่าไม่ยอมโตสงสัยว่าเค้าคงรู้ว่าจะถูกย้ายในซักวันมังคะ;)))
ผักหวานป่าเมื่อเกิดหรือปลูกอยู่ตรงจุดไหนแล้ว..หากขุดย้ายเมื่อไหร่นับวันตายได้เมื่อนั้น ไม่ว่าจะเป็นผักหวานต้นเล็กๆหรือต้นที่โตแล้วก็ตาม
ผักหวานป่าที่เกิดอยู่ในแปลงที่ดิน(ไม่ได้ปลูก)ส่วนมากที่ไม่ค่อยเจริญเติบโตเนื่องจากขาดการดูแลเอาใจใส่ให้น้ำให้ปุ๋ยในฤดูกาลที่เค้าอยากได้(อกยอด) และส่วนมากเก็บเพียงแต่ยอดกินเท่านั้นซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่มาจากความเชื่อที่ว่าเค้าเกิดเองอยู่ได้เองไม่ตายจึงไม่ต้องดูแล
สำหรับดิฉันเองรู้สึกเสียดายแทนกับพื้นที่ๆมีผักหวานไปรออยู่แล้วในแปลงที่ดินโดยไม่ต้องปลูก(มีคนจำนวนมากที่เพียรพยายามปลูกผักหวานมาเป็น10-20ปีก็ยังไม่ได้ผล)เพียงเราดูแลบำรุงก็ได้เก็บกินเก็บขายและยังสามารถเพิ่มจำนวนต้นโดยวิธีการขยายทางรากจากต้นแม่ที่มีอยู่แล้วได้อีก
สวัสดีครับ...แล้วไม่ถ้าย้าย ผักหวานจะมีโอกาสโตไหมครับ เปรียบเทียบถ้าเป็นคนหน้าจะเป็นคนแคระ...ถ้างั่นผมตัดรากไปชำจะดีไหมครับ ขอคำแนะนำหนอยครับ...
สวัสดีค่ะคุณตุ๊ก...
...ผักหวานป่ามีหลายต้นรึเปล่าคะ ขนาดของลำต้นแค่ไหน ความสูงเท่าไหร่ อายุประมาณกี่ปี
...สภาพป่าที่อยู่เป็นต้นไม้ชนิดไหนบ้าง หากมีรูปประกอบให้ดูจะแนะนำได้ชัดเจนว่านี้ค่ะ
...ที่ผักหวานป่าไม่ยอมโตเพราะขาดการดูแลให้ปุ๋ยค่ะ หากมีการบำรุงต้นอย่างถูกวิธีรวมถึงปุ๋ยที่ถูกกับผักหวานเค้ามีโอกาสโตค่ะ
...ต้นผักหวานที่มีอยู่ควรขยายเพิ่มจำนวนต้นทางรากดีกว่าค่ะ ไม่ควรอย่างยิ่งกับการตัดรากออกมาชำ(ชำได้แต่เวลานำไปปลูกเค้าจะตายมากกว่ารอด)
.***ลองเข้าไปดูข้อมูลที่นำมาฝากค่ะ***
http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=81366.0
http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=73555.msg1660043#msg1660043
ขอบคุณครับ...ที่ให้ข้อมูลและคำแนะนำมาครับ ต้นผักหวานป่าเกิดเองมี 1 ต้นตันที่กินแล้วสะอึกสูงประมาณ 3 เมตรลำต้นเส้นรอบวงประมาณ 40 เซนวัดสูงจากพื้น30เซน ต้นนี้แม่ผมเกิดมาเห็นเป็นต้นเล็กเลย(แม่60ปีครับ)กิ่งเล็กเริ่มแห้งบ้างครับไม่มีใครสนใจแต่คนเลี้ยงวัวเลี้ยงควายก็เก็บกินครับเม็ดอ่อนก็ไม่เหลือ,,,ผมขอเล่าความเมื่อ 7ปีก่อนผมซื้อกล้าผักหวานป่าที่เป็น,ต้นกล้า,ตอเล็กๆ และ หน้าจะเป็นกิ่งตอนครับรวมกันซัก50ต้นได้ ตอนนั้นคิดอยากจะปลูกและไม่ได้หาข้อมูลอะไรเลย ต้นผักหวานป่าตายเหลือต้นเดียวที่ไม่ตายเป็นต้นเกิดจากกิ่งตอนเลยปล่อยไม่สนใจครับ(คิดว่าเดี๋ยวก็ตามกันไปอีก)แต่ก็อยู่มาจนถึงวันนี้โดยไม่ได้บำรุงใส่ใจเลยครับ ตันที่ญาติขอไปปลูกก็ไม่ตาย มาวันนี้เริ่มรู้จักหาข้อมูลเริ่มสนใจจึงคิดอยากทำการเกษรแบบพอเพียง...เลยค้นหาครูผู้รู้ครับจะได้เดินถูกทาง (ยังไงขอฝากตัวเป็นลูกศิษย์ด้วยคนครับบบ...)ผมขอถามอีกซักข้อนะครับถ้าดินไม่มีปัญหาสำหรับผักหวานป่า ผมจะขยายคันนากว้าง2.50เมตรและสูงกว่าคันนาเก่าครึ่งเมตรที่นาแถวบ้านเป็นที่ราบสูง จะมีปัญหาต่อระบบรากผักหวานป่าไหมครับ...ขอขอบคุณสำหรับคำแนะนำดีๆและขอติดตามข้อมูลจากอุฑยานผักหวานป่า'๔๔ตลอดไปครับ...ขอบคุณครับ
สวัสดีค่ะคุณตุ๊ก...ยินดีให้ความช่วยเหลือสำหรับความรู้ที่มีเกี่ยวกับผักหวานป่าค่ะ(เรามาช่วยกันสร้างสีเขียวของต้นไม้ที่ไม่ใช่เพียงไร่อ้อย ไร่มัน ให้กับดินแดนเมืองหมอแคนกันค่ะ)
เกี่ยวกับการยกคันนาให้สูงจากเดิม 50 เซนติเมตรและกว้าง2.50เมตร ไม่มีผลต่อระบบรากของผักหวานป่าค่ะโดยเฉพาะพื้นที่ เดิมเป็นที่ดอน(น้ำไม่ท่วม) คันนาไม่จำเป็นต้องสูงมากก็ได้ค่ะ แต่ให้กว้าง2-3เมตรก็จะดี เพราะว่านอกจากผักหวานป่าแล้วยังสามารถปลูกผักหรือไม้ผลต่างๆผสมผสานในแปลงนาไปแบบพื้นที่เดียวแต่มีครบ ข้าว ผัก ผลไม้ กุ้งหอยปูปลาฯ (สิ่งแวดล้อม อากาศ และอาหารเป็นยา..เหตุดีผลย่มดี)
ที่หนองเรือก็มีคนกำลังปลูกตะขบและจองเม็ดจากสวนเช่นกันค่ะ หากมีโอกาศมาทางน้ำพองขอเชิญมาชมสวนและวางแผนปลูกผักหวานป่าได้ค่ะหรือมีข้อสงสัยอยากสอบถามเกี่ยวกับผักหวานป่าติดต่อได้โดยตรงที่ 086-0258940 081-0618299ค่ะ
เป็นแบบอย่างของการรู้จริง..ทำจริง และแบ่งปันความรู้..ชื่นชมค่ะ..
สวัสดีค่ะคุณใหญ...ขอบพระคุณสำหรับดอกไม้และกำลังใจให้คนปลูกต้นไม้ค่ะ
เพราะชีวิตมีสิ่งที่ขาดแต่ก็ได้ในสิ่งที่มอบให้ออกไปกลับมาช่วยเติมเต็มค่ะ
เพราะการให้ช่วยให้ข้าพเจ้ารู้สึกว่าชีวิตตัวเองที่เกิดมาเกิดมามีค่าไม่สูญเปล่า(จากเด็กบ้านนอกคนนึง)
...ขอบพระคุณค่ะ...
ขอบคุณคุณน้อยมากค่ะ สนใจอยากปลูก มีพื้นที่ 2 ไร่ กำลังเตรียมพื้นที่ไว้ แต่มีน้ำขังช่วงฝนตกหนัก กะว่าจะลงทุนถมที่ให้สูงขึ้นเล็กน้อย ถ้าถมที่แล้วจะปลูกเลยได้ไหม และก็ลังเลใจ ไม่รู้จะปลูกด้วยต้นกล้า หรือหยอดเมล็ดเลย ถ้าหยอดเมล็ดกลัวไม่งอก แต่ตอนนี้ยังหาต้นตะขบไม่ได้เลย และช่วงแรกใช้ต้นแคเป็นพี่เลี้ยงไปพลางๆก่อนได้หรือไม่ จนกว่าหาต้นตะขบได้
สวัสดีค่ะคุณมอส...(ยิงคำถามมาเป็นชุด;)ขอเรียบเรียงก่อนนะคะ...)
...ก่อนอื่นต้องถามคุณมอสก่อนค่ะว่าอยู่แถวไหนคะ(จะได้นึกสภาพดินน้ำสิ่งแวดล้อมออกบ้าง ประกอบมโนภาพ)
...มีน้ำขังช่วงฝนตกหนัก(ตกชุกฤดูฝน)แต่น้ำไม่ท่วมใช่รึเปล่าคะ พื้นที่เป็นที่ลุ่มต่ำหรือสภาพดินเป็นดินทราย(ทรายขี้เป็ด)
...ส่วนวิธีการปลูกผักหวานป่าทำได้ เหมาะสมทั้งสองแบบค่ะ(ปลูกด้วยต้นกล้าและปลูกด้วยเมล็ด) แต่ก่อนอื่นต้องปรับสภาพของพื้นที่ให้ลงตัว และปลูกไม้พี่เลี้ยงเป็นร่มเงาให้ได้ก่อนนะคะ เพราะสิ่งเหล่านี้เป็นพื้นฐานจำเป็นและสำคัญของการปลูกผักหวานป่าได้ผล รวมถึงการวางแผนสำหรับไม้ผลและพืชผักต่างๆที่จะเสริมในแปลงปลูกไปด้วยกัน
...หากเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำในหน้าฝนถ้าหากที่ไม่ต่ำมากน้ำไม่ท่วม จะยกร่องเพื่อเป็นทางให้น้ำระบายออก หรือทำเป็นร่องน้ำ หรือยกโคนหลุมปลูกตะขบ+ผักหวานความสูง50*1เมตรก็ได้ค่ะ(น่าจะประหยัดงบกว่าการถมดิน)
...ส่วนกรณีที่ถามว่ายังหาตะขบไม่ได้ปลูกแคเป็นพี่เลี้ยงผักหวานไปก่อนได้หรือไม่ตอบว่าได้ค่ะอย่างน้อยก็ได้ทานดอกแคยอดแคไปก่อน(แต่ต้องหาตะขบมาปลูกเสริมเป็นร่มเงาให้ได้นะคะหากจะให้ผักหวานป่าโตเร็วยิ่งขึ้น) แต่ปี2556ยังพอมีเวลานะคะกว่าเม็ดผักหวานจะสุกเดือนพ.ค. หากเตรียมไม้พี่เลี้ยงไม่ทันกับการปลูกสูตรหยอดเมล็ดในช่วงเม็ดผักหวานสุก ก็สามารถเพาะเม็ดผักหวานที่ได้มาในถุงเพาะชำไว้ก่อนเป็นต้นกล้าค่อยปลูกก็ได้ค่ะ(ซื้อเม็ดไปเพาะเองก็ได้ราคาถูกกว่าต้นกล้า และไม่ต้องเสียเวลา เสียค่าน้ำมันเดินทางไปขนต้นกล้า) ต้นกล้าที่เพาะพ.ค.ปี56สามารถปลูกได้ถึงเดือนก.พ.ปีหน้า...
...สรุปง่ายๆเบื้องต้นให้คุณมอสปรับพื้นที่(ตามสดวกและเหมาะสมกับพื้นที่) และปลูกต้นตะขบไว้ให้ได้ก่อนนะคะ ส่วนผักหวานเมษายนค่อยวางแผนก็ยังทันค่ะ
...ยินดีให้คำแนะนำค่ะ จะสอบทางเบอร์โทรศัพท์ก็ได้ค่ะตามแต่สดวก(ตามเบอร์ด้านบนค่ะ)...ขอบคุณค่ะ.
ขอบคุณส่ิงดีๆที่แบ่งปันครับ