บรรยากาศ

บรรยากาศในที่ทำงานคืออะไร

 

เรื่องของบรรยากาศในการทำงาน (Work Climate) นี้ มีนักจิตวิทยาองค์กร (Organization Psychologist) หลายคนได้ให้ความสนใจศึกษาถึงปัจจัยทางด้านสิ่งแวดล้อมที่มีผลต่อความรู้สึกและทัศนคติในการทำงานของพนักงานมาหลายทศวรรษแล้ว อย่างไรก็ตาม นักวิชาการเหล่านี้ได้ให้คำนิยามในเรื่องของบรรยากาศองค์กร (Organizational Climate) ที่แตกต่างกันไปอยู่บ้าง โดยบางท่านก็ได้ให้คำจำกัดความที่โยงไปถึงเรื่องของการจูงใจ (Motivation)

กล่าวคือ คำว่าบรรยากาศองค์กรอาจหมายถึง “สภาพแวดล้อมในที่ทำงานที่รวมถึงสภาพแวดล้อมทางกายภาพ (Physical Environment) และสภาพทางจิตใจ (Mental Environment) ที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการทำงานของพนักงาน หรือแรงจูงใจในการทำงานของพนักงาน” ซึ่งปัจจัยทางสภาพแวดล้อมนั้น ได้แก่ อาคารสถานที่ เฟอร์นิเจอร์ อุปกรณ์ประจำสำนักงาน แสงไฟ อุณหภูมิ สีสันของอาคาร ผู้บังคับบัญชา เพื่อนร่วมงาน นโยบายในการทำงานของบริษัท อิสระในการทำงาน (Freedom) เป้าหมายแผนงานขององค์กร ระบบบริหาร ระบบประเมินผล การฝึกอบรม ระบบรางวัลผลตอบแทน ฯลฯ ซึ่งเมื่อพิจารณาปัจจัยต่างๆ นี้แล้วก็เหมือนกับปัจจัยที่ใช้ในการจูงใจพนักงานนั่นเอง

อย่างไรก็ตาม ในบรรดานักวิชาการเหล่านี้ Roderic Gray นักจิตวิทยาองค์กรชาวอังกฤษดูจะมีความคิดเห็นที่แตกต่างจากผู้อื่นอยู่บ้าง โดย Gray มีความคิดว่า “Organizational Climate” หมายถึง “การที่พนักงานมองว่าองค์กรปฏิบัติต่อหรือจัดการกับพนักงานและสิ่งแวดล้อมต่างๆ อย่างไร ซึ่งวิธีการปฏิบัติและวิธีการจัดการนั้น ส่วนใหญ่อยู่ภายใต้อิทธิพลของผู้บริหาร”

จากคำนิยามเบื้องต้นทำให้เราอาจสรุปได้ว่าแท้จริงแล้ว Gray มองว่าผู้บริหารหรือหัวหน้างานนั้นเป็นผู้มีบทบาทและอิทธิพลสูงในการกำหนดบรรยากาศในการทำงาน อันมีผลกระทบต่อการปฏิบัติงานของพนักงาน พูดง่ายๆ ก็คือบรรยากาศในการทำงานนั้นจะดีหรือไม่ดีขึ้นอยู่กับผู้นำเสียเป็นส่วนใหญ่

วัฒนธรรมองค์กรและบรรยากาศในการทำงานไม่เหมือนกัน

Gray ยังได้อรรถาธิบายต่อว่าอย่าได้ไขว้เขวเข้าใจผิดว่า “วัฒนธรรมองค์กร” (Organizational Culture) มีความหมายเหมือนกับคำว่า บรรยากาศองค์กร แม้ว่านักวิชาการในหลายปีก่อนจะมองว่าวัฒนธรรมองค์กรและบรรยากาศองค์กรคือเรื่องเดียวกัน แต่ Gray แยกแยะว่า วัฒนธรรมองค์กร คือ “แบบแผน หรือ ‘Pattern’ ที่มีในองค์กร” ทั้งนี้ แบบแผนนี้จะเป็นตัวกำหนดหรือเป็นกรอบกำหนดวิธีที่คนในองค์กรเชื่อ คิด และปฏิบัติต่อกัน ดังนั้น วัฒนธรรมคือกรอบความคิด ในขณะที่วิธีที่คนปฏิบัติต่อกันคือบรรยากาศองค์กรนั่นเอง ง่ายๆ แต่อาจงงแบบนี้ละค่ะ
ผู้นำมีบทบาทสูงสุดในการสร้างบรรยากาศองค์กร

[ดร. ดิศกุล เกษมสวัสดิ์]

มาเยี่ยมให้กำลังใจในการเรียนรู้ครับ