เพลงไทยสากลที่มีชื่อบ่งชี้ทำนองไทยเดิม ตอนที่ ๓๐ เพลงไทยสากลที่มีชื่อบ่งชี้ทำนอง “เส่เหลเมา”

เพลงเส่เหลเมา (เพลงพื้นเมืองภาคเหนือ) 

เพลงเส่เหลเมาเป็นเพลงกล่อมเด็กของภาคเหนือ ซึ่งเป็นที่รู้จักกันเป็นร้อยปีแล้ว บางแห่งก็ว่าเป็นเพลงของคนในคาราวานสินค้าซึ่งค้าขายระหว่างเมืองพานกับเมืองในฝั่งพม่าร้องกันมาก่อน ต่อมาวงการดนตรีไทยภาคกลางนำเอาเพลงเส่เหลเมามาเป็นเพลงบรรเลงและขับร้องออกภาษาเงี้ยวหรือไทยใหญ่ในเพลงชุด ๑๒ ภาษา

เพลงเส่เหลเมา (บางส่วน) เป็นเพลงประกอบการฟ้อนเงี้ยว โดยพระราชชายาเจ้าดารารัศมีทรงมอบหมายให้ครูหลง บุญชูหลง ร่วมกับครูฟ้อนในคุ้มคิดท่ารำ โดยมีครูรอด อักษรทับเป็นผู้คิดคำร้องเข้ากับทำนองซอเงี้ยว ต่อมากรมศิลปากรนำฟ้อนเงี้ยวมาปรับปรุงเป็นแบบของกรมศิลปากร โดยครูลมุล ยมะคุปต์ เป็นผู้ปรับปรุงและได้รับความนิยมมาจนถึงปัจจุบัน

• เส่เหลเมา ระนาดขุนอิน http://www.facebook.com/suntaraporn/posts/221091237903128

• ฟ้อนเงี้ยว http://www.youtube.com/watch?v=aqEiM_KIzH0

มีเพลงไทยสากลที่นำทำนองมาจากเพลงเส่เหลเมาหลายเพลง ที่เป็นที่รู้จักได้แก่เพลงโทน ของสังข์ทอง สีใส เป็นต้น แต่ที่ตั้งชื่อบ่งชี้ทำนองเส่เหลเมาได้แก่เพลง “เสเลเมา” ของจรัล มโนเพชร และเพลง “เส่เหลเมา” ของวงสุนทราภรณ์

เพลงเสเลเมา ของจรัล มโนเพชร 

เพลงเสเลเมา ของจรัล มโนเพชร นำเพลงเส่เหลเมาของเดิมมาขับร้อง ขับร้องโดยจรัล มโนเพชร – สุนทรี เวชานนท์ บางเวอร์ชั่นก็ร้องคนเดียว

“ไก่แจ้ขันเหนอกู้ง นกยูงขันเหนอห้อย ก้อยคานี้ไผจักมาตั๊ดบ่ม หละๆๆแหล่
อะโลโลโล ไปเมืองโกตวยปี้เงี้ยว หนตางก๊ดเกี้ยว ข้าน้อยจะเหลียวถาม หนตางเส้นนี้ ก่เป๋นถนนก่เมืองพาน เนาะเจ้าปี้เนาะ จะขี่เฮือเหาะ ขึ้นบนอากาศ
เส่เลเมา บ่าเดี่ยวเปิกเซิก ข้ามน้ำเลิ้ก ก่บ่ได้ขอดสายโถง หนามเก๊ดเก๊ามาจ่องเอาหางก่แมวโพง ต๋าวันลงเจ้นจะแผวต๋าฝั่ง
เส่เลเมา บ่าเดี่ยวป๊อกซอกเล่นไพ่ป๊อก ก็เสียตึงลูกตึงหลาน เล่นไปแหมหน้อย ก่เสียตึงปิ่นก่ตึงลาน เฮยปี้เฮยผ้าสีปูเลยป้าดเกิ่งตุ๊มเกิ่ง
อะโลโล้โล ส้มบ่าโอจิ๊น้ำพริก เหน็บดอกปิ๊กซิก มาแป๋งต๋าเหลือบต๋าแล ไปตางปู้นตี้ประตู๋ก่ต้าแป งามนักแก อะโลโลโลแม่ฮ้างแม่ม่าย”

(เนื้อร้องเส่เหลเมาเดิมยังมีอีก เช่น  “เข่วล่าสานโถโตมเน้อ พี่บ่ย้อนเมียงหมางล่อลวง อย่าลานโตมตวยสูพี่เล้า หละหละหละแหล่
เสเลเมา บ่าเดี่ยวปานกว๊าง ไปเซาะซื้อจ๊างก่ได้คู่เอกงาขาว เอาไปลากไม้ ตี้เจงแสนก่เจงดาว เนาะเจ้าพี่เนาะ ผักกาดเกาะจิ๊น้ำพริกหนุ่ม”)

• จรัล มโนเพชร – สุนทรี เวชานนท์ http://www.youtube.com/watch?v=xbliA8XF4UI http://www.youtube.com/watch?v=hzEWO6QZkaE http://www.4shared.com/audio/-dfJFY7M/n21___-_.htm

เพลงเส่เหลเมา (สุนทราภรณ์)

เพลงเส่เหลเมาของวงสุนทราภรณ์ (หรือวงกรมประชาสัมพันธ์) คำร้องโดยแก้ว อัจฉริยะกุล ทำนองโดยเอื้อ สุนทรสนาน      

“(ญ) เส่เหลเมา แผ่นดินของเราผองชน อุดมสมบูรณ์ทุกคน เราคอยเก็บผลเอาเถิดหนา หว่านดำเอาตามท้องนา เงินทองต้องหาธัญญาเราเกี่ยว
(หมู่) เกี่ยว เกี่ยว เอ้า เราเกี่ยว ผืนนาแห่งเดียวเกี่ยวให้สิ้น
(ญ) โภคทรัพย์อยู่ดิน ให้ไทยทุกคนเก็บกิน เก็บทรัพย์สินของเราเราเกี่ยว
(หมู่) เก็บผลแน่เทียว พืชผลของเราแห่งเดียว แน่จริงเทียวเลี้ยงโลกเราได้
เกี่ยวนะเจ้าเกี่ยว ถึงคราวต้องเกี่ยวเป็นเงินเป็นทอง”

• ศรีสุดา รัชตะวรรณ (สังคีตสัมพันธ์) http://www.youtube.com/watch?v=IuZbvxhKgXw

• คลื่นลูกใหม่สุนทราภรณ์ (สังคีตสัมพันธ์) http://www.youtube.com/watch?v=Gc4R18gycug

วิพล นาคพันธ์

๒๙ มิถุนายน ๒๕๕๔