ชุดเพลง “รัก” เพลงไทยสากลร้องคู่ทำนองไทยเดิม (ตอนที่ ๑๑) เพลงสาบานรัก (ทำนองลาวเสี่ยงเทียน) และเพลงเสี่ยงเทียนเสี่ยงรัก

เพลงที่ ๑๔ เพลงสาบานรัก (เพลงที่ ๑)   

เพลงสาบานรักมีหลายเพลง แต่เพลงสาบานรักซึ่งเป็นเพลงร้องคู่ที่ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงไทยเดิมมี ๒ เพลง คือเพลงสาบานรัก (เพลงที่ ๑) คำร้องโดยเกษม ชื่นประดิษฐ์ ทำนองโดยสมาน กาญจนะผลิน ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงลาวเสี่ยงเทียน ๒ ชั้น สุเทพ วงศ์กำแหง – สวลี ผกาพันธ์ –เพ็ญศรี พุ่มชูศรี  ขับร้อง กับเพลงสาบานรัก (เพลงที่ ๒) คำร้องโดยสุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ ทำนองโดยสมาน กาญจนะผลิน ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงราตรีประดับดาว ๓ ชั้น ขับร้องโดย ปรีชา บุณยเกียรติ - พูลศรี เจริญพงษ์ ต่อมาขับร้องโดยชรินทร์ นันทนาคร – รุ่งฤดี แพ่งผ่องใส  

เพลงลาวเสี่ยงเทียนเดิมเป็นเพลงลูกบท (เพลงที่เล่นต่อท้ายเพลงแม่บท) เกิดขึ้นในระหว่างปลายรัชกาลที่ ๔ ถึงต้นรัชกาลที่ ๕ โดยมีครูเพลงซึ่งไม่ทราบชื่อเป็นผู้ประดิษฐ์ขึ้น แล้วนำมาเล่นต่อท้ายเพลงใหญ่ เป็นเพลงสำเนียงลาว (สำเนียงภาคเหนือ) อัตราจังหวะ ๒ ชั้น มี ๒ ท่อน ต่อมามีผู้ประดิษฐ์ทางร้องและใช้บทร้องที่ว่า “ข้าเจ้าสาวโคมเวียนเสี่ยงเทียนถวาย ขอน้อมกายก้มเกล้าเข้ามาหา” ซึ่งเป็นที่นิยมของผู้ที่ได้ยินได้ฟัง ถึงกับนำไปเล่นกันอย่างแพร่หลาย และเรียกชื่อกันตามบทร้องว่า "ลาวเสี่ยงเทียน" เพลงนี้จึงมีชื่อ “ลาวเสี่ยงเทียน” มาตั้งแต่นั้น 

เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๖ หลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) ได้นำทำนองเพลงลาวเสี่ยงเทียนของเก่าซึ่งเป็นอัตรา ๒ ชั้น มาแต่งขึ้นเป็นอัตรา ๓ ชั้น ทั้งทำนองร้องและทำนองดนตรี โดยประดิษฐ์ทำนองให้มีสำเนียงเป็นลาวตามสำเนียงเดิม รวมทั้งได้แต่ง “ทางเปลี่ยน” ต่อมาได้แต่งเพิ่มเป็นเถา โดยแต่งทางเปลี่ยนขึ้นทั้ง ๒ ชั้นและชั้นเดียวด้วย เพลงลาวเสี่ยงเทียนเถา ของหลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) เป็นเพลงที่มีทำนองไพเราะน่าฟัง ได้รับความนิยมในวงการดนตรีไทยแพร่หลายมาก นอกจากเพลงลาวเสี่ยงเทียนทางของหลวงประดิษฐ์ไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) แล้ว ยังมีเพลงลาวเสี่ยงเทียนทางของครูวาดด้วยอีกทางหนึ่ง 

เพลงลาวเสี่ยงเทียนเป็นเพลงไทยที่นิยมนำทำนองมาดัดแปลงเป็นเพลงไทยสากลมากที่สุดทั้งอัตราจังหวะ ๒ ชั้น ทางหลัก ทางเปลี่ยน และอัตราจังหวะ ๓ ชั้น วิพล นาคพันธ์เคยรวบรวมเพลงลูกกรุงลูกทุ่งที่ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงลาวเสียงเทียนได้ถึง ๒๕ เพลง (อ่านบันทึก “เพลงลูกกรุงลูกทุ่งที่ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงลาวเสี่ยงเทียน” ของคุณวิพล นาคพันธ์ ได้ที่ http://gotoknow.org/blog/wiphon/361359) 

  

·       ฟังเพลงลาวเสี่ยงเทียน ๒ ชั้น http://www.youtube.com/watch?v=ewbWAfeTL8o

·       ดวงพร ผาสุข ร้องเพลงลาวเสี่ยงเทียน ๒ ชั้น เนื้อร้องที่คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง แต่งให้เด็กนักเรียนร้อง มีเนื้อร้องดังนี้ “ธูปเทียนทองสองมือถือไว้ตั้งใจวันทา น้อมเคารพบูชาพระศาสดาของชาวพุทธ พระปัญญาเลิศล้น ทรงค้นพบสัจธรรม พระการุณย์เลิศล้ำ ทรงน้อมนำสู่มนุษย์ พระองค์เลิศล้วนบริสุทธิ์สอนชนให้หลุดพ้นความทุกข์ทน” http://www.youtube.com/watch?v=-i5oLQHP2Qc  

เนื้อเพลงสาบานรัก (เพลงที่ ๑)

“(ญ) มองนภาฟ้างาม ยามเย็น สวยเด่นจันทราน่ามอง
(ช) ถึงเดือนจะงาม ก็ยัง เป็นรอง มิเปรียบหน้าน้อง หรอกหนา
(ญ) คอยแต่ปากหวาน ชมทุกวันน่าเบื่อ ไม่อยาก เชื่อถือวาจา
(ช) มิใช่ปากหวาน สรรน้ำคำมาว่า แจ่มจันทร์ สบตาหน้าน้องคงอาย
(ญ) รักน้องนานปีมิเบื่อหรือ
(ช) รักพี่ซื่อมิเบื่อง่ายดาย
(ญ) ไม่ช้าก็เบือนเคลื่อนคลาย
(ช) รักจนตายไม่หน่ายกัน
(ญ) พอรักมีใหม่คร้านจะเมินหมาง
(ช) รักไม่จางไม่ห่างจอมขวัญ
(ญ) จะเหมือนวจีสักกี่วัน
(ช) ขอสาบานให้จากใจ
(ญ) สาบานหน่อยซิ
(ช) จ๊ะ พี่สาบานก็ได้ ต่อไปไม่ขอรักใคร
(ญ) แม้ใจเปลี่ยนผัน ลืมสาบานเมื่อไหร่
(ช) ขอให้พี่แก่ตายเถอะขวัญชีวี”

·       สุเทพ วงศ์กำแหง –สวลี ผกาพันธ์ http://www.youtube.com/watch?v=vz2NZxRZPQg http://www.4shared.com/audio/iR2N7BK6/_-_.htm

·       สุเทพ วงศ์กำแหง – เพ็ญศรี พุ่มชูศรี http://www.youtube.com/watch?v=Yb5gHLEBuhQ http://www.4shared.com/audio/iR2N7BK6/_-_.htm  

(๑๕) เพลงเสี่ยงเทียนเสี่ยงรัก 

          เพลงเสี่ยงเทียนเสี่ยงรัก คำร้องโดยสมศักดิ์ เทพานนท์ ทำนองโดยธนิต ผลประเสริฐ ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงลาวเสี่ยงเทียน ๒ ชั้นทางเปลี่ยน วินัย จุลละบุษปะ – ชวลีย์ ช่วงวิทย์ ขับร้อง บันทึกเสียงครั้งที่สองโดยนพดฬ ชาวไร่เงิน - โฉมฉาย อรุณฉาน (เพลงนี้เป็นคนละเพลงกับเพลงเสี่ยงเทียนเสี่ยงรักที่ ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัฒน์ ขับร้อง สง่า อารัมภีร เป็นผู้แต่งโดยดัดแปลงทำนองมาจากเพลงลาวเสี่ยงเทียน ๓ ชั้น เดิมชื่อเพลงเสี่ยงเทียนคอยคู่เพิ่งมาเปลี่ยนเป็นเสี่ยงเทียนเสี่ยงรักเมื่อ ม.ร.ว.ถนัดศรี ขับร้อง) 

เนื้อเพลงเสี่ยงเทียนเสี่ยงรัก

“(ญ) จรดกรสองพนมเหมือนดอกบัว ไหว้วอนพระทั่วทิศถิ่นไกล โอ้คุณพุทธาจงได้ แจ้งในดวงใจของข้า โอ้ยามนี้ใครเหมือนดั่งเรา ถูกไฟร้อนเร่าเผาอุรา โอ้ไฟรักรุมกายข้า ยิ่งลามมาท่วมในหัวใจ ข้าคอยรักใคร คนหนึ่ง โปรดให้สมภิรมย์รักใคร่ ไหว้วอนคุณพระเมตตา ชักนำให้เขามาให้รักมาชื่นหทัย

(ช) เจ้าเอยจะสมดังใจ รักจริงจริงหรือไร ข้านี้จะให้รักชื่นเชย

(ญ) ก็คุณพระช่วยนำ ให้ความรักข้าเอย เสี่ยงรักชื่นเชย อกเอยสมใจ

(ช) โอ้นวลน้องเจ้าเอย ไหนเลยคร่ำครวญ หวนให้ใจหวน หวนครวญคร่ำคิดอะไร เผยคำสักนิด พี่จะคิดช่วยได้

(ญ) อย่าหวังอย่าคิด

(ช) ตอบสักนิดเถอะชื่นใจ

(ญ) ยากนักพี่เอย เผยคำให้ฟังหวังใด ที่หวังหวังมาช่วยน้องทำไม พุทธาที่หวัง ได้ฟังหวังช่วยได้

(ช) อธิษฐานเรื่องรัก

(ญ) เรื่องรักไม่จริง

(ช) น้องรักเอย ถ้อยคำทั้งสิ้น พี่ได้ยินทุกสิ่ง

(ญ) ถ้าได้ยินก็จริง

(ช) สมใจได้จริง สิ่งสรรค์บันดาล

(ญ) สิ่งใดที่หวัง สมดังอธิษฐาน ไหนกันพี่

(ช) อยู่ใกล้ใกล้เธอนี้ รักเจ้ายิ่งชีวี อยู่เช่นนี้จนตาย”  

·       วินัย จุลละบุษปะ – ชวลีย์ ช่วงวิทย์ http://saisampan.net/index.php?topic=24340.0 (สังคีตสัมพันธ์)

·       กิติศักดิ์ – พรพรรษา http://www.youtube.com/watch?v=UB4xI3Yz5A4

 

วิพล นาคพันธ์ ๑๗ เมษายน ๒๕๕๔