เวียงเจ้าเงาะ

เมืองทุงยั้ง เวียงเจ้าเงาะ

ทุ่งยั้ง ปัจจุบันเป็นตำบลหนึ่ง ของอำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ มีหลักฐานบันทึก ในหนังสือพงศาวดารเหนือ เรื่องการสร้างเมืองสวรรคโลก กล่าวถึงเมืองแห่งนี้ว่า ชื่อ "กำโพชนคร" เป็นเมืองที่มีกษัตริย์ปกครอง มีวัดพระบรมธาตุ เป็นวัดสำคัญของเมือง มีโบราณสถานปรากฏอยู่ในปัจจุบันที่วัดฤาษีทรงธรรม เป็นวัดที่เดิมมีรูปสลักของฤาษี อยู่ในกู่ หรือปราสาทที่ทำด้วยหินศิลาแลง ซึ่งอาจกล่าวได้ว่าเป็น "อโรคยาศาล" หรือสถานพยาบาล ที่ในปัจจุบันหลงเหลืออยู่แต่รูปฤาษี โดยเจ้าอาวาสและชาวบ้านได้ร่วมกันสร้างเป็นวิหารศิลาแลงใหม่ให้แทน และมีบริเวณที่เป็นก้อนเส้า เป็นหินศิลาแลงก้อนใหญ่ก่อเป็นสามเส้าสำหรับต้มยารักษาโรคต่าง ๆ แจกจ่ายแก่ชาวบ้านผู้เลื่อมใส ในสรรพคุณยาสมุนไพรและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่ปกปักษ์รักษาให้มีสุขภาพดี แข็งแรง หายป่วยไข้

โบราณสถานอีกแห่งหนึ่ง ซึ่งเรียกกันว่า "เวียงเจ้าเงาะ" เป็นเมืองโบราณที่ประกอบด้วย คูเมือง ๓ ชั้น และบ่อน้ำที่ทำจากหินศิลาแลง เหตุที่เรียกว่า "เวียงเจ้าเงาะ"นั้น มาจากตำนานนิทานพื้นบ้าน เรื่องเจ้าเงาะกับนางรจนา กล่าวถึงตอนพระสังข์ตีคลี ปรากฎว่ามีหลุมเล็ก ๆ หลายหลุม บนลานหินศิลาแลง บริเวณหลังวัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง รวมถึงภาพวาดเก่า ๆ ในวิหารของวัดพระบรมธาตุทุ่งยั้ง ว่าเป็นภาพเรื่องราวของธิดาทั้งเจ็ดของท้าวสามล..ซึ่งล้นเกล้ารัชกาลที่ ๓ ได้นำท้องเรื่องมาเป็นบทพระราชนิพนธ์ อันเลื่องชื่อ

สถานที่ที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งในบริเวณนั้น ซึ่งสัณนิฐานตามตำนาน "ขอมดำดิน" เป็นบ่อลึกริมกำแพงวัดพระบรมธาตุ เชื่อกันว่าเป็นจุดที่ขอมดำดินลงไปโพล่ที่เมืองสุโขทัยของพระร่วง...

เขียนใน GotoKnow โดย เลิศฤทธิ์
ใน เมืองลับแล

คำสำคัญ (Tags): #เวียงเจ้าเงาะ ทุ่งยั้ง

หมายเลขบันทึก: 434254เขียนเมื่อ 5 เมษายน 2011 18:54 น. ()แก้ไขเมื่อ 31 พฤษภาคม 2014 09:27 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน