สังคหวัตถุ 4 หมายถึง หลักปฏิบัติตนที่เป็นเครื่องยึดเหนื่ยวจิตใจผู้อื่นไว้ หรือหลักในการสงเคราะห์ผู้อื่น ซึ่งเป็นเรื่องใกล้ตัวในชีวิตประจำวัน คนเราทุกคนสามารถปฏิบัติได้โดยไม่รู้ตัว และเป็นเหตุให้เรามีคนรักใคร่ หรือมีสหาย มิตร บริวารมาก มีอยู่ 4 ประการด้วยกัน ได้แก่
1. การให้ (ทาน) ก็คือ รู้จักการให้ในรูปแบบต่างๆ รู้จักช่วยเหลือ แบ่งปันไม่ว่าสิ่งนั้นจะเป็นวัตถุสิ่งของ วิชาความรู้ การให้อภัย การให้ธรรมะ อีกหลายเรื่องราวที่เราหยิบยื่นให้คนอื่น ซึ่งอาจจะเป็นคนที่รู้จัก หรือไม่รู้จักก็ตาม แต่สร้างบุญได้ทันตาเห็นนั้นก็คือ ความสบายใจ ซึ่งจะเป็นอานิสงส์สืบเนื่องในเรื่องอื่นอีกหลายเรื่องราวในอนาคต
2. การพูดจาไพเราะ (ปิยวาจา) หมายถึงการพูดไพเราะ น่ารัก พูดด้วยความจริงใจ ถูกกาลเวลา ไม่พูดจากจ้วงจาบ อวดรู้ หรือเหน็บแนม หรือพูดจากข่มเหงคนอื่นต่อหน้าธารกำนัล หรือเรื่องราวเกี่ยวกับการสนทนา การพูดจาก ต้องมีสติทุกครั้งต่อหน้าผู้สนทนาด้วย ไม่ว่าเรื่องใดก็แล้วแต่
3. การทำประโยชน์ต่อส่วนรวม (อัตถจริยา) หมายถึง ทำประโยชน์ต่อถิ่นที่อยู่ด้วยกันให้เจริญก้าวหน้า สร้างสรร พัฒนาตามศักยภาพของตน โดยมุ่งเน้นเพื่อความเป็นไปในหมู่กลุ่มให้เจริญทั้งวัตถุและจิตใจ
4. การวางตนเสมอต้นเสมอปลาย (สมานัตตตา) การทำตัวให้เข้ากับผู้อื่นโดยไม่ถือตัว ไม่แบ่งแยกชั้นวรรณะหรือศักดินาในสถานที่ องค์กร หรือแบ่งแยกหมู่กลุ่ม ฝักฝ่าย หรือทำตัวให้แตกแยกในองค์กร.. สร้างความรักใครกลมเกลียว และมีแนวร่วมไปในทางเดียวกัน...
ลองวิเคราะห์บทความนี้ แล้วนำไปใช้ โดยใตร่ตรองอย่างมีสติ แล้วลองดูซิว่า เราจะมีความสุขเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด...
น้อมธรรมสู่ใจ..กราบนมัสการครับ