พระอัจฉริยภาพทางภาษา จากประกาศเตือนผู้ที่ใช้อักษรผิด
หลังจากบล๊อกเอาเรื่องเก่ามาเล่าใหม่ในทางประวัติศาสตร์ได้รับความนิยม ผู้เขียนจึงต้องพยายามจัดสรรเวลาเข้ามาเขียนบล๊อกนี้มากขึ้น นอกจากบล๊อกวิจัยที่มีสมาชิกเขียนคำถามขึ้นมาถามค่อนข้างมาก แต่สิ่งที่เหนือกว่านั้นคือ "ความภูมิใจที่ได้มีส่วนในการบอกเล่าเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ โดยเฉพาะสิ่งที่จะทำให้เราทุกคนสำนึกรักในชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์"
วันนี้ขอนำประกาศสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเรื่องการใช้อักษรผิดมาเล่าสู่กันฟังค่ะ
ใน วันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2396 ได้มีประกาศฉบับหนึ่งที่แสดงถึงพระอัจฉริยภาพทางภาษาไทยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงห่วงใยในด้านการใช้ภาษาไทย จนได้ออกประกาศเตือนไม่ให้ใช้คำไทยผิด คำนั้นก็คือ การใส่ ห นำ ตัวอักษร ฤ ฤา ฦ ฦา และการใช้เครื่องหมายจัตวา ดังใจความว่า
ด้วยขุนสุวรรณอักษร รับพระบรมราชโองการใส่เกล้าใส่กระหม่อม ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมสั่งให้ประกาศว่าด้วยอักษร ๔ อักษร คือ ฤ ฤา ฦ ฦา นี้หาควรจะใส่ ห นำแลกากบาทไม่ เมื่อถึงคำว่า ฤา ที่เขียนอุตริกว่าโบราณว่า หฤา บ้าง ฤา บ้าง ก็ให้เขียนแต่ ฤาอย่างนี้ อย่าให้เขียน ห นำแลใส่กากบาทเลย ด้วยตัว ห นั้นเฉพาะนำได้แต่ตัวอักษรต่ำเหมือนอย่าง หมู่ หนี แหวน อย่างนี้ เป็นอักษรต่ำจึงเอา ห นำได้ ตัวอักษรต่่ำนั้นคือ ค...*ฆง ชซฌญ ฑฒณ ทธน พฟภม ยรลวฬฮ แลกากบาทนั้นใช้แต่อักษรกลางเหมือนอย่าง เก๋ง เป๋า จ๋า อย่างนี้ เป็นอักษรกลางจึงใส่กากบาทได้ อักษรกลางนั้นคือ กจ ฎฏ ดต บปอ ตั้งแต่นี้สืบไป ให้ข้าทูลละองธุลีพระบาทผู้ใหญ่ผู้น้อยซึ่งจะมีธุระเขียนหนังสือเรื่องราวขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาแล้ว ก็ให้ศึกษาไต่ถาม เข่ยนให้ถูกต้องตามอักษรสูง อักษรกลาง อักษรต่ำ อย่าให้เขียนใส่กากบาทและเอา ห นำผิด ๆ เข้ามาทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายเป็นอันขาดทีเดียว (พระราชบัญญัตินี้ตีพิมพ์แต่ ณ วันพุธ เดือน ๘ ขึ้น ๑๐ ค่ำ ปีฉลู เบญจศก จุลศักราช ๑๒๑๕)
หมายเหตุ * ตัวอักษรต่ำที่ผู้เขียนใส่ ...* ไว้คือตัว ค คน แต่ไม่มีตัวอักษรพิมพ์ในแป้นพิมพ์ น่าแปลกใจว่าแป้นพิมพ์ก็ไม่ใส่ ค คน แล้ว มีแต่ ค ควาย ตีความกันอย่างไรคิดเอาเองนะคะ
โอกาสหน้าจะนำเรื่องการลือ "บอกน้ำฝนต้นข้าว" มาเล่าสู่กันฟัง อย่าลืมติดตามให้ได้นะคะ
สมัยนี้ ใจหายค่ะ แต่ด้วยความเป็นคนไทย เป็นครูภาษาไทยก็พยายามทุกวิถีทางเหมือนกัน ที่กระตุ้นเตือน อบรมสั่งสอนลูกศิษย์ให้ใช้ภาษาให้ถูกต้องที่สุด