ความสำคัญของธาตุอาหารรองและธาตุอาหารเสริมในพืช

ในการเพาะปลูกพืช เพื่อให้พืชมีการเจริญเติบโตที่ดี ให้ผลผลิตสูง และผลผลิตมีคุณภาพดีด้วยนั้น ดราจำเป็นที่จะต้องทำให้พืชได้รับธาตุอาหารรองและธาตุอาหารเสริมที่จำเป็นต่อพืชได้อย่างเพียงพอด้วย ซึ่งธาตุอาหารรองและธาตุอาหารเสริมที่จำเป็นเหล่านั้น ได้แก่

1.แคลเซียม เป็นธาตุอาหารที่จำเป็นและเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ ที่ช่วยในการแบ่งเซลล์ การผสมเกสร การงอกของเมล็ด ซึ่งถ้าหากพืชขาดธาตุแคลเซียม ใบของพืชที่เพิ่งเจริญใหม่ก็จะหงิกงอ ตายอดจะไม่เจริญ ซึ่งอาจจะมีจุดดำที่เส้นใบ มีผลทำให้รากของพืชสั้น ผลแตก และมีคุณภาพไม่ดีได้

2.แมกนีเซียม เป็นธาตุอาหารที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของคลอโรฟิลล์ ช่วยสังเคราะห์กรดอะมิโน วิตามิน ไขมัน และน้ำตาล ทำให้สภาพกรดด่างในเซลล์พอเหมาะและช่วยในการงอกของเมล็ด ถ้าขาดธาตุนี้ใบแก่จะเหลือง ยกเว้นเส้นใบ และใบจะร่วงหล่นเร็ว

3.กำมะถัน เป็นธาตุอาหารที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของกรดอะมิโน โปรตีน และวิตามิน ถ้าขาดธาตุนี้ทั้งใบบนและใบล่างจะมีสีเหลืองซีด และต้นอ่อนแอ

4.โบรอน เป็นธาตุอาหารที่ช่วยในการออกดอกและการผสมเกสร มีบทบาทสำคัญในการติดผลและการเคลื่อนย้ายน้ำตาลมาสู่ผล การเคลื่อนย้ายของฮอร์โมน การใช้ประโยชน์จากไนโตรเจนและการแบ่งเซลล์ ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ตายอดจะตายแล้วเริ่มมีตาข้าง แต่ตาข้างก็จะตายอีก ลำต้นไม่ค่อยยืดตัว กิ่งและใบจึงชิดกัน ใบเล็ก หนา โค้งและเปราะ

5.ทองแดง เป็นธาตุอาหารที่ช่วยในการสังเคราะห์คลอโรฟิลล์ การหายใจ การใช้โปรตีนและแป้ง กระตุ้นการทำงานของเอนไซม์บางชนิด ถ้าพืชขาดธาตุนี้ ตายอดจะชะงักการเจริญเติบโตและกลายเป็นสีดำ ใบอ่อนเหลือง และพืชทั้งต้นจะชะงักการเจริญเติบโต

6.คลอรีน เป็นธาตุอาหารที่มีบทบาทบางประการเกี่ยวกับฮอร์โมนในพืช ถ้าขาดธาตุนี้พืชจะเหี่ยวง่าย ใบสีซีด และบางส่วนแห้งตาย

7.เหล็ก เป็นธาตุอาหารที่ช่วยในการสังเคราะห์คลอโรฟิลล์ มีบทบาทสำคัญในการสังเคราะห์แสงและหายใจ ถ้าขาดธาตุนี้ใบอ่อนจะมีสีขาวซีดในขณะที่ใบแก่ยังเขียวสด

8.แมงกานีส ช่วยในการสังเคราะห์แสงและการทำงานของเอนไซม์บางชนิด ถ้าขาดธาตุนี้ใบอ่อนจะมีสีเหลืองในขณะที่เส้นใบยังเขียว ต่อมาใบที่มีอาการดังกล่าวจะเหี่ยวแล้วร่วงหล่น

9.โมลิบดินัม ช่วยให้พืชใช้ไนโตรเจนให้เป็นประโยชน์และเกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์โปรตีน ถ้าขาดธาตุนี้พืชจะมีอาการคล้ายขาดไนโตรเจน ใบมีลักษณะโค้งคล้ายถ้วย ปรากฏจุดเหลืองๆ ตามแผ่นใบ

10.สังกะสี เป็นธาตุอาหารที่ช่วยในการสังเคราะห์ฮอร์โมนกลุ่มออกซิน คลอโรฟิลล์ และแป้ง ซึ่งถ้าขาดธาตุนี้ ใบอ่อนของพืชจะมีสีเหลืองซีดและปรากฏสีขาวๆ ประปรายตามแผ่นใบ โดยเส้นใบยังเขียว รากของพืชจะสั้น ไม่เจริญตามปกติ

ปัจจุบัน ธาตุอาหารรองและธาตุอาหารเสริมในพืชเหล่านั้น มีจำหน่ายในตลาดเกษตรทั่วไป เช่น นิวตริแพลนท์ ซึ่งเป็นธาตุอาหารที่ถูกทำให้อยู่ในรูปคีเลต ซึ่งมีคุณสมบัติในการทำให้พืชสามารถดูดซึมสารเข้าไปใช้ประโยชน์ทั้งทางใบ ลำต้นและราก ได้อย่างรวดเร็วเป็นการกระตุ้นและบำรุงต้นพืชที่ทรุดโทรม และยังช่วยเพิ่มการออกดอกและติดผลของพืชด้วย เป็นต้น

รองศาสตราจารย์ ดร. ชยพร แอคะรัจน์