คำว่า...สมาทาน

เราอาจจะตั้งจิตอธิษฐานเป็นภาษาไทยที่บ้านเองก็ได้ ไม่ต้องไปรับที่วัดกับพระคุณเจ้า..

          พฤหัีสบดีที่ 3 เดือนกุมภา.. วันนี้เป็นวันพระ ข้างแรม 15 ค่ำ เสียงพระอาจารย์กุฏิข้างๆ ท่านตื่นแข่งขันกับอาตมาในการที่จะทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้แล้วเสร็จเพื่อแข่งกับเวลาที่สูญเสียไป..

เสียงมนต์ที่ตั้งใจสวดจากเครื่องบันทึกmp3 จากกุฎี (อ่านว่ากุ-ดี) อื่นแว่วมาแต่ไกล เงาของไม้ใหญ่ในสำนักวิปัสสนากรรมฐานทอดทอลำต้นไปใกล้พระพุทธรูปลอยเคราะห์ที่นำมาส่งให้เมื่อคืน..

พุทธลักษณะงดงาม แม้จะในยามค่ำคืน ช่างปั้นค่อนข้างวุ่นกับการแก้งานให้ลูกค้าที่จังหวัดใกล้เคียง ห่างจากวัดไกลถึง 70 กว่ากิโลเมตร น่าเห็นใจกับคนที่กำลังจะตั้งตัว ตั้งไข่ให้กับบั้นปลายของชีวิตที่จะอยู่อย่างสบาย..

สามเณรน้อยรดน้ำต้นไม้ตั้งแต่ตีสี่ครึ่ง แล้วเสร็จจึงมานั่งสวดมนตร์เช้าให้ได้ฟัง เป็นกฎที่ตั้งขึ้นเป็นพิเศษสำหรับสามเณรรูปนี้..เพื่อพัฒนาการทางด้านสมองที่เร็วขึ้น และมีสติตลอดเวลาในการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่ง... ในเพลาเช้า จึงเปรียบเสมือนเวลาใกล้รุ่งที่ทุกชีวิตจะต้องโลดแล่นบนถนนดำ เพื่อไปสู่จุดหมายในสถานที่ต่างๆ สำหรับสมณะแล้ว ไม่มีเพลากลางวันหรือกลางคืน มีเพียง มืดกับสว่าง เท่านั้น เพราะจะใช้เวลาที่มี 24 ชั่วโมงให้ได้คุ้ัมค่ามากกว่าในโลกของญาติโยม..

อยู่ในที่ที่เขาไม่อยู่  ไปในที่ที่เขาไม่ไป... กุฎีที่เรียงรายกันห้าหลังเป็นระเบียบภายในรั้วปูนสูงใหญ่.. มีพระอยู่ไม่ถึง 10 รูป ต่างจริต นิสัย แต่อยู่ร่วมกันเป็นหมู่คณะ ในวันหนึ่งๆ คุยกันไม่ถึง 10 ประโยค เพราะแต่ละองค์มีกิจภาระ หรือไม่มีกิจใดก็สงบ กายใจ อยู่กับสติที่ประคองไว้ ไม่ให้รบกวนหรือเบียดเบียนกัน..

อีกไม่กี่นาที ญาติโยมก็จะมาร่วมกันทำบุญ ฟังเทศน์ ปฏิบัติธรรมกันในวัดแห่งนี้ สามเณรและพระลูกวัดตามจุดต่างๆ ก็จะเริ่มกวาดลานวัดกันแต่เช้า ทำความสะอาดตามจุดต่างๆ  แต่หากว่าถ้าเป็นพระหรือสามเณรในวัดป่าหรือที่มีข้อวัตรเข้มข้น จะต้องจัดเตรียมหลายสิ่งหลายอย่างตั้งแต่วันโกน...!

อย่างเช่น ปัดกวาดเสนาสนะ โรงธรรม โรงทาน หอฉัน จัดแต่งต้นไม้ หรือตระเตรียมน้ำใช้น้ำฉัน เช็ดถูกกุฏิครูบาอาจารย์  รวมถึงการอุปัฏฐาก (ดูแลรับใช้) ครูบาอาจารย์มิให้ขาดตกบกพร่อง ตั้งแต่เตรียมไม้สีฟัน จนถึงซักผ้าบริขาร ดูแลเครื่องใช้ถวายท่าน ซึ่งถือว่าเป็นมหากุศลของผู้รับใช้ ไม่ว่า สามเณร หรือ ญาติโยม..

สมัยบวชเป็นพ่อนาคปฏิบัติธรรมหลายเดือน ตั้งแต่วันแรกที่ย่ำเหยียบเข้าวัด ก็ได้รับการแนะนำให้มีหน้าที่ตีระฆังทำวัตรเช้า ตั้งแต่ตีสาม.. ซึ่งพระเจ้าหน้าที่ขึ้นมาสอนที่ศาลาพักของนักบวชชาย... เคาะเป็นจังหวัดให้ฟัง..หลายครั้งกว่าจะจำได้ เพราะไม่เคยได้สัมผัสกับเหง้าไม้ไผ่ หรือฆ้อนปอนด์ใหญ่ที่ใช้เคาะ หรืออุปกรณ์ใดๆ ... ต้องสำรวมในจิตใจ มีสติตีด้วยความระมัดระวัง เพราะไม่เช่นนั้นจะนับจังหวะผิดเพี้ยนไป...  

หลวงพ่อท่านเจ้าอาวาสเคยสอนไว้ว่า "มันเป็นอานิสงส์ที่บริสุทธิ์ ที่เยี่ยมยอด เพราะเราได้ปลุกให้ลุกขึ้นมาทำความดี มาสวดมนตร์ทำวัตรเช้า มานั่งภาวนา สร้างบารมี แล้วแผ่เมตตาไปหาบุพการี ตนเอง เหล่าสรรพสัตว์ ทั้งอินทร์ พรหม ยม ยักษ์ บรรพบุรุษ ฯลฯ..." เป็นความภาคภูมิใจจนถึงปัจจุบันเวลาได้ยินเสียงระฆังดังขึ้น..

บางคนก็สมาทานบวชศีล 8 ในวันพระ วันศีล (ภาษาเหนือ) เพราะถือว่าเดือนหนึ่งมีเพียง 4 วัน ข้อสร้างตบะ เดชะ สร้างความดีเป็นกุศลเจตนา

ศีล 8 กับศีลอุโบสถ ใกล้เคียงกัน เพียงแต่ศีล 8 (อัฏฐสีลา) เมื่อสมาทานแล้วก็กลับไปปฏิบัติตนข่มจิตข่มใจให้เป็นกุศลที่บ้าน หรือสถานที่ต่างๆ ได้ แต่ศีลอุโบสถ เมื่อรับแล้วหรือสมาทานแล้วก็ให้ปฏิบัติธรรมภายในวัด ตลอดวันหนึ่งคืนหนึ่ง เพื่อเป็นพลวปัจจัย เป็นนิสัยตามส่ง ให้ถึงพร้อมด้วยมงคลในชีวิต...

มันเป็นกุศลเจตนาของแต่คนที่จะปฏิบัติ  ทั้งๆ ที่ความจริงแล้ว "สมาทาน" คือข้อที่เรารับเอามาปฏิบัติ เราอาจจะตั้งจิตอธิษฐานเป็นภาษาไทยที่บ้านเองหลังจากจุดเทียน จุดธูป ไหว้พระ สวดมนตร์และอาราธนาศีล สมาทานเพื่อปฏิบัติเอง ไม่ต้องไปรับที่วัดกับพระคุณเจ้าก็สามารถทำได้  แต่หากสะดวกเวลาไหนก็เข้าไปกราบนมัสการ รับศีล และถวายทานตามโอกาส..

ศีล คือข้อกำหนดให้ปฏิบัติทางกาย วาจาและใจ ของทุกศาสนา แต่ละศาสนามีรูปแบบการให้ปฏิบัติไม่เหมือนกัน.. เพื่อความสงบ สำรวม และมีสติ ไม่เบียดเบียนซึ่งกันและกัน ถือเป็นคุณงามความดีที่ทำได้ไม่ยาก และนำไปใช้ปฏิบัติได้ตลอดเวลาที่มีลมหายใจ..

บันทึกนี้ ที่เขียนขึ้นเพียงอยากจะบอกให้หลายท่่านทราบว่า การสมาทานหรืออธิษฐานเอา.. การปฏิบัติข้อไหน ข้อหนึ่งของระเบียบวินัยในพระศาสนาก็ได้ นำไปปฏิบัติตลอดเวลาที่ทำงานหรือปฏิบัติหน้าที่ หรือทำได้ทั้ง 5 ข้อ 8 ข้อโดยพร้อมเพรียงในเพลาเดียวทั้งหมดก็ขออนุโมทนา..