เราถือว่า การเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการด้านการศึกษาของท้องถิ่นนั้น เป็นทั้งวิธีการ (Means) ที่นำไปสู่การจัดการด้านการศึกษาที่มีคุณภาพ ประสิทธิภาพ เท่าเทียม และตอบสนองความต้องการของท้องถิ่น และยังเป็นเป้าหมาย (end) ของการพัฒนาระบบการจัดการด้านการศึกษาที่มีความต่อเนื่อง ยั่งยืน ตรวจสอบได้
มีน้องสาวคนหนึ่งอยู่จังหวัดหนองคาย E-mail ผ่านGotoknow มาคุยกับผมเรื่อง ยุทธศาสตร์การจัดการศึกษาเพื่อชุมชน ว่าให้ผมช่วยเสนอแนะกระบวนการหน่อยเพราะเริ่มต้นไม่ถูก...มองไม่ออก ว่าจะเริ่มต้นพัฒนาอย่างไร
ผมถามไปว่า...รายละเอียด ที่จะจัดทำยุทธศาสตร์ (ที่คิดไว้) เป็นอย่างไร จะจัดการศึกษาระดับใด...
ตอนแรกเข้าใจว่าเป็นหลักสูตรท้องถิ่นที่มีE-mail เข้ามาคุยหลายๆฉบับ...
ซึ่งหลักสูตรท้องถิ่นก็เป็นยุทธศาสตร์หนึ่ง
เป็นส่วนประกอบ ของการจัดการศึกษาเพื่อชุมชน
น้องให้รายละเอียดว่า เป็นศูนย์เลี้ยงเด็กปฐมวัย ในพื้นที่ รับผิดชอบของ อปท.แห่งหนึ่ง ในจังหวัดหนองคาย และยังไม่รู้ว่าจะเริ่มต้นอย่างไร?
ผมลองนั่งคิดๆอ่านๆดูและจากประสบการณ์ที่เราพยายามผลักดันเรื่อง กระบวนการพัฒนาเด็กที่อำเภอปางมะผ้า(แม่ฮ่องสอน) น่าจะเป็นประสบการณ์หนึ่ง เอามาเล่าสู่กันฟัง
ที่ปางมะผ้า ผู้เริ่มคิดเป็นองค์กรพัฒนาเอกชน และเริ่มกระบวนการพัฒนาเด็กในพื้นที่ ด้วยความเป็นคนนอก ก็พยายามที่จะประสานหน่วยงานองค์กรเพื่อการบูรณาการงาน..ให้เกิดการมีส่วนร่วม ก็น่าเห็นใจอย่างหนึ่งว่า การที่จะเชื่อมกับ อปท. ต้องใช้วิทยายุทธ์มากพอสมควร ภาพของงานจึงดูไม่ค่อยสมบูรณ์เท่าใดนัก...หากต่างฝ่ายต่างจ้องมองกันไปมา...คุยกันน้อยไปหน่อย...กระบวนการเลยติดขัดไปหมด
แต่น้องคนที่ E-mail มาคุย เป็นนักวิชาการศึกษา ทำงานอยู่ใน อบต.อยู่แล้ว ให้ข้อมูลว่า นายก อบต.ท่านให้ความสนใจ เกี่ยวกับการศึกษาของชุมชน เป็นพิเศษ….ผมบอกน้องว่า ...ตรงนี้หละเป็นจุดแข็ง(มาก) หากผู้บริหารที่มีวิธีคิดแบบนี้ วิสัยทัศน์แบบนี้ ทำอะไรก็เป็นเรื่องง่าย
ยุทธศาสตร์การจัดการศึกษาเพื่อชุมชน ชื่อบอกแล้วว่าเพื่อใคร? ดังนั้นผู้ที่เกี่ยวข้อง แบ่งเป็น ๓ กลุ่มใหญ่ๆคือ
-
ชุมชน
-
องค์การบริหารส่วนท้องถิ่น
-
สถาบันการศึกษา
ตั้งคำถามใหญ่ๆกับกลุ่มทั้ง ๓ กลุ่ม ว่า
-
เราจะมียุทธศาสตร์ในการจัดการศึกษาเพื่อชุมชนอย่างไร?
-
กระบวนการที่เหมาะสมในการจัดการ การศึกษาเพื่อชุมชนน่าจะเป็นอย่างไร?
กระบวนการเริ่มต้นอปท.เองเป็นเจ้าภาพในการ จัดประชาคม ระดมความคิดในการพัฒนาระบบการศึกษาชุมชน
-
มองอนาคตร่วมกัน ...ทำกระบวนการให้ชัดว่า
-
เราจะก้าวสู่สิ่งที่คาดหวังได้อย่างไร
-
ใคร องค์กรใด น่าจะแบ่งบทบาทอย่างไร
-
เสร็จแล้ววางแผนการทำงานร่วมกัน..เป็นแผนชุมชน
จุดเริ่มของงานพัฒนา กระบวนการมีส่วนร่วมจึงสำคัญมาก หากมีส่วนร่วมคิด ร่วมทำ จะก้าวไปสู่ความยั่งยืน องค์การบริหารส่วนท้องถิ่น นอกจากจะดำรงบทบาทที่กล่าวมาแล้ว ยังเป็นบทบาทในการให้งบประมาณในการพัฒนา เป็นเรื่องที่ถูกต้อง...หากการพัฒนานั้น อยู่บนพื้นฐานของข้อมูลชุมชน และการมีส่วนร่วม
เราถือว่าการเปิดโอกาสให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการด้านการศึกษาของท้องถิ่นนั้น เป็นทั้งวิธีการ (Means) ที่นำไปสู่การจัดการด้านการศึกษาที่มีคุณภาพ ประสิทธิภาพ เท่าเทียม และตอบสนองความต้องการของท้องถิ่น และยังเป็นเป้าหมาย (end) ของการพัฒนาระบบการจัดการด้านการศึกษาที่มีความต่อเนื่อง ยั่งยืน ตรวจสอบได้
หัวใจก็คือ “การมีส่วนร่วม” ของชุมชน กระบวนการจะเริ่มจากตรงนี้ครับ!!!
กระบวนการต่อไป....ก็ไม่ยาก อีกต่อไปครับ เริ่มต้นดี สำเร็จไปกว่าครึ่งครับ
