เมื่อการเล่นของเด็กไทย เล่นตี่จับ : สู่เอเชี่ยนเกมส์
เอเชี่ยนเกมส์ครั้งที่ ๑๖ ที่เมืองกวางโจวประเทศจีน มีกีฬาพื้นบ้านของไทยชนิดหนึ่งใน ฟังจากสื่อต่างๆรายงานคล้ายๆกันว่าเป็นกีฬาประเภทหนึ่งที่คนไทยอาจจะไม่รู้จัก หรือให้ความสนใจมากนัก แต่ผลงานกลับดีเยี่ยมได้เหรียญเงินติดมือกลับบ้านด้วยนั่นคือ : กาบัดดี้
กีฬากาบัดดี้นิยมเล่นกันในแถบเอเชียใต้ มีหลายชื่อด้วยกัน แต่ละประเทศก็เรียกแตกต่างกันไป เช่น มาเลเซียเรียก ชิดูกูดู, เนปาลเรียก โดโด, ศรีลังกาเรียก กูดู, บังคลาเทศ เรียกฮาดูดู, อินเดียและปากีสถาน เรียก กาบัดดี้ หรือที่ไทยเราเรียกว่า เล่นตี่จับ นี่่เอง
ถ้าฟังแต่ชื่อชนิดกีฬา หรือดูจากสื่อภาพนิ่งอย่างเดียว คงจะนึกไม่ออกว่าเป็นกีฬาอะไรกันแน่เชียว ผู้่เขียนได้มีโอกาสดูทางทีวี บอกตามตรงว่าดูแว็บแรกก็นึกสงสัยแล้วว่า เอทำไมกีฬาชนิดนี้ดูคุ้นๆจัง เราน่าจะเล่นเป็นนะ เพราะดูลักษณะการเล่นแล้วคุ้นมากเลย(ทั้งๆที่ผ่านมาตั้ง ๓๐-๔๐ ปี)
สงสัยอยู่นิดเดียวที่เขารายงานทางสื่อว่าเป็นกีฬาที่คนไทยอาจจะไม่รู้จักไม่คุ้นเคย
เมื่อคนไทยลืมกีฬาพื้นบ้าน"เล่นตี่จับ" กันไปเยอะแล้ว ก็เลยไปค้นข้อมูลนำมาฝากเวทีคนหนองบัว ดังนี้
การเล่นของเด็กไทย เล่นตี่จับ
วิธีเล่น
- เล่นตี่จับ ไม่จำกัดจำนวนผู้เล่น
- แบ่งเป็น 2 ฝ่ายเท่าๆกัน และจับไม้สั้นไม้ยาวว่าใครจะเริ่มตี่ก่อน
- ฝ่ายที่ตี่ก่อน เริ่มเล่นโดยเลือกพวกของตนคนหนึ่งเป็นคนเข้าไปตี่ คนตี่จะออกเสียง "ตี่" หรือ "หึ่ม" เข้าไปในแดนฝ่ายตรงข้าม
- ในขณะเดียวกันฝ่ายตรงข้ามต้องคอยยึดตัวไม่ให้กลับเข้าแดนของตนได้ จนกว่าจะขาดเสียงผู้นั้นต้องมาเป็นเชลยของฝ่ายตรงข้าม
- แต่ถ้าสามารถหนีกลับเข้าแดนตนได้ คนที่ถูกแตะจะกี่คนก็ตามต้องไปเป็นเชลยสลับกัน
- เมื่อมีฝ่ายของตนเป็นเชลย ผู้ที่ตี่คนต่อไปต้องพยายามช่วยพวกของตนกลับมาให้ได้
- ฝ่ายตรงข้ามต้องคอยกันไม่ให้แตะกันได้ ถ้าแตะกันได้เชลยจะได้กลับแดนของตน เล่นกันเช่นนี้จนกว่าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะหมดตัวผู้เล่นก่อน ฝ่ายชนะมีสิทธ์จะให้ฝ่ายแพ้ทำอะไรก็ได้
ขอบคุณข้อมูลจาก...*(http://www.patongbeachthailand.com/thai/21_13/679.shtml)
สืบค้น ๒๖ พ.ย.๒๕๕๓
...............................................................................................................................................................................
* บทความนี้เขียนและบันทึกถ่ายทอดไว้ในเวทีคนหนองบัว โดย ท่านพระคุณเจ้า พระมหาแล ขำสุข(อาสโย) ในชื่อหัวข้อเดียวกันนี้ที่ dialogue box 903 ของเวทีคนหนองบัว แต่เพื่อให้เป็นแหล่งรวบรวมและค้นหาอ่านได้ง่าย รวมทั้งเพิ่มพูนศักยภาพการเขียนสะสมความรู้ สร้างวัฒนธรรมการอ่านและใช้ความรู้ในวิถีชีวิต ส่งเสริมให้ชาวบ้านและคนทั่วไปเข้าถึงความรู้ของท้องถิ่นที่เขียนขึ้นจากประสบการณ์ของคนจากชุมชน ผมจึงขอนำมารวบรวมไว้เป็นหัวข้อเฉพาะนี้อีกครั้งหนึ่ง และเพื่อให้ความเคารพในความสร้างสรรค์และมีส่วนร่วมเขียนข้อมูลความรู้จากเรื่องราวในวิถีชีวิตสะสมเป็นภูมิปัญญาสาธารณะ จึงขอรักษาความเป็นต้นฉบับไว้โดยจัดย่อหน้าให้ง่ายต่อการอ่านและปรับแต่งเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
บันทึกนี้เขียนที่ GotoKnow โดย วิรัตน์ คำศรีจันทร์ ใน เวทีคนหนองบัว
หมายเลขบันทึก: 410813, เขียน: 2010-11-28 03:31:58+07:00 +07 Asia/Bangkok, แก้ไข, 2013-09-13 23:43:04+07:00 +07 Asia/Bangkok, สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกัน, ความเห็น: 15, อ่าน: คลิก
Boo
อรุณสวัสดิ์ค่ะท่านอาจารย์วิรัตน์
มาอ่านความรู้ การละเล่นไทย ที่น่าอนุรักษ์ไว้ ชื่นชมวิถีชุมชนหนองบัวแดงค่ะ
ทำให้นึกถึงสมัยเด็กๆ เราสี่พี่น้อง ปิง วัง ยม น่าน ชอบเล่นกันบ่อยๆ .. ต ตี ตี่ ตี่ๆๆๆๆๆๆๆ นานนนนๆๆๆ จนเกือบเสียงหมด วิ่งหนีกันจนเหนื่อย แล้ว จับ พี่ปิงก็ชนะคนเรี่ยวแรงน้อยทุกทีไป จนต้องสลับเปลี่ยนไปเล่นอย่างอื่นบ้างค่ะ ๕ ๕
ชอบภาพสีน้ำท่านอาจารย์ ให้บรรยากาศจินตนาการมากๆ ขอบพระคุณค่ะ :)