ทำไมปลาวาฬแพ้แดดแต่ฮิปโปไม่ [EN]

สำนักข่าวเดลิเมล์ (Dailymail.co.uk / Mailonline) ตีพิมพ์เรื่อง 'Why whales get sunburn, but pigs and hippo don't' 

.

แปลว่า "ทำไมปลาวาฬแพ้แดด (ผิวหนัง), แต่หมูกับฮิปโปไม่ (แพ้)", ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟังครับ [ Dailymail.co.uk / Mailonline ]

.

.

ศัพท์ภาษาอังกฤษประจำตอนนี้ได้แก่

• [ whale ] > [ เหว่ว - L ] > http://www.thefreedictionary.com/whale > noun = ปลาวาฬ
• [ sunburn ] > [ ซั้น - เบิ่น ] > http://www.thefreedictionary.com/sunburn > noun = ผิวไหม้ / ผิวเกรียม (จาก) แดด

.

คำ 'hippo' = ม้า มาจากภาษากรีก; 'potamus' = แม่น้ำ; รวม = ม้าแม่น้ำ

• [ hippo ] > [ ฮิพ - โผ่ ] > http://www.thefreedictionary.com/hippo > noun = ฮิปโป
• [ hippopotamus ] > [ ฮิพ - โผ่ - พ็อท - เท - หมัส - s ] > http://www.thefreedictionary.com/Hippopotamus > noun = ฮิปโปโปเตมัส

.

ภาวะผิวไหม้-ผิวเกรียมจากแดด (ซันเบิร์น) พบได้บ่อยในคนเรา, คนที่ผิวสีจาง (fair-skinned) เสี่ยงมากกว่าคนที่ผิวสีเข้ม, คนที่โดนแดดนานเสี่ยงมากกว่าคนที่โดนแดดไม่นาน

.

การศึกษาใหม่พบว่า ปลาวาฬในทะเลคอร์เตซ (Cortez sea) ซึ่งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเม็กซิโก มีปัญหาผิวไหม้แดดมากจนเกิดเป็นแถบผิวหนังพุพอง (sun-blistered skin)

.

.

สัตว์ที่มีผิวสีอ่อน ผิวเรียบ และไม่มีขน... มีโอกาสเกิดผิวไหม้หรือเกรียมจากแดด (ซันเบิร์น) ได้ เช่น คน ปลาวาฬ ปลาโลมา ฯลฯ

.

สัตว์ที่มีขนหนา เช่น แมวน้ำ (seals) มีขนค่อนข้างหนา ทำให้โอกาสเกิดซันเบิร์นน้อย, คนที่มีขน (หรือผม) หนา หรือดกเสี่ยงน้อยกว่าคนขน (หรือผม) น้อยหรือบาง

.

.

ปลาวาฬสายพันธุ์ที่มีผิวสีเข้มมีโอกาสเกิดซันเบิร์นน้อย เนื่องจากเม็ดสีเมลานิน (melanin) ช่วยป้องกันอันตรายจากรังสีอัลตราไวโอเล็ต (ultraviolet / UV)

.

สัตว์หลายชนิดมีขนาดใหญ่ และมีพื้นที่ผิวกายน้อย ทำให้การระบายความร้อนผ่านผิวหนังออกไป ทำได้ยาก เช่น ฮิปโป ไรโน่ (rhinos = แรด; ศัพท์ 'rhinos' = จมูก นอ), ช้าง ฯลฯ

.

.

ฮิปโปหลั่งสารสีแดงออกมาทางผิวหนัง สารนี้ทำหน้าที่คล้ายยากันแดดได้ เรียกว่า "เหงื่อฮิปโป (hippo sweat)"

.

ยากันแดดของน้องฮิปโปประกอบด้วยน้ำมันที่ทำให้กันน้ำได้ และป้องกันผิวแห้ง, มีผงขนาดเล็กที่่ช่วยกำบังแสงแดด, มีสารที่ออกฤทธิ์เป็นยาฆ่าเชื้อ (antiseptic), และไล่แมลง (insect repellant)

.

.

ช้าง หมูป่า และแรดนิยมแช่โคลน ซึ่งช่วยกันแดดได้ดี และการแช่น้ำก็ช่วยระบายความร้อนออกจากร่างกายได้ด้วย

.

หมูป่ามีขนหนาที่ช่วยกันแดด แต่หมูบ้านหรือหมูที่คนเราเลี้ยง (domestic pigs) ได้รับการผสมพันธุ์ และคัดเลือกพันธุ์ ให้มีขนน้อย ทำให้ไม่ทนแดด และถ้าปล่อยให้อยู่กลางแดดนานๆ ก็อาจเกิดลมแดด (sunstroke) ได้

.

.

นักวิทยาศาสตร์เชื่อว่า บรรพบุรุษของชาวยุโรปที่อพยพจากอาฟริกาไปทางเหนือมีการพัฒนาให้ผิวสีจางลง เพื่อให้ผิวหนังได้รับแสงแดดมากพอที่จะสังเคราะห์วิตามิน D ได้

.

กล่าวกันว่า ในวิกฤติมีโอกาส และในโอกาสก็มีวิกฤติเช่นกัน, การมีผิวสีจางมีดีที่สร้างวิตามิน D ได้มาก ทว่า... มีเสียที่เสี่ยงอันตรายจาก UV มากขึ้น

.

.

สัตว์ที่มีการกลายพันธุ์ เกิดเป็นสัตว์เผือก (albinism) จะสูญเสียเม็ดสีทั้งที่ผิวหนัง และม่านตา (iris) เช่น  ลิงกอริลล่าเผือกตัวหนึ่งชื่อ "สโนว์เฟลค (snowflake = ปุยหิมะ)" ทำให้บอบบางต่อแสงแดด และเสี่ยงอันตรายจาก UV มากเป็นพิเศษ

.

เจ้าสโนว์เฟลคซึ่งอยู่ในสวนสัตว์บาร์เซโลนา สเปน เสียชีวิตในปี 2546 จากมะเร็งผิวหนัง

.

.

สัตว์ส่วนใหญ่อาศัยผิวหนังที่หนา ขน เกล็ดหุ้มผิวหนัง เพื่อป้องกัน UV

.

การที่นักวิทยาศาสตร์พบปลาวาฬแพ้แดดจนผิวไหม้เกรียม พองเป็นแผ่นมีน้ำขังแบบนี้ อาจเป็นผลจากปรากฏการณ์โอโซนรั่ว หรือชั้นโอโซนบางลง ทำให้ UV ผ่านลงมาผิวโลกได้มากขึ้น

.

.

การหลีกเลี่ยงแสงแดดจ้าในช่วง 9.00-16.00 น., หรือถ้าเลี่ยงไม่ได้, ควรสวมเสื้อผ้าปกปิด เช่น ร่ม หมวก เสื้อ-กางเกงแขนยาว ฯลฯ หรือทายากันแดด

.

คนพื้นเมืองเผ่าหนึ่งในแอฟริกา คือ เผ่าฮิมบา ใช้โคลนผสมสีแดงกับน้ำมันทาตัวกันแดด, ชาวพม่าใช้ตะนาคาทาผิวกันแดด... นี่เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ทำให้ผิวพรรณดี

.
.

ถึงตรงนี้... ขอให้ท่านผู้อ่านมีสุขภาพดีไปนานๆ ครับ

.

.

 > [ Twitter ]

ที่ มา                               

• Thank [ Mailonline / Dailymail.co.uk ] '
• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์ รพ.ห้างฉัตร ลำปาง. 16 พฤศจิกายน 2553.
• ข้อมูล ทั้งหมดเป็นไปเพื่อ การส่งเสริมสุขภาพ ไม่ใช่วินิจฉัยหรือรักษาโรค ท่านที่มีโรคประจำตัวหรือความเสี่ยงต่อโรคสูงจำเป็นต้องปรึกษาหมอที่ดูแล ท่านก่อนนำข้อมูลไปใช้.