เรื่องเล่าจากภาพ : พาแม่ไปผ่าตัดต้อกระจก

แม่บ่นว่าตามัว มองเห็นไม่ค่อยชัด อย่าล่าช้า พาไปตรวจวัดสายตา พบว่า เป็นต้อกระจกที่ตาทั้ง 2 ข้าง

สวัสดีครับ

วันนี้ขอนำเสนอภาพที่ผมและภรรยา ได้พาแม่ของผมไปเข้าห้องผ่าตัด เพื่อให้หมอผ่าตัดใส่เลนส์ตาเทียม เนื่องจากดวงตาของแม่ผมเป็นต้อกระจก

 

พาแม่ไปกินอาหารอร่อยๆ ก่อนผ่าตัด 

 

อาการของต้อกระจก

แม่ผมบ่นว่า... ตามองเห็นไม่ค่อยชัด ตอนแรกผมก็เข้าใจว่า เป็นปัญหามาจากสายตาเสื่อมในผู้อาวุโส ที่ดวงตามีการเปลี่ยนแปลง เพราะพี่สาวเคยพาแม่ไปตรวจสายตาที่ร้านตรวจวัดสายตาประกอบแว่น (ที่เปิดกันอยู่ทั่วไป) แล้วทางร้านบอกว่า สายตาเปลี่ยน แต่ทางร้านไม่มีเลนส์ขนาดที่จะเหมาะสม ที่จะทำให้สายตาแม่ผม มองเห็นชัดได้ แม่จึงอ่านหนังสือด้วยแว่นขยาย

 

 

แต่แม่บอกว่า... มีอาการตามัวร่วมด้วย ผมจึงพาแม่มาพบหมอที่โรงพยาบาล 

หมอบอกว่า... ดวงตาแม่ของผม มีอาการของต้อกระจก หากปล่อยทิ้งไว้ ไม่รักษา แม่อาจจะมีอาการปวดตามากขึ้น 

 

 

 

ข้อแนะนำสำหรับท่านที่ดูแลผู้สูงอายุ

วิธีการสังเกต : แรกเริ่มผู้ป่วยจะมีอาการสายตาจะมัวลงช้าๆ ตามัว มองเห็นเหมือนมีหมอกมาบัง เพราะฉะนั้น อย่าปล่อยทิ้งไว้ ควรพาไปตรวจตาที่โรงพยาบาล (ดีกว่าที่จะพาไปร้านตรวจวัดสายตาประกอบแว่นทั่วไป เพราะบางร้านจะไม่มีจักษุแพทย์ หรือผู้ชำนาญทางการตรวจสายตา อาจจะเน้นเรื่องการตัดแว่น เพียงอย่างเดียว)

 

เมื่อหมอบอกว่า... แม่เป็นต้อกระจกแล้ว ต่อไปก็ คือ การกำหนดและนัดวันผ่าตัด

 

เดี๋ยวนี้มีวิธีการผ่าตัดแบบใหม่ทันสมัย ใช้การผ่าตัดด้วย เครื่องสลายต้อกระจกด้วยอัลตร้าซาวด์ สำหรับคนทั่วไปที่สุขภาพแข็งแรง หูดี สามารถนอนนิ่งระหว่างการผ่าตัดใช้เวลาประมาณ 30 - 45 นาที

แต่แม่ผมหูตึง ถึงระดับหูตึงมากๆ บางครั้งคุยกันไม่รู้เรื่อง ต้องเขียนข้อความคุยกัน ทำให้ไม่สามารถปฏิบัติตามคำบอกของหมอได้อย่างถูกต้องด้วยตนเอง แล้วก็นอนนิ่งๆ นอนนานๆไม่ได้ ดังนั้นหมอจึงต้องใช้วิธีการผ่าตัดร่วมกับการดมยาสลบ (สำหรับวิธีการนี้ในผู้สูงอายุ อาจจะเพิ่มความเสี่ยงและความยุ่งยากในการรักษามากขึ้น)

นอกจากนี้... แม่ผมยังมีประวัติเกล็ดเลือดต่ำ (โดยไม่ทราบสาเหตุอีกด้วย) โดยปกติเกล็ดเลือดของคนทั่วไปมีจำนวนประมาณ 150,000 - 450,000 เซลล์  ในจำนวนเลือดหนึ่งมิลลิลิตร เกล็ดเลือด... จะมีหน้าที่เกี่ยวกับ การห้ามเลือดโดยตรง โดยจะรวมตัวเป็นกระจุกอุดตรงบริเวณที่มีหลอดเลือดฉีกขาด 

ส่วนแม่ผมมีเกล็ดเลือดอยู่ ประมาณ 70,000 เซลล์ เท่านั้น  ดังนั้นผมจึงต้องพาแม่ไปพบกับแพทย์ผู้ที่เชี่ยวชาญเกี่ยวกับโรคเลือด ช่วยดูแลก่อนผ่าตัด

ในที่สุด... แพทย์ก็ลงความเห็นว่า ผ่าตัดได้ เนื่องจากแม่ไม่มีอาการเลือดออกตามตัว ไม่มีความผิดปกติอื่นๆที่ทำให้เป็นอุปสรรค์ต่อการผ่าตัด

 

แม่มาเตรียมตัวอยู่พักที่ห้องในโรงพยาบาล ก่อนการผ่าตัด 1 วัน และแล้ววันผ่าตัดก็มาถึง... 

 

 

ระหว่างทางที่จะไปห้องผ่าตัด สิ่งหนึ่งที่แม่ได้พูดออกมา ซึ่งผม ภรรยาและพี่สาว ได้ยิน คือ...

"ต้อม ก่อนออกจากห้องพักที่โรงพยาบาล ต้อม ปิดไฟในห้องแล้วหรือยัง? " 

ผมเลย... อดหัวเราะไม่ได้ และบอกแม่ว่า... ไม่เป็นไร ทำใจให้สบายเถอะ ไม่ต้องเป็นห่วงหรอกครับ

(แม่ เป็นคนหนึ่งที่ช่วยอนุรักษ์พลังงานของบ้านเรา ครับ)  

 

วันนี้แม่ได้คิวผ่าตัด เป็นลำดับที่ 2 ระหว่างที่ผม ภรรยา และแม่รออยู่ในห้องผ่าตัด ก็จะมีเจ้าหน้าที่ในห้องผ่าตัดที่รู้จักกับผมและภรรยามาทักทาย มาสอบถามอาการของแม่ผมอยู่เป็นระยะ

แม่ผมก็พูดขึ้นว่า "ทำงานห้องผ่าตัดนี่ น่าสนุกดีนะ มีคนมาคุยเยอะดี"  

 

เมื่อถึงคิว แม่ก็เข้าห้องผ่าตัด หมอใช้เวลาวางยาสลบ ผ่าตัด ปิดแผล อยู่ประมาณ 1 ชั่วโมง

 

 

เจ้าหน้าที่นำ ต้อกระจกของแม่ผม ที่มีลักษณะขุ่น แข็งมาให้ผมดู 

จากนั้น แม่ก็ถูกนำตัวออกมาจากผ่าตัด เข้าห้องพักฟื้นและสังเกตอาการ  แม่ใช้เวลาอยู่ในห้องนี้ ประมาณ 40 นาที

 

 

 

เมื่อแม่เริ่มรู้สึกตัว มีอัตราความดันและการหายใจคงที่ดีแล้ว ก็ถูกนำตัวกลับไปยังห้องพักในโรงพยาบาล เป็นอันว่า แม่ปลอดภัยจากการผ่าตัดเรียบร้อยแล้ว 

 

 

 

 

 

หมอและพยาบาลในทีม น่ารักมาก ให้ความกรุณามาก ให้การดูแลแม่ผมอย่างดี ช่วยเขียนข้อความให้แม่ผมได้อ่านก่อน/ ระหว่าง/หลังผ่าตัด เพื่อช่วยสื่อสารระหว่างกันและกัน

 

 

 

 

ระหว่างที่รอสังเกตอาการของผลข้างเคียงจากการผ่าตัด แม่ผมต้องปฏิบัติตัวตามที่หมอแนะนำ คือ คนไข้ควรหลับพักผ่อนให้มากๆ ในวันแรกให้นอนหงาย ห้ามนอนตะแคงไปด้านที่ผ่าตัด ไม่ควรไอหรือจามแรงๆ เพราะจะมีผลกระเทือนต่อแผลผ่าตัด แม่จะถูกครอบตาข้างที่ผ่าตัด เพื่อป้องกันไม่ให้ขยี้ตา หรือ ไม่ให้ตาได้รับการกระทบกระเทือน

 

 

ระหว่างที่อยู่รักษา ควรมีผู้ดูแลอย่างใกล้ชิด เพราะ แม่จะทำกิจกรรมต่างๆได้น้อยลง ต้องระวังการหกล้ม และไม่ควรก้มหน้า เพราะอาจกระทบต่อแผลผ่าตัด 

 

 

เมื่อแม่กลับบ้าน แม่ก็ได้ติดต่อและเล่าเรื่องให้ญาติๆ ฟังเกี่ยวกับการผ่าตัด

ผมก็ทำป้ายติดประกาศ ร่วมด้วยช่วยกัน ไว้ที่บ้าน เพื่อแจ้งวิธีการดูแลแม่ ให้ญาติ พี่ น้อง ลูก หลาน ได้รับทราบและจะได้ช่วยการดูแล ช่วยเตือนแม่ผม เช่น ไม่ควรสั่นศีรษะไปมา ห้ามก้มหน้า ระวังการกดทับตา เพื่อให้แม่ทราบและปฏิบัติตัวเองได้อย่างถูกต้อง ปลอดภัยหรืออาการแทรกซ้อนอื่นๆที่อาจตามมาได้ 

 

 

สรุป :

ท่านที่มีอาการตามัว ควรพบแพทย์ เพื่อตรวจวินิจฉัย ว่ามีความผิดปกติใดหรือไม่ เพราะหากทิ้งไว้ อาการอาจจะลุกลาม หรือ เพิ่มความเสี่ยงในการผ่าตัด (กันไว้ดีกว่าแก้ หากแย่แล้ว อาจจะแก้ไม่ทัน)

 

 

 

ท่านที่ดูแลผู้สูงอายุ ควรสังเกตว่า ผู้สูงอายุมีอาการผิดปกติใดบ้าง ตา หู และอวัยวะอื่นๆ (คนแก่ +อาการเจ็บป่วย) เสื่อมตามการใช้งาน เสื่อมตามกาลเวลา 

[กฤษณา สำเร็จ (Krisana Sumret)]

ขอบคุณอาจารย์ที่นำประสบการณ์ตรงที่มีประโยชน์มากๆมาเล่าให้ฟังค่ะ

...มาแอบดูด้วยแหละ ว่าน้องๆวิสัญญีพยาบาลทำอะไรขายหน้าอาจารย์กันหรือเปล่า...อิอิ

ป่านนี้คุณแม่คงหายดีแล้วนะคะ

[รศ.ดร. เพชรากร หาญพานิชย์]

เรียน คุณกฤษณา

เจ้าหน้าที่น่ารัก ครับ ให้การดูแลเป็นอย่างดี ตอนนี้คุณแม่อยู่ช่วงพักฟื้น ปฎิบัติตามคำแนะนำบ้าง ลืมบ้าง ตามอายุของผู้สูงวัย

ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยม มาอวยพร ครับ

[pook]

รบกวนถามได้มั้ยคะ พอดีคุณพ่อเป็นต้อกระจกหลังจากที่เริ่มเป็นอัลไซเมอร์แล้ว พาไปหาหมอนัดผ่าตาแล้ว แต่หมอไม่ผ่าให้ เพราะคุณพ่อนอนนิ่งๆไม่ได้แล้ว คิดว่าทางเดียวที่จะผ่าได้น่าจะต้องวางยาสลบ ผู้ป่วยเป็นอัลไซเมอร์สามารถวางยาสลบได้มั้ยคะ รบกวนถามอีกนิดนะคะ ว่าพาคุณแม่ไปผ่าตาที่โรงพยาบาลไหนคะ

ขอบคุณค่ะ

[รศ.ดร. เพชรากร หาญพานิชย์]

เรียน คุณPook

ผมแนะนำว่า น่าจะต้องสอบถามแพทย์ผู้ตรวจครับ ว่าสามารถทำการผ่าตัดร่วมกับการวางยาสลบได้หรือไม่

คุณแม่ผมผ่าตัดที่ รพ.ศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ ม.ขอนแก่น ครับ

[[email protected]]

ขอถามว่า ตอนที่คุณแม่อาจารย์ผ่าต้อกระจก ต้องใช้ยาสลบ ไม่ทราบว่าหลังจากผ่าแล้วมีอาการแพ้ยาสลบ อาเนียน หรือเจ็ยคอแล้วจากท่อช่วยหายใจมั้ยคะ เพราะมันจะกระทบต่อตาและเลนส์เทียม ถ้ามีแก้ไขอย่างไรคะ ขอบคุณมากค่ะ

[รศ.ดร. เพชรากร หาญพานิชย์]

เรียน ท่านที่สอบถามแม่ผมไม่มีอาการดังกล่าว ครับหากสงสัย ควรปรึกษาแพทย์ผู้ดูแล โดยปกติหลังผ่าตัดต้องพักฟื้น ที่โรงพยาบาล ครับ