ครั้งที่ 13 งานวิจัยเชิงอนาคต (ตอนที่ 2)

วัตถุประสงค์ของการศึกษาอนาคต

 

ประโยชน์ของการศึกษาและวิจัยอนาคต         เป้าหมายของหลักการศึกษาและการวิจัยอนาคต  มิใช่อยู่ที่การทำนายที่ถูกต้องแม่นยำ  เพราะเรื่องของอนาคตเป็นเรื่องที่ยังไม่เกิดขึ้น  หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ  เราไม่มีข้อเท็จจริง(Facts) เกี่ยวกับอนาคต  มีแต่เพียงการคาดการณ์และความคิดเห็นเกี่ยวกับแนวโน้มที่เป็นทางเลือกที่คาดว่าจะมีความเป็นไปได้  (Possible Alternative Trends) เท่านั้น   
            เป้าหมายหลักของการศึกษา  และการวิจัยอนาคตอยู่ที่การสำรวจและศึกษาแนวโน้มที่เป็นไปได้  หรือน่าจะเป็นของเรื่องที่ศึกษาให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้  ทั้งที่พึงประสงค์และไม่พึงประสงค์  เพื่อหาทางทำให้แนวโน้มที่พึงประสงค์เกิดขึ้น   ในขณะเดียวกันก็หาทางป้องกัน  หรือขจัดแนวโน้มที่ไม่พึงประสงค์ด้วยการกระทำในปัจจุบัน The Future is NOW.

การศึกษาและการวิจัยอนาคตมีประโยชน์หลายประการ  ดังต่อไปนี้ :-
1. การศึกษาและการวิจัยอนาคตช่วยให้ได้ข้อมูลที่สำคัญ  และจำเป็นเกี่ยวกับอนาคตที่จะนำมาใช้ในกระบวนการตัดสินใจ  การกำหนดนโยบาย  และการวางแผน  เพราะการศึกษาและการวิจัยอนาคตมักจะให้หรือนำไปสู่สิ่งต่าง ๆ  ดังต่อไปนี้
                1.1    ให้กรอบสำหรับการตัดสินใจหลายรูปแบบ
                1.2    บ่งชี้ถึงอันตรายและโอกาสต่าง ๆ
                1.3    แนะวิธีแก้ปัญหาแบบต่าง ๆ
                1.4    ช่วยประเมินนโยบายและการปฏิบัติต่าง ๆ
                1.5    ช่วยให้มองเห็น และเข้าใจปัจจุบันและอดีตดีขึ้น
                1.6    ช่วยเพิ่มทางเลือก
                1.7    กำหนดจุดหมายและแสวงหาวิธีที่จะบรรลุจุดหมาย

2.   ช่วยเตรียมมนุษย์ให้มีความพร้อมที่จะเผชิญกับโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง  โดยการ
                2.1   ให้ประสบการณ์ล่วงหน้า (Pre-experience) แก่มนุษย์ว่าอนาคตอาจจะเป็นอย่างไร  เพื่อจะได้เตรียมพร้อมว่าควรจะทำตัวอย่างไร  จะได้ไม่เกิดหรือลดอาการ Future Shock
                 2.2   ให้การรับรู้ที่เป็นประโยชน์ต่อการดำรงชีวิตบนโลกที่เต็มไปด้วยการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วและสับสน การรับรู้หรือมโนทัศน์ดังกล่าว ได้แก่