Drug interaction

Drug interactions

Drug interaction  หมายถึง  ปฏิกิริยาระหว่างยาตั้งแต่ 2 ชนิดขึ้นไปที่ทำให้ฤทธิ์ยาเปลี่ยนไปจากเดิม (ฤทธิ์ของยามากขึ้นหรือลดลง)  ส่งผลให้ประสิทธิภาพของยาลดลงหรือมากขึ้นจนเกิดอันตรายต่อผู้ป่วยได้  ซึ่งสามารถแบ่งระดับได้เป็น 5 ระดับ ดังนี้

ระดับ 1  ไม่ควรใช้ยา 2 ชนิดที่ระบุไว้พร้อมกัน เพราะเป็นยาที่มีข้อมูลทางคลินิคว่า อาจเกิด drug interactionรุนแรง และมีอันตรายต่อชีวิตได้ (Fatal drug interaction)

ระดับ 2   ไม่ควรใช้ยา 2 ชนิดที่ระบุไว้พร้อมกัน ยกเว้นมีความจำเป็นอย่างมาก เพราะความเสี่ยงในการเกิด  side effect จาก drug interaction ไม่คุ้มกับประโยชน์ที่ได้รับ

ระดับ 3   อาจใช้ยา 2 ชนิดที่ระบุไว้พร้อมกันได้ แต่มีโอกาสเกิดผลข้างเคียงที่สำคัญจาก  drug interaction ได้ซึ่งต้องมีการติดตามค่า LAB ที่จำเป็นเป็นระยะๆ และอาจต้องปรับขนาดยาให้เหมาะสมกับผู้ป่วย

ระดับ 4 ใช้ยา 2 ชนิดที่ระบุร่วมกันได้ แต่มีโอกาสเกิด side effect ได้ ต้องมีการติดตามผล LAB เป็นระยะๆ

ระดับ 5   ไม่มีรายงานการเกิด drug interaction ที่ชัดเจน แต่ควรเฝ้าระวังการเกิด drug interaction บ้าง

สาเหตุการเกิด Drug Interaction

1. เกิดจากการใช้ยาอย่างน้อย 2 ชนิดที่ออกฤทธิ์คล้ายกันจึงเสริมฤทธิ์กัน  ทำให้เกิดอันตรายต่อผู้ป่วย เช่น   ยา A มีผลช่วยกระตุ้นหัวใจเมื่อได้รับยา B ซึ่งมีผลเช่นเดียวกัน จะส่งผลให้หัวใจทำงานหนักและเป็นอันตรายต่อผู้ป่วย
2. เกิดจากยาบางชนิดที่ผ่านขบวนการ metabolism ที่ตับโดยเอนไซม์ cytochrom P450 เมื่อได้รับยา B ซึ่งมีผลต่อ cytochrom P450 ทำให้มีผลยับยั้งหรือกระตุ้นการทำงานของเอนไซม์  ทำให้ metabolism ของยา A เปลี่ยนแปลงไปส่งผลต่อระดับยา A ในเลือด

Drug  interaction  Alert  level  1
1.Amphetamine  and  central  stimulants -          Atractil  , Ritalin   2.Phosphodiesterase type 5 inhibitors -          Viagra , Cilalis, Levitra     3.Dinoprodtone  (Prostin E2)  4.Ergot and related compounds -Hydergine FAS, Brinerdin , Cafergot , BellergalSermion	Alpha-receptor  sympathominatics - Epinephrine , Norepinephrine , Phenylephrine , Psuedoephredine  Antianginal nitrates -  Glycery trinitrate , Isosorbide dinitrate , Isosorbide Mononitrate Shot-acting hypertensives (Sodium nitroprusside) Oxytocin  (Syntocinon) Zolmitriptan  (Zomig)

 

Drug  interaction  Alert level  2
1. Cadiac glycoside -  Digoxin  (Lanoxin)                           2. Antiarryythmic agent - Amidarone ( Cordarone )	Calcium  injection Calcium folinate , Calcium gluconate Neuromuscular blockers injection Tracium , Nimbex , Pavulon , Esmeron , Succinyl , Norcuron Vecuron Macrolides antibiotics Clarithromycin ( Klacid , Crixan ) Protease inhibitors Saquinavir Calcium channel blockers Verapamil Antimalaria agent Quinidine Thiazide diuretic  HCTZ , (Dichlortide),,Indapamide (coversyl natrilix )           Phenothiazine  agent Largactil , Deca , Phaenazine , Porazine , Stemetil , Phenergan , Mellerl , Melleril , Ridazine , Thiosia , Psyrazine , Stelazinr Protaese inhibitors (Indinavir , Crixivan) Loop diuretics (Furosamide , Torasemide) Prokinetic agent ( Cisapride )
3.  Anticoagulant  :  Vitamin  K  antagonists
-  Warfain  (Befarin , Coumadin , Orfarin)	Anti-hypothyroid drug Levothyroid ( Eltroxin,Euthyrox) Antituberculosis agent Rifampicin( Rifinah ,Rimstar,Ripin,Rimactazid ) Anti-hyperthyroid drug Tapazole ,PTU Sulfinpyrazone Sulfin Barbiturates (Phenobarbital) HMG-CoA inhibitors Simvastatin(Zimmex,Zocor) Atorvastatin (Lipitor) Rosuvastatin(Crestor) (Mevalotin) Histamine H2  antagonist (Cimetidine) Synthatic androgen  (Danazol ; Ladogal , Vaborn) Fibrates - Bezafibrate , Fenofibrate , Gemfibrozil Amiodarone - Cordarone Macrolides antibiotics - Azithromycin - Erythromycin - Clarithromycin - Roxithromycin Imidazole  derived antifungals -  Fiuconazole , Itraconazole , Ketoconazole Nitroimidazoles -  Metronidazole , Tinidazole Sulfonamide anti-infectives (Co-trimoxazole) Vitamin  K  and anlogues -  glakay , Konakion MM NSAIDs  (non-selective COX II- inhibitors) Ginkgobiloba (Tanakan)

Review Antibacterial Drug Interactions

ยาต้านจุลชีพ ในกลุ่มยาต้านเชื้อแบคทีเรีย  3 กลุ่ม คือ ยากลุ่ม beta-lactams, fluoroquinolone และ macrolides นำมาใช้ในการรักษาโรคติดเชื้อหลายชนิดอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน ยาทั้ง  3 กลุ่ม เกิดปฏิกิริยาระหว่างยากับยาอื่น ๆ ได้หลายชนิด แต่ยากลุ่ม beta-lactams จะพบได้น้อยที่สุดและไม่ค่อยมีนัยสำคัญทางคลินิก ยกเว้น คู่ยาบางชนิดในขณะที่ยากลุ่ม fluoroquinolones มักจะเกิดปฏิกิริยาระหว่างยาทั้งในแง่เภสัชจลนศาสตร์และเภสัชพลศาสตร์ แต่ปฏิกิริยาที่มีนัยสำคัญทางคลินิกจะพบเป็นปฏิกิริยาระหว่างยาที่เกี่ยวข้องกับเภสัชจลนศาสตร์ เช่นการเสริมฤทธิ์กับยาอื่น ๆ ทำให้เกิดภาวะ QTc interval ยาวนานขึ้น และภาวะน้ำตาลในเลือดสูง/ต่ำ สำหรับยากลุ่ม Macrolides สามารถเกิดปฏิริยาระหว่างยากับยาอื่น ๆ ได้โดยเฉพาะปฏิกิริยาระหว่างยาที่เกี่ยวข้องกับเภสัชจลนศาสตร์ เนื่องจากยากลุ่มนี้มีฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์หลายชนิดในตับ รวมเอมไซม์ cytochrome P450 (CYP) system