วิเคราะห์บทความ

สรุปบทความ        เรื่องการศึกษาคือรากแก้วของสังคม

ชื่อผู้เขียนบทความ                ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์

อาร์ เอส ยู นิวส์  มหาวิทยาลัยรังสิต  วันที่ 2  เดือนกรกฎาคม  2552

บทความการศึกษาคือรากแก้วของสังคม

    โดย ดร.อาทิตย์ อุไรรัตน์
    อธิการบดีมหาวิทยาลัยรังสิต

     การศึกษาไม่ใช่เป็นเพียงแต่การเรียนหนังสือ และก็ไม่ใช่การเรียนหนังสือแต่อย่างใด ใครที่คิดว่าการศึกษาคือการเรียนหนังสือ การได้วิทยฐานะ จะเป็นใบปริญญาเป็นใดๆ ก็ตาม ถือว่ายังมองการศึกษาตื้นเกินไป

     การศึกษาคือ “รากแก้วของสังคม” อย่างแท้จริง ไม่ว่าจะเป็นชีวิตด้านใดของชาติ ของสังคมหรือของประชาชน ความยั่งยืน ความสำเร็จ ความรุ่งเรือง ทุกๆ ด้าน จะมาจากพื้นฐานการศึกษาทั้งสิ้น ประเทศต่างๆ ในโลกนี้ ได้มีตัวอย่างมากมากมายนับไม่ถ้วน

     อย่างประเทศญี่ปุ่น เป็นประเทศซึ่งไม่ได้ดีกว่าประเทศไทยเลย เป็นประเทศที่มีภูมิประเทศที่ด้อยกว่าประเทศไทย ประเทศไทยเป็นประเทศที่อุดมสมบูรณ์กว่าประเทศญี่ปุ่นมาก ประเทศญี่ปุ่นยังมีภัยธรรมชาติที่ไทยไม่มี นั่นก็คือแผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด และก็มีภัยที่เกิดจากแผ่นดินไหวใต้น้ำ หรือสึนามิ ซึ่งสร้างความเสียหายให้ประเทศชาติมาตลอด แม้กระทั้งปัจจุบันนี้ นอกจากนั้นประเทศญี่ปุ่นยังผ่านสงครามโลกถึง 2 ครั้ง แล้วในครั้งที่ 2 ก็ต้องเจอหายนะ คือ เจอระเบิดปรมาณูถึง 2 ลูก ที่ทำให้ประเทศญี่ปุ่นแทบย่อยยับในทุกๆ ด้าน ไม่ว่าจะในด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมือง ในด้านโรคภัยไข้เจ็บ แทบไม่เป็นประเทศเลยหลังสงครามโลกครั้งที่ 2

     แต่หลังจากสงครามโลก ครั้งที่ 2 มาถึงบัดนี้ เป็นระยะเวลาประมาณ 65 ปี จริงๆ ประเทศญี่ปุ่นประสบผลสำเร็จมาก่อนหน้านี้นานมาก จะเรียกว่าสัก 30 ปี ที่แล้วก็ว่าได้ ฉะนั้นประเทศญี่ปุ่นใช้เวลากอบกู้ประเทศจากช่วงที่ย่อยยับหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 มาจนกระทั่งฟื้นตัวเป็นประเทศยิ่งใหญ่ ทั้งด้านเศรษฐกิจ เทคโนโลยี อุตสาหกรรมเมื่อ 30 ปีที่แล้ว

     ประเทศญี่ปุ่นใช้เวลาประมาณ 30 ปี สามารถกอบกู้ผงาดขึ้นมาเป็นประเทศมหาอำนาจแห่งโลกได้ เพราะอะไร สิ่งเดียวเท่านั้นที่เป็นกุญแจที่ทำให้ได้คำตอบกับเรื่องนี้ ก็คือว่า ประเทศญี่ปุ่นให้ความสำคัญกับการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์

     เขาทุ่มเททุกอย่างไปเพื่อการศึกษาของคน เพื่อการพัฒนาสมอง พัฒนาการคิดค้น สร้างบ้านเมืองในทุกๆ ทาง ตอนแรกอาจจะลอกแบบ เลียนแบบประเทศอื่น แต่ว่าสามารถยืนหยัดด้วยขาตัวเองได้ในระยะเวลาต่อมา และก็สร้างทุกอย่างด้วยตัวเองได้ แล้วก็เป็นตัวของตัวเองในที่สุด อันนั้นคือการศึกษาอย่างเดียว

     ฉะนั้นการศึกษานี้คือ หัวใจ เป็นรากแก้ว รากแก้วนี้มีความสำคัญต่อการยั่งยืน ความเจริญเติบโตของต้นไม้ฉันใด การศึกษาก็เป็นรากแก้วต่อความเจริญรุ่งเรือง ความยั่งยืน ความมีเนื้อหาอย่างแท้จริงของการพัฒนาประเทศ ประชาชนมีความร่ำรวย อยู่ กินดี มีสุข มีสังคมที่สงบสุขรุ่งเรือง ด้วยประการทั้งปวงอย่างไร ก็ขึ้นอยู่กับการศึกษาฉันนั้น ฉะนั้นถ้าเผื่อประเทศยังด้อยอยู่ก็แสดงว่าการศึกษายังไม่ดีจริง ใครที่คิดว่าการศึกษา คือการเรียนหนังสือ คนนั้นคิดผิด

     “การศึกษาไม่ใช่การเรียนหนังสือ” การเรียนหนังสือ คือการเรียนสิ่งที่อยู่ในหนังสือ แต่ “การศึกษาเป็นการสร้างปัญญาให้เกิดขึ้น” ปัญญานี้มีความหมายสูงและมากกว่าการเรียนหนังสือมากนัก การสร้างปัญญา คือการสร้างสิ่งที่ดีงาม สิ่งที่เป็นความเจริญรุ่งเรือง สิ่งที่เป็นอนาคต สิ่งที่เป็นปัจจุบันและเป็นอนาคตให้เกิดขึ้นในสมองของคน สิ่งนี้ไม่ใช่ใบปริญญาบัตร สิ่งนี้ไม่ใช่เกรด สิ่งนี้ไม่ใช่คะแนน ฉะนั้นการศึกษาของไทยที่ผิดพลาด ตกต่ำและไม่ใช่การศึกษาอย่างแท้จริงมาโดยตลอด ก็คือการศึกษาที่เป็นการเรียนหนังสือ แล้วการศึกษาที่เน้นแต่เกรด เน้นแต่ใบปริญญาบัตร เน้นแต่ว่าการรับปริญญาแล้วสำเร็จการศึกษาแล้ว แต่ไม่มีปัญญา

     ฉะนั้นการเรียนหนังสือในอดีตของไทยส่วนใหญ่จึงไม่เกิดประโยชน์กับประเทศเท่าที่ควร เพราะว่าเป็นเพียงการเรียนหนังสือ การเรียนหนังสือก็คือการเรียนจากตำรา ซึ่งไม่รู้ว่าเป็นตำราของใคร อาจจะเป็นตำราของประเทศอื่น ซึ่งไม่รู้ว่าเหมาะสมกับประเทศไทยหรือไม่

     การเรียนหนังสือจากตำราจึงเป็นเพียงส่วนหนึ่งที่ควรจะประกอบเป็นการศึกษาที่สร้างปัญญาของผู้เรียน “สร้างปัญญาเพื่ออะไร” สร้างปัญญาเพื่อจะเป็นพลังในการขับเคลื่อนสังคม หรือประเทศชาติ ฉะนั้น สถาบันการศึกษาหรือการศึกษา คือการสร้างปัญญานี้ให้เป็นพลังในการสร้างสังคม

     สถาบันการศึกษาจึงไม่ใช่โรงเรียนหนังสือ ซึ่งเป็นหอคอยงาช้างที่แยกส่วนออกจากสังคม หากแต่สถาบันการศึกษายิ่งระดับอุดมศึกษา ยิ่งต้องเป็นส่วนหนึ่งของสังคม เราต้องสร้างพลังปัญญาเพื่อจะสร้างสังคม ให้เป็นสังคมในฝันที่เราอยากจะเห็น นั่นคือบทบาทของสถาบันการศึกษา

     ใครบอกว่าสถาบันการศึกษาไม่เกี่ยวกับโลกภายนอก นั่นคือความคิดที่ผิด เพราะเหตุว่าเราคิดผิด เราเดินทางผิด การศึกษาของเราจึงไม่ได้นำไปสู่การสร้างสังคมที่ดีขึ้นเท่าที่ควร เราจึงเดินย่ำอยู่อย่างนี้ แม้ว่าเราจะมีคนที่สำเร็จการศึกษาได้รับใบปริญญาบัตรเพิ่มขึ้นๆ มากมายแทบทั่วประเทศ แต่ก็ไม่ได้เป็นพลังปัญญาในการสร้างสังคมเท่าที่ควร

     ตรงนี้จึงเป็นปณิธาน การศึกษาเป็นทุกสิ่งทุกอย่างในการที่จะสร้างประชาชน อยู่ดีกินดีมีสุข ร่ำรวย สร้างสังคมให้เจริญขึ้น มีสังคมที่เป็นธรรมมากขึ้น เป็นสังคมที่เราอยากจะเรียกว่าเป็นสังคมธรรมาธิปไตยมากขึ้น

    “สังคมธรรมาธิปไตยคือ สังคมอะไร” คือสังคมที่มีความเป็นธรรม ต้องมีความเป็นธรรมมากขึ้น “มีความเป็นธรรมอย่างไร” เป็นธรรมในทุกทาง ถ้าเผื่อทุกทางเป็นธรรม บ้านเมืองสงบสุข เจริญรุ่งเรือง ความเป็นธรรมที่ต้องเป็นธรรมทั้งทางการเมือง ทั้งทางเศรษฐกิจ ทางสังคม มีธรรมะ มีความถูกต้อง มีความชอบธรรมไม่มีการเอารัดเอาเปรียบ ไม่มีการรังแกข่มเหง ไม่มีการโกงกินทุจริตคอรัปชั่น ไม่มีการไม่ดีไม่งามทั้งหลาย สังคมนี้ต้องไม่มีสิ่งที่ไม่ดีและเลวร้ายและสิ่งไม่ดีไม่งาม กฎหมายก็ต้องเป็นธรรม การปฏิบัติงานของรัฐก็ต้องโปร่งใสและต้องเป็นธรรม เพื่อเป้าหมายธรรมาธิปไตยคือ ประโยชน์สุขของมหาชนปวงชน

 

สรุปสาระสำคัญของบทความ

 “การศึกษาไม่ใช่การเรียนหนังสือ” การเรียนหนังสือ คือการเรียนสิ่งที่อยู่ในหนังสือ แต่ “การศึกษาเป็นการสร้างปัญญาให้เกิดขึ้น” ปัญญานี้มีความหมายสูงและมากกว่าการเรียนหนังสือมากนัก การสร้างปัญญา คือการสร้างสิ่งที่ดีงาม สิ่งที่เป็นความเจริญรุ่งเรือง สิ่งที่เป็นอนาคต สิ่งที่เป็นปัจจุบันและเป็นอนาคตให้เกิดขึ้นในสมองของคน สิ่งนี้ไม่ใช่ใบปริญญาบัตร สิ่งนี้ไม่ใช่เกรด สิ่งนี้ไม่ใช่คะแนน ฉะนั้นการศึกษาของไทยที่ผิดพลาด ตกต่ำและไม่ใช่การศึกษาอย่างแท้จริงมาโดยตลอด ก็คือการศึกษาที่เป็นการเรียนหนังสือ แล้วการศึกษาที่เน้นแต่เกรด เน้นแต่ใบปริญญาบัตร เน้นแต่ว่าการรับปริญญาแล้วสำเร็จการศึกษาแล้ว แต่ไม่มีปัญญา 

ความคิดเห็นต่อบทความ

                  การศึกษาไม่ใช่การเรียนหนังสือ  แต่การศึกษาคือการสร้างปัญญาเพื่อการสร้างสรรค์สิ่งที่ดีงามให้เกิดขึ้นในสังคม

[ดรัณภพ ไชยเชษฐ]

การเรียนหนังสือ เเต่การศึกษาสร้่งปัญญาเพื่สร้างสรรค์สิ่งที่สวยงาม