การศึกษาภาวะผู้นำตามแนวตาข่ายการจัดการ (The Managerial Grid)
เบลค
และมูตัน (Blake and Mouton, 1964) ได้เป็นผู้คิดตาข่ายการจัดการ
(Managerial Grid)
ซึ่งมีลักษณะคล้ายคลึงกับการศึกษาของมหาวิทยาลัยแห่งรัฐโอไฮโอ
แต่ได้แยกแยะรายละเอียด
และบ่งชี้ให้เห็นถึงแบบพฤติกรรมของผู้นำที่ดีที่สุดในตาข่ายการจัดการ
ตาข่ายการจัดการ
จะประกอบไปด้วยพฤติกรรมผู้นำ
2
มิติคือ
(1) มิติที่ผู้นำมุ่งให้ความสนใจเกี่ยวกับการผลิต (Concern for
Production) และ
(2)
มิติที่ผู้นำมุ่งให้ความสนใจต่อคนผลิตหรือต่อผู้ปฏิบัติงาน (Concern
for People)
ในการศึกษาแบบตาข่ายการจัดการนี้ได้มุ่งเน้นไปที่ว่าผู้นำมีพฤติกรรมอย่างไรในการมุ่งสนใจการผลิตและมุ่งสนใจคนผลิต
1.
มุ่งสนใจการผลิต (Concern for
Production) มีความหมายถึงการที่ผู้นำสนใจในสิ่งต่าง ๆ เช่น
คุณภาพของการตัดสินใจเลือกนโยบาย วิธีการและกระบวนการผลิต
การให้มีงานวิจัยเกี่ยวกับการผลิต คุณภาพของการบริการ
งานที่มีประสิทธิภาพ และปริมาณของผลผลิต
2.
มุ่งสนใจคนผลิต (Concern for
People)
คือการที่ผู้นำทำให้ผู้ตามเต็มใจยอมรับในเป้าหมายของงาน
ผู้นำยอมรับและยกย่องในเกียรติของลูกน้อง
ศรัทธาในความรับผิดชอบระหว่างลูกน้องกับตนเอง จัดสภาพการทำงานที่ดีให้
และพยายามสร้างความพอใจในการมีความสัมพันธ์
จากตารางการจัดการ จะพบว่ามีการจัดการอยู่ 5 แบบ โดย 4
แบบจะเน้นในการสนใจด้านใดด้านหนึ่งหรือสองด้านสูง ส่วนแบบที่ 5
จะสนใจทั้งสองด้านเท่ากันดังรายละเอียดต่อไปนี้
แบบ 1,1
การจัดการแบบปล่อยตามสบาย (Impoverished
Management) การจัดแบบนี้
ผู้นำสนใจทั้งการผลิตและผู้ปฏิบัติงาน (คนผลิต) ต่ำ
คือไม่ค่อยสนใจความต้องการและเป้าหมายขององค์การ ละทิ้งงาน
ใช้เวลาในแต่ละวันเพียงทำหน้าที่เป็นผู้นำข้อมูล หรือนโยบายต่าง ๆ
จากผู้บริหารในระดับสูง ผ่านทางผู้นำไปสู่ผู้ปฏิบัติงานเท่านั้นเอง
การจัดการแบบนี้อาจจะทำให้องค์การเสื่อมถอยลงได้
แบบ 9,9
การจัดการแบบเน้นการทำงานเป็นทีม (Team
Management)
เป็นการจัดการที่ผู้นำให้ความสำคัญและเอาใจใส่ทั้งการผลิตและผู้ปฏิบัติงานสูงทั้งสองอย่าง
ผู้นำแบบนี้จะพยายามทำให้เป้าหมายขององค์การประสบความสำเร็จ
ในขณะเดียวกันก็สนองความต้องการของผู้ปฏิบัติงานได้ด้วย
การจัดการแบบนี้ถือเป็นการจัดการที่ดีที่สุด
แบบ 1,9
การจัดการที่เน้นการสมาคม (Country Club
Management) คือการบริหารที่ให้ความสนใจการผลิตน้อย
แต่สนใจผู้ผลิตมาก
มุ่งสร้างความพึงพอใจด้วยการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวก
สร้างบรรยากาศแห่งความเป็นเพื่อนในการทำงาน แต่ไม่ค่อยสนใจ
หรือพยายามที่จะทำให้งานบรรลุเป้าหมายขององค์การ
แบบ 9,1
การจัดการแบบเน้นอำนาจและการเชื่อฟัง
(Authority-Obedience)การจัดการแบบนี้จะให้ความสนใจการผลิตสูง
สนใจผู้ปฏิบัติงานน้อย
มุ่งใช้อำนาจให้ผู้ปฏิบัติงานเชื่อฟังและปฏิบัติตามความต้องการของผู้นำ
สรุปว่าเป็นการบริหารที่ค่อนข้างจะเผด็จการ
และเอาใจใส่แต่การผลิตหรืองานเป็นสำคัญ
แบบ 5,5
การจัดการแบบพบกันครึ่งทางระหว่างการผลิตและคนผลิต
(Organization Man Management)
เป็นการจัดการที่ให้ความสนใจต่อการผลิตปานกลาง
และพยายามสร้างความสมดุลในการสนใจผู้ปฏิบัติงานด้วย
โดยการธำรงรักษาขวัญกำลังใจของผู้ปฏิบัติงาน
เพื่อก่อให้เกิดความพึงพอใจ
แต่ก็ไม่ได้ให้ความสำคัญของผู้ปฏิบัติงานสูงกว่าการผลิต
สรุปว่าการจัดการแบบนี้ ผู้นำจะไม่ค่อยวางเป้าหมายของงานสูงไปนัก
และค่อนข้างไม่เผด็จการ
รวมทั้งยังรับฟังความคิดเห็นของผู้ปฏิบัติงานด้วย
ตาข่ายการจัดการได้ถูกใช้เป็นเครื่องมือในการจัดแบบของผู้นำ และในการฝึกอบรมผู้นำซึ่งเป็นที่ยอมรับกันมาก อย่างไรก็ตาม ตาข่ายการจัดการก็ไม่สามารถอธิบายได้ว่า ทำไมผู้นำจึงเป็นผู้นำแบบปล่อยตามสบาย (1,1) หรือแบบเน้นสมาคม (1,9) หรือจัดการเป็นทีม (9,9) เป็นต้น ซึ่งคงต้องศึกษาไปถึงปัจจัยสถานการณ์ต่าง ๆ ที่อาจเป็นสาเหตุให้ผู้นำต้องมีแบบนั้น ๆ เช่น ลักษณะของผู้นำ ผู้ตาม ลักษณะงานและสภาพแวดล้อมขององค์การ เป็นต้น
อ้างอิง : เบลค และมูตัน (Blake and Mouton). 1964. การศึกษาภาวะผู้นำตามแนวตาข่ายการจัดการ (The Managerial Grid)
[Online] Available URL : http://www.rin.ac.th/article/leadership/page4.6.html
ไม่มีความเห็น