การวางแผนการศึกษา
เอกสารประกอบการบรรยายวิชา การวางแผนการศึกษา
ภาควิชาบริหารการศึกษาและอุดมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง
โดย รองศาสตราจารย์รัตนา กาญจนพันธ์
ความหมายและความสำคัญของการวางแผน
ความหมาย
1. การวางแผนคือ กระบวนการของพิจารณาตัดสินใจล่วงหน้าว่าจะทำอะไร อย่างไร วัตถุประสงค์ นโยบาย โครงการ และวิธีปฏิบัติเพื่อบรรลุวัตถุประสงค์นั้น (Kast & Rosenweig)
2. ความสำคัญของการวางแผน
ประโยชน์ของแผน
1. แผนให้ทิศทาง
2. แผนให้ภาพรวม
3. แผนเป็นเครื่องมือของการสื่อสารและการประสานงาน
4. แผนเป็นเครื่องมือสำหรับควบคุมและติดตามผล
5. แผนเป็นมรรควิธีแห่งการทำงานรวมกัน
6. แผนก่อให้เกิดประสิทธิภาพในการบริหารงาน
ความจำเป็น
เหตุผลที่สำคัญได้แก่ความแตกต่างระหว่างสภาพที่พึ่งประสงค์และสภาพปัจจุบันระยะเวลาในการลงทุน ความซับซ้อนขององค์การและสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง
การวางแผนกับกระบวนการบริหาร
1. การวางแผน (Planning) การวางแผนจะต้องมาก่อนงานด้านอื่น
2. การจัดองค์การ ( Organization )
3. การจัดหาบุคคลเข้าปฏิบัติงาน (Staffing)
4. การอำนวยการ (Directing )
5. การประสานงาน (CO-Ordinating)
6. การรายงานผลการปฏิบัติงาน (Reporting)
7. การจัดสรรเงินงบประมาณ (Budgeting)
การวางแผนเป็นจุดเริ่มต้นของกระบวนการบริหารทั้ง 7 ขั้นตอนเรียกย่อยๆว่า Posdeorb
ทฤษฎีและหลักการวางแผนการศึกษา
ปรัชญาการวางแผนการศึกษาแบ่งออกเป็น 3 ขั้นตอน
1.การวางแผนโดยยึดปรัชญาความพึงพอใจ
- ถือเอาความพอใจหรือความต้องการของผู้วางแผนเป็นสำคัญ
- การกำหนดวัตถุประสงค์คำนึงถึงทรัพยากรมีจุดมุ่งหมายโครงสร้างวิธีดำเนินการคำนึงถึงความสำเร็จของงานมากกว่าคุณภาพของงาน
2.การวางแผนโดยยึดปรัชญาได้ประโยชน์สูงสุด
- วัตถุประสงค์ : เน้น :ปริมาณมากกว่าคุณภาพ
- ละเลยการจูงใจ ขาดระบบควบคุมในส่วนย่อย
3. การวางแผนโดยคำนึงถึงปรัชญา ดัดแปลงให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม
- การมีส่วนร่วมจากผู้ที่เกี่ยวข้อง
- มุ่งประสานวัตถุประสงค์ขององค์การและวัตถุประสงค์ของบุคคล การวางแผนที่ดีไม่ควรยึด ปรัชญาใดปรัชญาหนึ่งควรมีการผสมผสานแต่ละปรัชญาเข้าด้วยกัน
เทคนิคและกระบวนการวางแผนการศึกษา
- ขั้นตอนการวางแผน
- ขั้นวางแผน
- ขั้นจัดทำแผน
- ขั้นการจัดทำรายละเอียดของแผน
- ขั้นการนำไปใช้
การวางแผนในโรงเรียน
ความหมาย
การวางแผนในโรงเรียน หมายถึง การดำเนินการวางแผนในโรงเรียนที่มีการจัดลำดับขั้นตอนกิจกรรมรวมทั้งบทบาทและหน้าที่ความสำคัญของผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายทั้งในรูปของหน่วยงานรับผิดชอบการวางแผนในโรงเรียนคณะกรรมการวางแผนบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินการวางแผนในแต่ละขั้นตอนอย่างเหมาะสม
ประโยชน์
1.ทำให้การบริหารจัดการและการดำเนินงานในโรงเรียนเป็นไปอย่างมีระบบ
2.ทำให้ผู้บริหาร ครู อาจารย์และบุคลากรที่เกี่ยงข้องมีแนวทางในการปฏิบัติงานที่ชัดเจน
3.จะทำให้โรงเรียนสามารถแก้ปัญหา และพัฒนางานได้ตรงกับสภาพวิกฤต เร่งด่วนของปัญหาและตรงกับสภาพแวดล้อมความต้องการอย่างแท้จริง
4. ทำให้โรงเรียนสามารถนิเทศกำกับการติดตามและประเมินผลการดำเนินงานได้อย่างเหมาะสมชัดเจน
ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อความสำเร็จของการวางแผนในโรงเรียน
1.ผู้บริหารโรงเรียนเห็นความสำคัญและการใช้การวางแผนเป็นเครื่องมือสำคัญในการบริหารงานในโรงเรียนได้อย่างเหมาะสม
2.ผู้มีหน้าที่รับผิดชอบงานด้านเทคนิคที่ต้องอาศัยความรู้ความเข้าใจและมีทักษะเป็นผู้ประสานงานที่ดี
3.ครูอาจารย์เห็นความสำคัญและให้ความร่วมมือ
4.มีแผนและกระบวนการวางแผนที่เหมาะสม
กระบวนการวางแผนในโรงเรียน
- การเตรียมการวางแผน
- จัดทำแผน
- การปฏิบัติตามแผน
- การติดตามและประเมินผล
- การปรับแผนหรือจัดทำแผนใหม่
การเขียนโครงการ
ความหมายประสงค์
โครงการหมายถึงแผนการปฏิบัติงานอย่างละเอียดผู้เขียนโครงการเขียนขึ้นเพื่อใช้ในการพัฒนาหรือหรือแก้ปัญหาอย่างใดอย่างหนึ่งในหน่วงงานของตนเองตามนโยบาย ประกอบด้วยหัวข้อต่างๆดังนี้
มาเยี่ยมชมผลงานครับ