วันที่ 9 มิถุนายน จารึกให้เป็นวันอานันทมหิดล
หากย้อนไปเพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ชาติไทย
วันนี้เป็นอีกวันหนึ่งที่คนรุ่นใหม่ๆ
อาจไม่รู้ว่าเกิดอะไรขึ้นบ้างในสังคมไทย เมื่อ 64 ปีก่อน
ทำบันทึกเล็กๆ นี้ขึ้นมาเพื่อจดจำอีกหนึ่งเรื่องราวในสังคมอดีต
ต้องหมายเหตุกันไว้ก่อนว่า
การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ เพื่อการเข้าใจรากของสังคม เป็นเรื่องจำเป็น
แต่อย่าเรียนรู้เพื่อสั่งสมความแค้น ความเจ็บปวด เกลียดชัง
อย่าโหยหาอดีต เพียงเพื่ออยากย้อนกลับวันเวลา เพราะทำไม่ได้จริงๆ
หากใช้ประวัติศาสตร์ให้เป็นประโยชน์ในการต่อยอดอนาคตอย่างมั่นคง
เข้าใจความเป็นมาของบ้านเมือง รากฐานทางวัฒนธรรม และเยียวยาสิ่งผิด
เพื่อสร้างสิ่งเหมาะสมกับสังคมในยุคสมัย
และต้องไม่ลืมว่า "มนุษย์เป็นผู้สร้างความจริง" เสมอ
ย้อนกลับไปเมื่อ 64 ปีที่แล้ว
วันอาทิตย์ที่ 9 มิถุนายน 2489 เวลา 9.00 น.เศษ
เป็นวันที่ประเทศไทยได้สูญเสียพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 8 แห่งราชวงศ์จักรี
คือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล
พระองค์ทรงสวรรคตด้วยพระแสงปืน ณ พระที่นั่งบรมพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง
และทิ้งไว้เป็นปริศนาจนปัจจุบัน ในการจะกล่าวถึงเหตุของการทรงสวรรคตนี้
ย้อนเรื่องราวในอดีตเพื่อจดจำ ดังนี้
ทรงพระราชสมภพ เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2468 ณ เมืองไฮเดลเบอร์ก ประเทศเยอรมัน
พระราชบิดา คือ สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์
(สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก)
พระราชมารดา คือ พระราชชนนีศรีสังวาลย์ (สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี)
รูปประทับใจของ 2 พระมหากษัตริย์ไทย แห่งราชวงศ์จักรี
ตอนทรงพระเยาว์: พระองค์เจ้าอานันทมหิดล และพระองค์เจ้าภูมิพลอดุลยเดช
อีกภาพประทับใจของ 3 พระองค์
พระองค์เจ้ากัลยานิวัฒนา
พระองค์เจ้าอานันทมหิดล
และพระองค์เจ้าภูมิพลอดุลยเดช
ทรงขึ้นครองราชย์ เมื่อวันที่ 2 มีนาคม 2477 เพียงพระชมมายุ 8 พรรษาเศษ
เป็นพระมหากษัตริย์องค์ที่ 8 แห่งราชวงศ์จักรี
ต่อจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงสละราชสมบัติ
ถือเป็นเยาวกษัตริย์ เนื่องจากยังทรงพระเยาว์และต้องศึกษาต่อ
จึงมีการแต่งตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ต่อเนื่องอยู่หลายคน
จนกระทั่ง วันที่ 5 ธันวาคม 2488 เมื่อพระชนมายุได้ 20 พรรษา
จึงได้ทรงเสด็จนิวัติพระนคร เพื่อกลับมาบำเพ็ญพระราชกรณียกิจ
ตามหน้าที่ของพระมหากษัตริย์
พระองค์ทรงปฎิบัติพระราชภารกิจได้เพียงไม่ถึง 1 ปี
วันอาทิตย์ที่ 9 มิถุนายน 2489 ก็ถึงวันที่พระองค์ทรงจากปวงชนชาวไทยไป
โดยเสด็จสู่สวรรคต ด้วยพระแสงปืน ในห้องพระบรรทม
และวันที่ 9 มิถุนายน 2489 นี้
สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าภูมิพลอดุลยเดช
ได้ทรงขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์ พระองค์ที่ 9 แห่งราชวงศ์จักรี
แต่ยังไม่ได้ประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษก เนื่องจากพระองค์ต้องเสด็จไปศึกษาต่อ
คนรุ่นใหม่ อาจรู้จักพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี รัชกาลที่ 8
เพียงพระรูปหลังธนบัตรใบละ 20 บาท เท่านั้น
ซึ่งเป็นที่น่าเสียดายยิ่งนัก
การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ มิใช่การท่องจำประวัติศาสตร์
หากมีแง่มุม มีมิติ มีความเป็นมา และเป็นไปมากมายให้ค้นหาและศึกษา
บันทึกนี้ไม่สามารถทำได้มากมาย
ได้แต่เพียงจดจารไว้
แต่หน้าที่ของการเรียนรู้เป็นของทุกคนค่ะ...
ร่วมรำลึกวันอานันทมหิดลค่ะ แม้ปริศนายังคาใจ หากพระองค์ท่านยังอยู่ในใจคนไทยเรา ...
สวัสดีค่ะ คุณปู
ในเวทีการบรรยายล่าสุดที่ภูพาน จ.สกลนคร..
ผมเองก็กล่าวกับผู้นำนิสิตในทำนองว่า
"การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ หรืออดีตเป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่ง เพราะนั่นคือความเข้าใจในรากเหง้าและทิศทางความเป็นมาของชีวิตและสังคม แต่ไม่ได้หมายถึงการให้เรียนรู้และจ่อมจมอยู่กับประวัติศาสตร์ แต่ต้องฉลาดพอที่จะสร้างวันนี้และอนาคตจากประวัติศาสตร์นั้นๆ..."
ขอบคุณครับ..