บทบาทของผู้บริหารในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ
บทบาทของผู้บริหารในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ
ผู้บริหารมีบทบาทสําคัญในการสนับสนุนครูซึ่งเป็นบุคลากรหลักและมีบทบาทสําคัญที่สุดในการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ ผู้บริหารจึงตอ้งสนับสนุนให้ครูทําความเข้าใจในเรื่องที่เกี่ยวกับหลักการสําคัญ เพราะจะช่วยในการปรับเปลี่ยนแนวคิดในการจัดการเรียนรู เมื่อแนวคิดเปลี่ยน การกระทําย่อมเปลี่ยนตามไปด้วย นอกจากนี้ผู้บริหารยังมีบทบาทที่สําคัญ คือ
(1) สนับสนุนสิ่งอํานวยความสะดวกต่างๆ
(2) สนับสนุนการนิเทศการจัดการเรียนการสอน
(3) กํากับติดตามประเมินผล
1. บทบาทในการสนับสนุนสิ่งอํานวยความสะดวกต่าง ๆ
ผู้บริหารเป็นผู้มีบทบาทสําคัญอย่างยิ่งที่จะทําใหการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญในการศึกษาประสบความสําเร็จ ส่งผลต่อคุณภาพของผู้เรียนให้เป็นคนไทยที่สมบูรณ ดังที่พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติพ.ศ. 2542 ได้กําหนด ไวในความมุ่งหมายและหลักการซึ่งต้องการให้คนไทยมีความสมบูรณทางด้านร่างกาย จิตใจสติปัญญา มีความรูความสามารถ มีคุณธรรมจริยธรรม และวัฒนธรรมในการดํารงชีวิต อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข นอกจากนี้กระบวนการเรียนรูที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญยังช่วยปลูกฝังจิตสํานึกที่ถูกต้องให้กับผู้เรียนเกี่ยวกับความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ การพึ่งพาตนเอง การใฝ่รู อยู่เสมอ การเห็นความสําคัญของภูมิปัญญาท้องถิ่น การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ความเสมอภาค การเคารพกฎหมาย ความรู้สากล ประชาธิปไตย ศิลปวัฒนธรรมของชาติ และการเห็นความสําคัญของการเรียนรู้ด้วยตนเอง อย่างต่อเนื่อง ผู้บริหารจึงจําเป็นต้องปรับเปลี่ยนวิสัยทัศนเกี่ยวกับการบริหารจัดการแบบเดิมที่เคยใชเพื่อตอบรับกับกระบวนการเรียนรูที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ คือ การบริหารจัดการที่เน้นบุคคลเป็นสําคัญ ซึ่งคํานึงถึงความต้องการ ความแตกต่าง ความสนใจ ความเอื้ออาทร ความต้องการมีส่วนร่วม ของบุคลากรทุกคน วิสัยทัศนนี้จะส่งผลใหผู้บริหารปรับพฤติกรรมการบริหารให้เป็นแบบอย่างแก่ครู ซึ่งจะถ่ายโอนไปถึงพฤติกรรมการเรียนการสอนของครูที่เน้นผูเรียนเป็นสําคัญ
บทบาทของผูบริหารที่เอื้อต่อบรรยากาศการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ มีดังนี้
1. การพัฒนาหลักสูตร
ผู้บริหารจําเป็นต้องพัฒนาหลักสูตรให้เป็นหลักสูตรที่ทันสมัย สอดคล้องกับสภาพปัจจุบัน และเป็นหลักสูตรบูรณาการ แม้ว่าหลักสูตรยังคงแบงเป็นรายวิชา หรือกลุ่มวิชา มีตารางเรียนเป็นกรอบควบคุม่เวลาค่อนข้างเคร่งครัด ไมยืดหยุ่น แตในอนาคตโรงเรียนจะมีอิสระในการบริหารงานวิชาการ จึงเป็นหน้าที่ของผูบริหารที่จะวางแผนการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาหลักสูตรให้เป็นหลักสูตรที่แท้จริงของท้องถิ่นให้ไดหลักสูตรบูรณาการ เป็นหลักสูตรซึ่งเหมาะสมกับการจัดกระบวนการเรียนรูที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ ทั้งนี้เพราะผู้เรียนจะเรียนรูด้วยตนเองจากกิจกรรมหลากหลาย ซึ่งครูในฐานะผู้อํานวยความสะดวกเป็นผู้จัดให ดังนั้นการสะทอนองคความรู ความคิด ความรู้สึกจากการที่ไดปฏิบัติกิจกรรมของผู้เรียนจะมีลักษณะหลากหลายและเป็นองคความรูรวมจากหลายวิชา หลักสูตรบูรณาการจึงเป็นหลักสูตรที่เอื้อตอการจัดการเรียนรู้ที่เนนผู้เรียนเป็นสําคัญ
2. การจัดหาแหล่งการเรียนรู
เนื่องจากการจัดการเรียนรูที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญต้องตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคล จึงจําเป็นต้องมีกิจกรรมที่หลากหลายให้ผู้เรียนเลือกเรียนรูตามความสนใจ แหล่งการเรียนรูเช่น ห้องสมุด ห้องคอมพิวเตอรเรือนเพาะชํา สวนหย่อม ห้องจริยศึกษา ห้องวิทยาศาสตรห้องพลศึกษา ห้องพยาบาล ห้องครัว เป็นต้น แหล่งการเรียนรู้ที่กล่าวมานี้มีอยู่ในสถานศึกษาตามปกติอยู่แล้ว หากผู้บริหารสถานศึกษาบริหารจัดการแหล่งการเรียนรู้เหล่านี้ให้เป็นระบบ วางแผนการใชแหล่งการเรียนรู จัดตั้งบุคลากรรับผิดชอบดูแล มีการควบคุมกํากับ และติดตามประเมินผลการใช้แหล่งการเรียนรูรวมทั้งแสวงหาแหล่งการเรียนรู้ใหมที่สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน และความต้องการของครูในฐานะผู้อํานวยความสะดวกให้เกิดการเรียนรู จะทําให้การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
3. การวิจัยในชั้นเรียน
ผู้บริหารสถานศึกษาควรส่งเสริมและสนับสนุนใหมีการวิจัยในชั้นเรียน เพื่อพัฒนาการเรียนการสอนของครูใหก้าวหน้ายิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผูเรียนเป็นสําคัญจะมีปัญหาวิจัยมากมายที่ท้าทายความสามารถของครูในการค้นพบองค์ความรู้ใหมเพื่อนํามาใช้ในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในชั้นเรียนต่อไป ผู้บริหารอาจเชิญวิทยากรที่มี ความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับการวิจัยในชั้นเรียนมาใหความรูเบื้องต้นให้ครูมีโอกาสฝึกทํางานวิจัยในชั้นเรียนด้วยตนเอง และนําผลการวิจัยไปใช้ในการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นในชั้นเรียนไดอย่างแท้จริง อย่างไรก็ตามควรปลูกฝังเจตคติที่ดีต่อการวิจัยว่า การวิจัยไมใช่เรื่องยาก ไม่จําเป็นต้องใช้สถิติชั้นสูงที่ยุ่งยากซับซ้อน ก็สามารถทําได้ นับเป็นสิ่งหนึ่งที่ผู้บริหารควรใหความสนใจและสื่อสารให้บุคลากรได้เข้าใจตรงกันในเบื้องต้นก่อน
4. การจัดหาสื่อ วัสดุอุปกรณ และเครื่องมือเครื่องใช
ผู้บริหารควรจัดหาสื่อวัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือเครื่องใช ต่าง ๆ ไว้ให้พร้อมสําหรับบริการแก่ครู จัดระบบการผลิต การยืม การเก็บรักษา การซ่อมแซมใหทันสมัยอยูเสมอ รวมทั้งควรสํารวจความต้องการใช้สื่อวัสดุอุปกรณเครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆ สําหรับการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ เพื่อใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นในการวางแผนดําเนินการต่อไป
5. การจัดสรรงบประมาณสนับสนุน
งบประมาณนับว่าเป็นหัวใจสําคัญของการจัดการเรียนรู้ ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ ผู้บริหารจําเป็นต้องจัดสรรงบประมาณ สําหรับจัดซื้อวัสดุอุปกรณ เครื่องมือเครื่องใช้ต่าง ๆปรับปรุงแหล่งการเรียนรู้ให้พรอมสําหรับบริการซ่อมแซมอาคารสถานที่ฝึกอบรมและพัฒนาบุคลากรให้มีความรูความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ การพัฒนาหลักสูตรให้เป็นหลักสูตรบูรณาการ การเขียนแผนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ การสนับสนุนงบประมาณสําหรับการวิจัยในชั้นเรียน เป็นต้น
6. การเผยแพร่ผลงาน
การเผยแพรผลงานการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญเป็นภารกิจของผูบริหารที่จะช่วยจูงใจใหครูกระตือรือร้นที่จะพัฒนาการเรียนการสอนอย่างต่อเนื่อง การเผยแพร ผลงาน ได้แกการประชาสัมพันธ ผลงานทางวารสารของโรงเรียน การประชุมผู้ปกครอง การประชุมกลุ่มโรงเรียน การสัมมนาทางวิชาการ การจัดสาธิตการสอน การจัดห้องเรียนที่เป็นตัวอย่างการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ การเขียนบทความทางวิชาการเผยแพรการใช้โรงเรียนเป็นฐานของการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ เป็นต้น
7. การให้ขวัญกําลังใจ
บุคลากรในสถานศึกษาทุกคนต้องการขวัญกําลังใจจาก ผู้บริหาร ซึ่งอาจดําเนินการได้หลายรูปแบบ เช่น การแสดงความสนใจอย่างแท้จริงของผู้บริหาร การยกย่องชมเชย การประกาศเกียรติคุณ การให้วุฒิบัตร หรือโล่ห การเลื่อนเงินเดือนเป็นกรณีพิเศษ การส่งเสริมให้เป็นวิทยากร การส่งเข้าร่วมประชุมสัมมนา การส่งไปฝึกอบรมเพิ่มเติม การยกย่องให้เป็นครูดีเด่น การจัดสรรงบประมาณใหเป็นกรณีพิเศษ การส่งเสริมการจัดการเรียนรูที่เน้นผูเรียนเป็นสําคัญ เป็นต้น
2. บทบาทในการสนับสนุนการนิเทศการจัดการเรียน
การสอน
ผู้บริหารสถานศึกษาสามารถจัดกิจกรรมการนิเทศเพื่อพัฒนาครูให้ปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ดังนี้
1. การปรึกษาหารือและสร้างความตระหนักในความสําคัญ
ของการนิเทศการจัดการเรียนการสอน
2. การวางแผนการนิเทศการจัดการเรียนการสอน
3. การดําเนินการนิเทศการจัดการเรียนการสอน ซึ่งครอบคลุมการจัดปฐมนิเทศครูใหม บริการด้านการสอน การสังเกตการสอนของครูในชั้นเรียน การสาธิตการสอนกิจกรรมกลุ่มโรงเรียน กิจกรรมทางวิชาการเป็นต้น
4. การประเมินผลการนิเทศการจัดการเรียนการสอน
3. บทบาทในการกํากับ ติดตาม และประเมินผล
ผู้บริหารสถานศึกษามีบทบาทสําคัญในการกํากับ ติดตาม และประเมินผลการจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสําคัญ วิธีการกํากับติดตาม และประเมินผล ดําเนินการได้ดังนี้
1. การสร้างความตระหนักในความสําคัญของการกํากับ ติดตามและประเมินผล
2. การวางแผนกํากับ ติดตาม และประเมินผล
3. การดําเนินการกํากับ ติดตาม และประเมินผล
4. การสรุปผลการดําเนินการ
ความเห็น (3)
แวะมาเยี่ยมครับ ขอบคุณสำหรับความรู้ที่ให้มาครับ
บ้าๆๆๆๆๆ555555
ครับ ผมบ้า