ชีวิตนางวรรณ คนไทยผู้ไร้บัตรประชาชน (2)

เรื่องบางเรื่องต้องใช้เวลาในการแก้ปัญหา หากเราเข้าใจ ก็จะไม่ทุกข์

         ก่อนที่จะถึงเรื่องราวของนางวรรณ ขอเล่าถึงที่มาก่อนนะคะ เพราะเรื่องราวของนางวรรณ ได้รับการบอกเล่าและขอความช่วยเหลือมาตลอด

ช่วงนี้ มีผู้ป่วย  อัมพาตทั้งตัวให้ได้ดูแลอยู่ 3 ราย รายนึงก็คืออาเจ็กช่วย ซึ่งเป็นอาแท้ ๆ ของฉันเอง

         ประมาณปลายเดือนพฤศจิกายน 2551  อาเจ็กช่วย หมดสติอยู่ที่หลังร้านลูกค้าเมื่อครั้งไปเก็บเงินค่าแก๊สที่ตลาดบ้านห้วย  ที่เป็นร้านขายอาหาร แล้วลูกค้าก็วานให้อาเจ๊กช่วยไปเปลี่ยนหัวแก๊สให้ที่หลังร้าน ไม่มีคนเห็นเนื่องจากเตาแก๊สอยู่หลังร้าน เจ้าของร้านก็สาละวนอยู่กับการขายของหน้าร้าน กว่าจะปิดร้านเวลาก็ปาเข้าไปประมาณ เกือบ 1 ทุ่ม อาเจ๊กช่วยเข้าไปเปลี่ยนหัวแก๊สให้ลูกค้าประมาณช่วงหลังโรงเรียนเลิกเนื่องจากต้องไปรับหลานชายที่โรงเรียนก่อน น้องอ๊อฟรออากงที่รถตั้งแต่โรงเรียนเลิกจน 1 ทุ่มตรง เพราะอากงสั่งว่าไม่ให้ไปไหนให้รออากงที่นี่ อากงจะไปเก็บเงินค่าแก๊สแป๊ปเดียว...(น้องอ๊อฟเล่าให้ฟัง)

อาเจ๊กช่วยถูกนำส่งโรงพยาบาลอุดรธานีทันทีที่มีคนไปพบเห็น ได้รับการผ่าตัดสมองด่วนเนื่องจากมีเลือดออกในสมองมาก หลังผ่าตัดหมอบอกว่าสมองถูกทำลายไปประมาณ 85 เปอร์เซ็นต์ ....อาเจ็กช่วยมีภาวะอัมพาตทั้งตัว ได้รับการเจาะคอเพื่อช่วยหายใจ และให้อาหารทางสายยางเนื่องจากกินอาหารเองไม่ได้ ได้รับการให้น้ำเกลือเพื่อฉีดยา ต้องได้รับการให้การพยาบาลทั้งหมด (ToTal complete nursing care) เนื่องจากผู้ป่วยช่วยเหลือตัวเองไม่ได้เลย.......

หลังจากนอนอยู่ที่ห้อง ICU  1 เดือน และย้ายออกมาห้องผู้ป่วยศัลยกรรม 2 อีกประมาณ 1 เดือน  เมื่อผู้ป่วยอาการคงที่หมอจึงอยากให้ผู้ป่วยได้รับการดูแลที่บ้าน .....ญาติ ๆ รวมถึงฉันด้วย จึงร่วมวางแผนการดูแลอาเจ๊กช่วยในระยะยาว ..........ผู้ดูแลหลักคือ อาซิ้มนาง  ภรรยาของอาเจ็ก และพี่อ้อยลูกสาวคนโต ส่วนฉันช่วยเรื่องการจัดสรรอุปกรณ์ที่จำเป็นสำหรับผู้ป่วย ให้คำปรึกษา  แนะนำ  เรื่องการให้การพยาบาลต่าง ๆ

การฟื้นฟูอาเจ็กช่วยผู้ป่วยอัมพาต สิ่งที่ต้องให้การพยาบาล ดังนี้ค่ะ

1.  ให้ได้รับอาหาร น้ำ อากาศอย่างเพียงพอกับความต้องการของร่างกาย ....อาเจ็กช่วยได้รับอาหารทางสายยาง อาหารที่ให้จึงเป็นอาหารปั่น ได้สูตรมาจากโรงพยาบาล....อาเจ็กช่วยหายใจเองได้บ้าง ต้องดูแลแผลเจาะคอ การดูดเสมหะ การล้างท่อ inner tube และต้มฆ่าเชื้อ ทุก 8 ชั่วโมง หรือทุก 12 ชั่วโมง (กำหนดเวลาไว้หกโมงเช้า และ หกโมงเย็น)

2.  พลิกตะแคงตัวทุก 2 ชั่วโมง เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากแผลกดทับ....ที่ก้นกบ และปุ่มกระดูกบริเวณสะโพก

3.  ออกกำลังกาย ยืด เหยียดกล้ามเนื้อ กายบริหาร เพื่อให้กล้ามเนื้อบริเวณแขน-ขาไม่ลีบ ป้องกันข้อติดศอก ข้อเข่าติด  และข้อเท้าตก ..

4.  ดูแลความสะอาดทั่วไป ....อาบน้ำทุกวัน อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง แปรงฟันให้ ทำความสะอาดหลังขับถ่าย ..ใส่ผ้าอ้อมสำเร็จรูปไว้

5.  ดูแลสภาพจิตใจ และความรู้สึก ไม่ให้เครียด ...พูดคุยสิ่งดี ๆ ให้ผู้ป่วยฟัง ให้กำลังใจ เปิดเพลงดนตรีบรรเลง หรือเทปธรรมะให้ฟัง หลีกเลี่ยงสิ่งที่จะทำให้ผู้ป่วยสะเทือนใจ จัดสิ่งที่ผู้ป่วยเคยชอบมาให้ให้ครอบครัวมีส่วนร่วมในการดูแล เช่น ในรายอาเจ็กช่วย ฉันแนะนำให้หลาน ๆ และลูกบางคน ช่วยบีบนวด ทำกายภาพบำบัดร่วมกับเจ้าหน้าที่ และมาเยี่ยมบ่อย ๆ เพื่อไม่ให้ผู้ป่วยเกิดความรู้สึกโดดเดี่ยว และความมีคุณค่าในตนเองลดลง

6.  ให้ได้รับยาตามแผนการรักษาของแพทย์อย่างสม่ำเสมอ   ผู้ป่วยอัมพาตบางรายที่เกิดจากภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูงหรือโรคเบาหวาน ต้องได้รับยาอย่างต่อเนื่องตลอด เพื่อรักษาโรคที่เป็นอยู่ด้วย  อาเจ็กช่วยได้รับยาบำรุงสมอง และยารักษาโรคความดันโลหิตสูง ที่ต้องรับประทานทุกวัน เมื่อยาหมด ลูก ๆ ก็ไปรับยาต่อเนื่องที่โรงพยาบาลตามนัดทุกครั้ง

 

อาเจ็กช่วยและครอบครัว หลังจากกลับไปอยู่บ้านได้ประมาณ 2 เดือน

ตอนนี้อาการของอาเจ๊กช่วยดีขึ้นอย่างน่าอัศจรรย์ (ใช้เวลา 1 ปี 3 เดือน)  แขนขาข้างขวาเริ่มมีแรง เช็ดน้ำลายยืดได้เอง ถาม-ตอบพอรู้เรื่อง หายใจได้เอง โดยไม่ต้องมีท่อเจาะคอ รับประทานอาหารทางปากได้ แต่ต้องป้อน และเป็นอาหารบดละเอียด  ทำกายภาพทุกวัน วันละ 1 ชั่วโมง ลูก ๆ ได้ สร้างบ้านหลังใหม่ให้อยู่  ติดแอร์เย็นฉ่ำ ... อาเจ๊กช่วยสบายแล้วไม่ต้องทำงานหนักและเป็นเวลาที่ได้พักผ่อนจริง ๆ ....

การพยาบาลผู้ป่วยอัมพาต  มีอีกสิ่งหนึ่งที่ต้องคำนึงถึงคือ สภาวะสุขภาพของผู้ดูแลทั้งด้านร่างกายและจิตใจ เพราะผู้ดูแลมักมีภาวะเครียด หรือเบื่อได้เมื่อต้องดูแลผู้ป่วยนาน ๆ พยาบาลต้องใส่ใจ ถามไถ่ทุกข์สุข ความรู้สึกของผู้ดูแล ประเมินภาวะสุขภาพกายใจ และหาแหล่งประโยชน์ให้ด้วยเมื่อครอบครัวผู้ป่วยมีปัญหา...

กรณีอาเจ๊กช่วยนี้.. ท่านมีลูกหลายคน และได้ทำงานทำการกันหมดแล้ว บางคนก็มีฐานะดีพอสมควร ครอบครัวช่วยเหลือกันดี ก็เป็นแหล่งประโยชน์ที่ดีในการดูแลผู้ป่วยและผู้ดูแลค่ะ เพราะอาซิ้มนางไม่ต้องทำงานหาเงิน มีหน้าที่ดูแลสามีอย่างเดียว แต่ก็เป็นงานที่หนักหนาพอสมควรหากไม่ใช่เพราะความรักไหนเลยจะดูแลมาจนถึงทุกวันนี้ ส่วนกรณีอื่น ๆ ของครอบครัวผู้ป่วยอัมพาต ที่มีปัญหาด้านใดบ้าง จะนำเล่าแลกเปลี่ยนในโอกาสต่อไปค่ะ

 ช่วงแรกฉันจะพาแม่ไปเยี่ยมอาเจ็กช่วยทุกสัปดาห์ เพื่อให้กำลังใจทั้งผู้ป่วยและผู้ดูแล  ช่วงนี้ห่างแล้วค่ะ 2 สัปดาห์/ครั้ง

น้องมุก ติดตามคุณย่า ไปเยี่ยมอาเหล่าเจ็ก...

ถึงเรื่องเล่าของนางวรรณแล้วค่ะ...

วันหนึ่งเมื่อครั้งไปเยี่ยมอาเจ๊กช่วยที่บ้านพี่อ้อย ฉันเห็นจอคอมพิวเตอร์เปิดต่ออินเทอร์เน็ตว่างอยู่ จึงเข้า gotoknow เล่าให้พี่อ้อยฟังว่าได้โพสต์เรื่องอัมพฤกษ์ อัมพาตในอินเทอร์เน็ต มีรูปอาเจ็กช่วยด้วย   พี่อ้อยเห็นรูปตัวเองแล้วก็ยิ้มและหัวเราะ ..ฝืด ๆ   

...พี่อ้อยบอกดีนะที่ยังมีเวลาทำงานอื่นด้วย ฉันจึงเล่าเรื่องผู้ป่วยหลายรายให้พี่อ้อยฟัง (วัตถุประสงค์อยากให้พี่อ้อยผ่อนคลายค่ะ เห็นความเจ็บป่วยทุกข์ยากของผู้ป่วยอื่น ๆ ด้วย จะได้มองว่าคนอื่นที่ทุกข์ยากกว่าเรายังมีอีกมากมายนัก)  ความเจ็บป่วยของคนในครอบครัวถือว่าเป็นภาวะเครียดอย่างหนึ่งที่ต้องผ่อนคลายและบริหารจัดการ

แล้วฉันก็เล่าเรื่องนางวรรณให้พี่อ้อยฟังคร่าว ๆ ว่า นางวรรณ เป็นคนไทยที่ไร้บัตรประชาชน ... และเติบโตขึ้นมาท่ามกลางสังคมที่ไม่รู้จักถิ่นกำเนิดของนางวรรณ ..เมื่อประมาณ 20 ปีก่อน ด.ญ. วรรณ (วัยประมาณ 5 ขวบ) เข้ามาอาศัยที่หมู่บ้านแห่งนี้ พร้อมกับมารดาที่มีสามีใหม่ที่เป็นคนในหมู่บ้าน ด.ญ.วรรณ ไม่ได้เรียนหนังสือเพราะต้องติดตามแม่กับพ่อเลี้ยง ไปตามไซด์งานก่อสร้างต่าง ๆ ที่ทั้ง 2 ไปรับจ้าง  เมื่อโตเป็นสาว น.ส.วรรณได้ออกเรือนไปกับชายพิการคนหนึ่งในหมู่บ้าน ต่อมาไม่นานเมื่อแม่นางวรรณเสียชีวิต  พ่อเลี้ยงก็ไปรับนางวรรณกลับมาอยู่บ้านในฐานะภรรยาคนใหม่ แล้วนางวรรณก็ตั้งครรภ์ และคลอดบุตร ...ปัญหาคือ นางวรรณไม่มีบัตรประชาชน ลูกจึงไม่ได้รับใบเกิด(สูติบัตร) และเลข 13 หลักของบัตรประชาชน เป็นเรื่องราวปัญหาทางสังคมที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ จึงทำให้หมออนามัยได้เข้าไปรับรู้และเกี่ยวข้องด้วย

ด้วยความเป็นห่วงสุขภาพของครอบครัวนางวรรณ 1 ชีวิตที่จะต้องเจริญเติบโต และอีก 2 ชีวิตที่ต้องมีชีวิตอยู่ในสังคมต่อไป เมื่อนางวรรณไม่มีบัตรประชาชนรับรองว่าเป็นคนไทย จึงขาดสิทธิต่าง ๆ ที่ควรได้รับเช่น สิทธิการรักษาพยาบาล สิทธิในการประเมินเป็นผู้พิการ (ทางสติปัญญาและการเรียนรู้) และได้รับเงินช่วยเหลือจากอบต. ลูกของนางวรรณต้องได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรค ตรวจสุขภาพเด็กดี และ เมื่อลูกของนางวรรณเติบโต สิทธิที่จะได้รับการศึกษาในโรงเรียน  นายทองสามีนางวรรณ เป็นผู้สูงอายุที่ต้องได้รับการดูแลสุขภาพเช่นกัน

 เป้าหมายการช่วยเหลือครอบครัวนางวรรณ คือการทำให้ครอบครัวสามารถพึ่งตนเองได้ และดำรงชีวิตอยู่ในสังคมอย่างปกติสุข ในส่วนที่สังคมต้องช่วยเหลือก็คือสิทธิต่าง ๆ ที่กล่าวมาแล้ว เพราะเขาทั้ง 3 คนเป็นคนไทยเหมือนเรานั่นเอง แต่ขาดโอกาสหลาย ๆ อย่างที่ควรจะได้รับ 

พี่อ้อยจึงบอกว่าน่าจะช่วยได้นะ ...พี่ทำงานที่ที่ว่าการอำเภอ.....เอ่อ ....อืม ...ว้าว...ฉันดีใจมาก ...ใกล้เกลือกินด่างจริง ๆ นะเรา .....รอยยิ้มปิติทะลุไปถึงตับ ไต ไส้พุงเลยค่ะ ..หุ หุ.....พี่อ้อยจึงบอกวิธีการว่าควรทำอย่างไร.......เรื่องบัตรประชาชนนางวรรณน่ะคงยากนะเพราะไม่มีพยานบุคคล (อย่างที่ อ. ศิลาเคยแนะนำค่ะ)  ส่วนการรับรองบุตรน่าจะทำได้ ต้องรีบดำเนินการนะถ้าเด็กอายุมากขึ้นก็จะยุ่งยากมากขึ้นด้วย ....สังเกตดูเรื่องการช่วยเหลือนางวรรณ พี่อ้อยกระตือรือร้นกว่าฉันเสียอีกค่ะ..ยิ้ม ยิ้ม ยิ้ม....*o*...^_^

ปัญหานางวรรณและลูกคงจะช่วยได้ในเร็ววันนี้แล้วล่ะค่ะ.....ตอนนี้ก็เหลือติดตามนางวรรณและครอบครัว  พาไปหาท่านกำนันรับรองบุคคล แล้วไปที่ว่าการอำเภอ...หาพี่อ้อย

ครอบครัวนางวรรณได้รับการเยี่ยมบ้านและช่วยเหลือจากชาวบ้านอยู่เสมอ ๆ ช่วงนี้มีผู้ใจบุญ ให้สร้างกระต๊อบในพื้นที่สวน เพื่อครอบครัวนางวรรณจะได้ไม่เร่ร่อนเกินไป

 

น้องเบนซ์ ลุงกำนันตั้งชื่อให้ว่าด.ช. เอกพล ได้รับการติดตามดูแลสุขภาพตามวัย... ผ่านมา 2 ปี เมื่อถึงวันฉีดวัคซีนตามนัดนางวรรณจะไม่รู้เรื่องว่าจะต้องพาลูกมาฉีดวัคซีน และจำไม่ได้ จึงเป็นหน้าที่ของหมออนามัยที่ต้องคอยดูแล และติดตามไปให้วัคซีนที่บ้าน (อยู่ที่ไหนก็ตามหาจนเจอ)

 เวลาไปเยี่ยมบ้านมักจะไม่ค่อยได้เจอนายทอง วันนี้โชคดีได้คุยด้วย เรื่องการทำใบเกิดให้บุตร เหมือน ๆ จะรู้ แต่ไม่รู้...ต้องติดตามตอนต่อไปค่ะ

ในท่ามกลางภาวะวิกฤตของเหตุการณ์หนึ่ง ยังมีสิ่งสวยงามผุดขึ้นมาท่ามกลางวิกฤตนั้น

ชีวิตคนก็เป็นเช่นนี้...

ขอเชิญ ติดตามเรื่องเดิมของ

นางวรรณคนไทยผู้ไร้บัตรประชาชน(1)

ภาวะอัมพฤกษ์ อัมพาต ภัยพิบัติใกล้ตัว 

ขอขอบคุณทุกท่าน...ที่ติดตามอ่านเรื่องราวจนจบค่ะ

ขอให้มีความสุขทุกวันนะค๊า.า........^_^

[เขาอกทะลุ]

แวะมาทักทายนะคะ เป็นการทำงานที่มีความสุข มีคุณค่าจริง ๆ เรียนรู้เรียนรู้

[บุษรา]

• สวัสดีค่ะ
• แวะมาเยี่ยมเยียนค่ะ สบายดีนะค่ะ
• ขอบคุณบันทึกดี ๆ ที่นำมาแบ่งปันกันค่ะ

[สีตะวัน]

ขอบคุณค่ะ คุณขาอกทะลุ     และคุณ บุษรา

ที่มาเยี่ยมเยือน ให้กำลังใจ

ตอนนี้สบายดี ค่ะ 

ชอบบ้านน้อยหลังนี้จังเลยค่ะ  มีน้ำตกไหลผ่าน

เป็นบ้านในฝันเลยนะคะ

ขอบคุณอีกครั้งค่ะ...^_^

 

[วันเพ็ญ / Wanpen]

มาให้กำลังใจในการทำงานแบบองค์รวม (Holistic care) นะคะ

[หมอจิ๋ว]

ื่ชื่นใจ