เพิ่มคุณค่าทางวรรณศิลป์ด้วยคำอัพภาส

คำอัพภาส เป็นคำซ้ำชนิดหนึ่ง ที่กร่อนเสียงของคำข้างหน้าให้สั้นลงเหลือเพียงเสียง [อะ] เช่น

ริกริก เป็น ระริก

ยิบยิบ เป็น ยะยิบ

แย้งแย้ง เป็น ยะแย้ง

คว้างคว้าง เป็น คะคว้าง

คำพวกนี้ไม่ได้มีความหมายแปลกไปกว่าเดิม แต่จะให้ความไพเราะของเสียงคำเป็นจังหวะหนักเบาเพิ่มคุณค่าทางวรรณศิลป์

ตัวอย่างการใช้คำอัพภาส

ลิลิตตะเลงพ่าย

- เงื้อดาบฟันฉะฉาด ง่าง้าวฟาดฉะฉับ

- บ่รู้ขยาดย่อทัพ บ่รู้ขยับย่อศึก คะคึกเข้าต่อแกล้ว คะแคล้วเข้าต่อกล้า

มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์กุมาร

- พระอินทรีย์เธอสั่นระรัวริก สะดุ้งพระองค์พลิกดั่งใครผลักให้พลัดแพลง เสียว ๆ สยะแสยงยะเยือกเย็น

- ทรงขยับยกพระกรขึ้นเคาะพระทวารดังกะเกาะก้องกึง

- บ้างก็เป็นกระพักกระเพิงกระพังพุ บ้างก็เป็นดะดุดะดันดั้นกระเด็นดาษดั่งดวงแก้ว

- ไหลสะ ๆ ซ่านสะเสาะโซม เสียงระ ๆ ระโรมโครมครื้นครั่น

- ครั้นได้ฤกษ์แล้วให้เลิกโห่ขึ้นสามลา ยิงปืนบนนาวาเสียงผะผางผึงตึงตัง

- คลื่นใหญ่โยนกระทบกระแทกกระทั่งผะผังผาง สำเภาก็อับปางลงในท่ามกลางชเลหลวง

- สำเภานี้ก็มิได้วอกแวกหวั่นไหว ก็จะแล่นระรี่เรื่อยเฉื่อยไปจนถึงเมืองแก้ว

- ดุจว่าปืนสักแสนนัดมากระหน่ำซ้ำยิงอยู่เปรี้ยง ๆ เสียงฉะฉาดฉาน ทั้งพญาคชสารชาติฉัททันต์ ทะลึ่งถลันร้องวะแหว ๆ

มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์มัทรี

- ดูจิตใจแม่นี้ยังน้อยอยู่นิดเดียว ทั้งอินทรีย์ก็เสียว ๆ สั่นระรัวริก

- พอประจวบจวนพญาพาฬมฤคราช สะดุ้งพระทัยไหวหวาดวะหวีดวิ่งวนแวะเข้าข้างทาง พระทรวงนางสั่นระรัวริกเต้นดังตีปลา

- วิ่งพลางนางทรงกันแสงพลาง ยะเหยาะเหย่าทุกฝีย่างไม่หยุดหย่อน พักหนึ่งก็ถึงที่สุดบริเวณพระอาวาส ที่พระลูกเจ้าเคยประพาสแล่นเล่น ประหลาดแล้วแลไม่เห็นก็ใจหาย ปิ้มประหนึ่งว่าชีวิตนางจะวางวายลงทันที

- เสด็จด่วนดะดุ่มเดินเมินมุ่งละเมาะไม้แล้วมองหมอบ แต่ย่างเหยียบเกรียบกรอบก็เหลียวหลัง พระโสตฟังให้หวาดแว่วว่าสำเนียงพระลูกแก้วเจ้าบ่นอยู่งึม ๆ พุ่มไม้ครึ้มเป็นเงา ๆ ชะโงกเงื้อม

- หรือเจ้าปะผลไม้ประหลาดรสสดสุกทรามเสวยไม่เคยกิน เจ้าฉวยชิมชอบลิ้นจึงหลงฉันอยู่จึงช้า อุปมาเสมือนหนึ่งภุมรินบินวะว่อน เที่ยวซับซาบเอาเกสรสุคนธมาเลศ พบดอกไม้อันวิเศษต้องประสงค์หลงเคล้าคลึงรสจนลืมรัง

ทดสอบความรู้ความเข้าใจ

๑. ข้อใดมีการใช้คำอัพภาส

ก. แม้นเจ้าคร้ามเคราะห์กาจ จงอย่ายาตรยุทธนา เอาพัสตราสตรีสวมอินทรีย์สร่างเคราะห์

ข. ธไคลพลคล่ำคล้าย แลนา ย้ายมาดยรุถยา แลนา คลาทางบ้านสระแก้ว แลนา

ค. สาดปืนไฟยะแย้ง แผลงปืนไฟยะยุ่ง พุ่งหอกใหญ่คะคว้าง ขว้างหอกซัดคะไขว่ ไล่คะคลุกบุกบัน

ง. ว่านครรามินทร์ ผลัดแผ่นดินเปลี่ยนราช เยียววิวาทชิงฉัตร

เฉลย คำตอบที่ถูก คือ ข้อ ค

คำอัพภาส ได้แก่ ยะแย้ง ยะยุ่ง คะคว้าง คะไขว่ คะคลุก

๒. ศิลปะในการประพันธ์ข้อใดใช้อีพภาสเลียนเสียงธรรมชาติ

ก. ชะโดดุกกระดี่โดด สลาดโลดยะหยอยหยอย

กระเพื่อมน้ำพะพร่ำพรอย กระฉอกฉานกระฉ่อนชล

ข. พลหัวหน้าพะกันแกว่งดาบฟันฉะฉาด แกว่งดาบฟาดฉะฉัด ซ้องหอกซัดยะยุ่ง ซ้องหอกพุ่งยะย้าย

ค. เกลากลอนใส่ครุคระ มุงจะจะจากปรุโปร่ง แลตะละโล่งลอดฟ้า

ง. ทั้งยุงชุมรุมกัดปัดเปรี๊ยะประ เสียงผัวะผะผะพึ่บพั่บปุบปับแปะ

คำตอบที่ถูก คือ ข้อ ง

คำอัพภาสเลียนเสียงธรรมชาติได้แก่ เปรี๊ยะประ เลียนเสียงตบยุง

เขียนใน GotoKnow โดย ครูแป๊ว กัลยาณี
ใน เติมความฟิต พิชิตข้อสอบ

คำสำคัญ (Tags): #คำอัพภาส#คุณค่าทางวรรณศิลป์#มหาเวสสันดรชาดก#ลิลิตตะเลงพ่าย

หมายเลขบันทึก: 339886เขียนเมื่อ 25 กุมภาพันธ์ 2010 13:43 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 22:29 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่าน