บทเรียนGNHการสัมมนา "ภูฐาน ดินแดนแห่งความสุขในสังคมโลกยุคใหม่"
วันเสาร์ที่ 30 ม.ค.53 วันหยุดสบายๆวันหนึ่งผมได้เข้าร่วมการสัมมนา "ภูฐาน ดินแดนแห่งความสุขในสังคมโลกยุคใหม่"จัดขึ้นที่ห้องประชุม 105 อาคารมหาจุฬาลงกรณ์ คณะอักษรศาสตร์จุฬาฯ งานนี้จัดขึ้นโดยคณะรัฐศาสตร์จุฬาฯร่วมกับSchool for Wellbeing และสำนักพิมพ์สวนเงินมีมา
เรื่อง “ความสุขมวลรวม”นี้ในพักหลังผมมีเรื่องเข้าไปเกี่ยวข้องด้วยในหลายมิติ เลยทำให้สนใจติดตามเรียนรู้โดยเฉพาะเมื่อทราบข่าวว่าจะมีการจัดเวทีในเรื่องนี้ และมีวิทยากรจากต้นตำหรับอย่าง “ภูฐาน” ผมจึงย่อมไม่พลาดที่จะเข้าร่วมเวทีที่ดีๆอย่างนี้
ในเรื่อง“ความสุขมวลรวม”นี้หลังจากได้มีโอกาสศึกษาค้นคว้า ได้ทดลองการปฏิบัติการร่วมกับชุมชนในหลายพื้นที่แล้วทำให้นึกถึงคำพูดของอ.ไพบูลย์ที่เคยแลกเปลี่ยนกับแกนนำชุมชนที่ตำบลบ้านเลือก อ.โพธาราม จ.ราชบุรี เมื่อครั้งที่ท่านลงไปเยี่ยมชุมชนที่ตำบลบ้านเลือกเมื่อ 24 ม.ค.ที่ผ่านมาว่า ถึงแม้ว่าหนทางนี้ยังอีกยาวไกลกว่าจะถึงซึ่งจุดหมายปลายทาง แต่เรื่องการสนับสนุนให้ชุมชนท้องถิ่นเป็นเจ้าภาพในการจัดทำเป้าหมายและตัวชี้วัดการพัฒนาหรือ "ตัวชี้วัดความสุขมวลรวมชุมชนท้องถิ่น"ด้วยตัวชุมชนเองนั้นเป็นเรื่องที่ขบวนชุมชนได้เดินมาถูกทางแล้ว
บรรยากาศของ"ภูฐาน ดินแดนแห่งความสุขในสังคมโลกยุคใหม่"วันนั้น เป็นบรรยากาศแห่งความสุขจริงๆที่สัมผัสได้เลยครับ กับการได้เพลิดเพลินในการแสดงดนตรีและเพลงพื้นบ้านภูฐานที่มีชื่อเสียงโด่งดัง โดยจิมมี ดรุกปา(คนนี้เปรียบกับ จรัญ มโนเพชร บ้านเรา)แถมยังได้เต้นรำพื้นบ้านกับทีมงานจากภูฐานอีกด้วย รวมทั้งมีการแสดง "ลำนำ ในดินแดนแห่งความสุข"(คล้ายอ่านบทกวี)งานนี้กำกับการแสดงโดยผู้กำกับคุณภาพคับแก้ว รัศมี เผ่าเหลืองทอง
สำหรับการเสวนา "ความสุขมวลรวมประชาชาติ(GNH):โลกจะตื่นสู่ความฝันของภูฐานได้จริงหรือ"มีวิทยากรเช่น ดาโช คินเลย์ ดอร์จิ:ปลัดกระทรวงการสื่อสารและคมนาคม เป็ก ดอร์จิ:ผู้อำนวยการศูนย์ภูฐานเพื่อประชาธิปไตยฯ แต่น่าเสียดายด้วยตลอดรายการเป็นการสัมมนาภาคภาษาอังกฤษผมเลยดำน้ำฟังไปหลายอึกเลยที่เดียว
“ความสุขเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนปรารถนาร่วมกัน และเป็นไปได้ว่าจะเป็นสิ่งสูงสุดที่เราต้องการ ขณะที่เราต้องการสิ่งอื่นๆเพียงเพื่อเป็นวิถีไปสู่การเพิ่มความสุขเท่านั้น ข้าพเจ้าจึงขอถืออภิสิทธิ์ที่จะกล่าวว่าความสุขมวลรวมประชาชาติ เป็นวัตถุประสงค์การพัฒนาของภูฎานที่ไม่อาจระบุปริมาณ.....แวดวงวิชาการมิได้มีการพัฒนาเครื่องมือที่จำเป็นที่ต้องใช้ในการมองดูความสุข ซึ่งเป็นระบบการให้คุณค่าเบื้องต้นของมนุษย์ สิ่งนี้ทำให้เกิดความขัดแย้งในตัว กล่าวคือเมื่อเป้าหมายเบื้องต้นของการพัฒนาคือความสุข แต่เป้าหมายที่แท้จริงนี้ก็ทำให้การวิเคราะห์ของเราล้มเหลวเพราะนักวิชาการมักมองกันว่ามันเป็นเรื่องจิตวิสัย.....เราต้องตั้งหลักการและคำถามทางจริยธรรมเกี่ยวกับความสุขขึ้นมาใหม่ ให้เป็นข้อเสนอและระบบของการให้คุณค่าซึ่งสามารถใช้ได้โดยทั่วไป...เป็นเป้าหมายที่มนุษยชาติทั้งหลายได้ร่วมกันกำหนดขึ้นโดยพื้นฐาน”
สุนทรพจน์ ของท่าน เลียงโป จิกมี วาย ธินเลย์
ประธานคณะรัฐมนตรี คณะรัฐบาลหลวงแห่งประเทศภูฐาน
แสดงต่อที่ประชุมสหัสวรรษเพื่อเอเชียและแปชิฟิก
เมื่อวันที่ 30 ตุลาคม - 1 พฤศจิกายน 2541
ณ กรุงโซล ประเทศสาธารณรัฐเกาหลี
(แปลโดย เจษณี สุขจิรัตติกาล)
(เจสัน ดอร์จิ;นางฟ้าน้อยจากภูฐาน....นางฟ้าน้อยแห่งความสุข)
ตอนต่อไปผมตั้งใจว่าจะได้บันทึกการแลกเปลี่ยนการเรียนรู้และประสบการณ์จากที่ได้เข้าร่วมสัมมนา"ภูฐาน ดินแดนแห่งความสุขในสังคมโลกยุคใหม่"ในครั้งนี้และจะได้แลกเปลี่ยนเรียนรู้บทเรียนประสบการณ์การนำหลักการปรัชญา “ความสุขมวลรวมประชาชาติ(GNH)” แล้วเราจะใช้ภาวะผู้นำของชุมชนท้องถิ่นขับเคลื่อนสู่การเสริมสร้าง “ความสุขมวลรวมชุมชนท้องถิ่น” ในสังคมบ้านเรานั้นควรจะเป็นอย่างไร
ผมกำลังสนใจในเรื่องนี้อยู่พอดีครับ การพัฒนาภาวะผู้นำของชุมชนท้องถิ่นในขับเคลื่อนการเสริมสร้าง “ความสุขมวลรวมชุมชนท้องถิ่น”ซึ่งเรื่องนี้ผมมีงานวิจัยเชิงปฏิบัติการโดยใช้พื้นที่ ต.บ้านเลือก อ.โพธาราม จ.ราชบุรีเป็นพื้นที่กรณีศึกษาครับ
(เป็ก ดอร์จิ:ผู้อำนวยการศูนย์ภูฐานเพื่อประชาธิปไตยฯหน้าตาคล้ายคนบ้านเรามาก)
การไปร่วมงานในครั้งนี้มีอีกอย่างหนึ่งที่ผมชอบครับ
ผมได้หนังสือ “เรื่องราวในดินแดนแห่งความสุข”ของ ดาโช คินเลย์ ดอร์จิ
ในหนังสือเล่มนี้เขาได้บอกเล่าเรื่องราวต่างๆของเขาตั้งแต่วัยเด็ก วัยหนุ่มสาวยุคแสวงหา จนถึงวัยทำงาน
ในวัยหนุ่มสาว จนถึงวัยทำงานในฐานะคนทำงานด้านสื่อทำให้เขาได้มีโอกาสได้เดินทางไปในหลายประเทศ
หน้าสุดท้ายในหนังสือเล่มนี้น่าสนใจครับ
“...ผมไปเยี่ยมชาวนาวัย 72 ปีที่เมืองเล็กๆ ทางตอนใต้ของฮอลแลนด์ เขาภูมิใจในความสำเร็จด้านการเกษตรของฮอลแลนด์ ซึ่งเป็นประเทศอุตสาหกรรมชั้นสูง ทำให้เขาได้ผลผลิตมากกว่าที่เขาเคยทำได้ในสมัยที่เขายังหนุ่มๆหลายพันเท่า
เขาชี้ว่า ทุกวันนี้ชุมชนที่ทำการเกษตรมีความมั่งคั่ง แต่ภรรยาวัย 72 ปีเช่นเดียวกับเขากลับโหยหาความอบอุ่นของมนุษย์ที่เคยมีในยุคพัฒนาน้อยกว่านี้
“อย่างเช่น ถ้าใครเกิดเจ็บป่วย เราจะไปเยี่ยมกันและกัน นำชากับขนมเค้กไปเยี่ยมคนไข้แล้วพูดคุยกันนานๆ”
เธอย้อนนึกถึงความหลัง
“แต่เดี๋ยวนี้เรากินยาที่นางพยาบาลซึ่งเป็นใครก็ไม่รู้นำมาให้กิน”
ผมคิดว่าผมเข้าใจ เธอหมายความว่าอย่างไร
และได้เวลาที่ผมจะกลับบ้านผม(ภูฏาน)ได้แล้ว
..................................
แม้หนังสือเล่มจะเล็กๆครับ แต่อ่านแล้วประทับใจมากครับ....
ความเห็น (17)
- สวัสดีค่ะ
- แวะมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ค่ะ "ภูฐาน ดินแดนแห่งความสุขในสังคมโลกยุคใหม่"
- ขอบคุณบันทึกดี ๆ ทำให้ได้เรียนรู้อะไรมากมายทีเดียวค่ะ
สวัสดีครับคุณบุษรา
- "ภูฏาน"หรือ "ภูฐาน" เป็นประเทศที่น่าที่คนไทยเราจะได้ลปรร.อย่างยิ่ง
- ปรัชญาและอุดมการณ์ "ความสุขมวลรวม"น่าสนใจมาก
- ผมสนใจติดตามประเด็นนี้อยู่พอดีครับ
ขอบคุณครับ
- การนำหลักการปรัชญา “ความสุขมวลรวมประชาชาติ(GNH)” สู่การเสริมสร้าง “ความสุขมวลรวมชุมชนท้องถิ่น”ในสังคมบ้านเรานั้นเป็นอย่างไร
- ประเด็นนี้ตรงกับ mission ของ พอช. เลยนะคะ
- แนวทางปฏิบัติเป็นเรื่องที่น่าสนใจติดตามมากค่ะ
- แล้วจะแวะมาเรียนรู้ใหม่ค่ะ ขอบพระคุณมากค่ะ
สวัสดีค่ะ
อ่านแล้วสัมผัสได้ถึงความสุขค่ะ
จะคอยติดตามตอนต่อไปนะคะ
สวัสดีครับอ.ศิลา(ณี)
การนำหลักการปรัชญา “ความสุขมวลรวมประชาชาติ(GNH)” โดยใช้ภาวะผู้นำของชุมชนท้องถิ่นสู่การเสริมสร้าง “ความสุขมวลรวมชุมชนท้องถิ่น”ในสังคมบ้านเรานั้นเป็นอย่างไร
อ.ศิลาครับนี่เป็นโจทย์ที่ผมใช้ทำการศึกษาวิจัยด้วยครับ โดยใช้การจัดการความรู้เป็นเครื่องมือในการค้นหาคำตอบร่วมกับชุมชน ผมทิ้งค้างมานาน...จนเกือบจะยอมแพ้แล้วครับ แต่ตอนนี้มีแรงฮึดแล้วคิดว่าภายใน 2 เดือนนี้น่าจะปิดเล่มได้แล้วครับ
ขอบคุณครับ
สวัสดีครับคุณมณีวรรณ
เรื่องความสุขมวลรวมสำหรับคนหนองคายอาจจะถือว่าเป็นการ "เอามะพร้าวห้าวมาขายสวน"ครับ
ด้วยหนองคายเคยเป็นเจ้าภาพการประชุมระดับนานาชาติในเรื่องนี้มาก่อนแล้วตั้งแต่ปี 25550 การประชุมนานาชาติเรื่องความสุขมวลรวมมีการจัดมา 4 ครั้งแล้วครับ เท่าที่ผมทราบ
- ครั้งที่ 1 การประชุมนานาชาติ เรื่อง ความสุขมวลรวมประชาชาติ ณ เมืองธิมปู ประเทศภูฎาน ได้จัดขึ้นเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2547 หัวข้อการประชุมคือ “การนำแนวคิดความสุขมวลรวมประชาชาติมาปฏิบัติจริง”
- ครั้งที่ 2 ณ เมืองโนวาสกอตเซีย ประเทศแคนาดา เมื่อเดือนมิถุนายน 2548 หัวข้อการประชุมคือ “คิดใหม่เกี่ยวกับการพัฒนา : จากวิถีท้องถิ่นสู่ความอยู่ดีมีสุขของโลก” โดยมีผู้แทนจากประเทศไทยเข้าร่วมการประชุมทั้ง 2 ครั้ง
- ครั้งที่ 3ของการจัดการประชุมนานาชาติ เรื่อง ความสุขมวลรวมประชาชาติ จัดขึ้นในประเทศไทย ในหัวข้อการประชุม คือ “สู่การปรับเปลี่ยนระดับโลก : โลกทัศน์ที่นำมาซึ่งความแตกต่าง” (The 3rd International Conference on Gross National Happiness “Towards Global Transformation : WORLDVIEWS MAKE A DIFFERENCE”) ระหว่างวันที่ 22-28 พฤศจิกายน 2550 ณ จังหวัดหนองคายและกรุงเทพมหานคร ครับ(ในสมัยที่ท่านอ. ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรมเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ )
- นอกจากนี้ยังมีการจัดการประชุมนานาชาติ เรื่อง ความสุขมวลรวมประชาชาติBusan OECD World Forum in October 2009 งานนี้จัดขึ้นที่ประเทศเกาหลีเมื่อปี 2552ที่ผ่านมา
มาบอกเล่าเอามะพร้าวห้าว "ความสุขมวลรวม" มาขายสวนกับคนหนองคายครับ
สวัสดีค่ะ
- ขอขอบพระคุณค่ะ
- สรุปด้วยรูปภาพที่มีความหมายมากนะคะ
- นางฟ้าแห่งความสุขจริง ๆค่ะ
- เชิญชมห้องเรียนร่ำรวย..แต่คนยากจนค่ะ
- http://gotoknow.org/blog/krukimgtk/333131
พี่สุเทพครับ GNH เกิดได้ทุกที่จริงๆ จะพยายามสราง GNH ครับ
ชุมชนเป็นมีบทบาทสำคัญยิ่งในการพัฒนา จึงเห็นว่าการเพิ่มศักยภาพของชุมชนไปสู่การเชื่อมโยงการพัฒนาการเรียนรู้ของนักเรียน เป็นการสร้างรากฐานการพัฒนาสู่เศรษฐกิจ คุณภาพชีวิตและการอนุรักษ์ฟื้นฟูภูมิปัญญาท้องถิ่น พร้อมทั้งการใช้ประโยชน์ของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน จึงได้จัดกิจกรรมแหล่งเรียนรู้อยู่กับธรรมชาติ “ห้องเรียนร้อยไร่”
- ไปแวะเยี่ยมโรงเรียนแห่งความสุขมาแล้วครับ
- ดีจังเลยชื่นใจจริงๆกับการริเริ่มที่ดีๆและมีพลัง
- ยินดีด้วยครับ กับความสุขที่สร้างได้และความสุขที่ได้ร่วมกันสร้างครับ
ขอบคุณครับครูคิม
สวัสดีครับ
ความสุขเกิดได้ทุกๆที่ เกิดได้ทุกๆเมื่อและเกิดได้กับทุกๆคน
- เรื่องนี้ดูน่าจะเป็นเรื่องง่ายๆใครๆก็ทำได้
- มีตำราวิชาการหรือครูบาอาจารย์บอกไว้มากมาย
- แต่สิ่งที่ทำได้ทันทีคือสาธุๆ
- และยิ่งเป็นความสุขมวลรวม ซึ่งเป็นความสุขร่วมของทุกๆคนหรือความสุขของสาธารณะจะไม่ยิ่งยากกว่าหรือหมูแดงอวกาศ
- แต่......แม้หนทางจะมืดมิด หนทางจะทุระกันดารและยังอีกยาวไกล ขอแต่มีดาวเหนือแห่งศรัทธานำทางเราก็จะฝ่าฟันดั้นด้น
- คุ้นๆใครนะเคยบอกไว้
มาเยี่ยมชมชมรมคนสร้างความสุขให้มวลชนค่ะ !
สวัสดีค่ะท่านเทพฯ
ภูฏาน เป็นตัวอย่างดินแดนแห่งความสุข และคุณภาพชีวิตนะคะ
ถ้าเป้าหมายของบ้านเราคือ คุณภาพชีวิตที่วัดจากความสุขปัจเจกชน อัตลักษณ์ของชุมชน และวิถีพอเพียงอย่างยั่งยืน คงไม่ไกลเกินเอื้อม ใช่ไหมคะ
ไว้จะมาเรียนรู้ใหม่ ขอบคุณค่ะ
สวัสดีครับพี่สุเทพ
เรื่องนี้โดนใจผมจริงครับ
ผมนึกย้อนกับไปตอนเป็นเด็ก
แม้เราจะยากจน แต่ก็ร่ำรวยน้ำใจ
น้ำใจในชนบทยังหาได้ครับผมว่า
"คนเชียงใหม่ ก่อนจากกัน เขาจะอวยพร ว่า "อยู่อุ่นกินหวาน"
"คนภาคกลาง บอก อยู่เย็นเป็นสุข"
คนสมัยก่อนเขาใจความสุข เป็นเป้าหมายการพัฒนาชุมชนดีนะครับพี่
สวัสดีครับคุณครู
ชมรมคนสร้างความสุขร่วมกับชุมชนท้องถิ่นครับ
- ไม่ได้แวะมาบ้านมาทักทายตอบ
- เป็นชมรมคนสร้างความสุขร่วมกับชุมชนท้องถิ่นครับ เป็นความสุขร่วมกัน ร่วมกันก่อร่วมกันสร้างครับ
- ขอบคุณครับ
เป้าหมายของบ้านเราคือ คุณภาพชีวิตที่วัดจากความสุขปัจเจกชน อัตลักษณ์ของชุมชน และวิถีพอเพียงอย่างยั่งยืน คงไม่ไกลเกินเอื้อม
สวัสดีครับคุณปู
- ดูใกล้ตา ใกล้ใจ แต่ไกลตีนครับ
- ขอบคุณครับ
ดาโช คินเลย์ ดอร์จิ:ปลัดกระทรวงการสื่อสารและคมนาคม
ผู้แต่งหนังสือ “เรื่องราวในดินแดนแห่งความสุข”ครับ
ผมนึกย้อนกับไปตอนเป็นเด็ก
แม้เราจะยากจน แต่ก็ร่ำรวยน้ำใจ
น้ำใจในชนบทยังหาได้ครับผมว่า
"คนเชียงใหม่ ก่อนจากกัน เขาจะอวยพร ว่า "อยู่อุ่นกินหวาน"
"คนภาคกลาง บอก อยู่เย็นเป็นสุข"
คนสมัยก่อนใจเขาอยู่ที่ความสุข
สวัสดีฝน 
อ่านเมนท์ของฝนทำให้ย้อนผมกลับไปอ่าน“เรื่องราวในดินแดนแห่งความสุข”
ของ ดาโช คินเลย์ ดอร์จิ อีกครั้ง ในหน้าสุดท้ายคล้ายๆความเห็นของฝนเลยทีเดียว
ในหนังสือ “เรื่องราวในดินแดนแห่งความสุข”ของ ดาโช คินเลย์ ดอร์จิ
เขาได้บอกเล่าเรื่องราวต่างๆของเขาตั้งแต่วัยเด็ก วัยหนุ่มสาวยุคแสวงหา จนถึงวัยทำงาน
ในวัยหนุ่มสาว จนถึงวัยทำงานในฐานะคนทำงานด้านสื่อทำให้เขาได้มีโอกาสได้เดินทางไปในหลายประเทศ
หน้าสุดท้ายในหนังสือเล่มนี้น่าสนใจครับ
“...ผมไปเยี่ยมชาวนาวัย 72 ปีที่เมืองเล็กๆ ทางตอนใต้ของฮอลแลนด์
เขาภูมิใจในความสำเร็จด้านการเกษตรของฮอลแลนด์ ซึ่งเป็นประเทศอุตสาหกรรมชั้นสูง
ทำให้เขาได้ผลผลิตมากกว่าที่เขาเคยทำได้ในสมัยที่เขายังหนุ่มๆหลายพันเท่า
เขาชี้ว่า ทุกวันนี้ชุมชนที่ทำการเกษตรมีความมั่งคั่ง แต่ภรรยาวัย 72 ปีเช่นเดียวกับเขากลับโหยหาความอบอุ่นของมนุษย์
ที่เคยมีในยุคพัฒนาน้อยกว่านี้
“อย่างเช่น ถ้าใครเกิดเจ็บป่วย เราจะไปเยี่ยมกันและกัน นำชากับขนมเค้กไปเยี่ยมคนไข้
แล้วพูดคุยกันนานๆ”
เธอย้อนนึกถึงความหลัง
“แต่เดี๋ยวนี้เรากินยาที่นางพยาบาลซึ่งเป็นใครก็ไม่รู้นำมาให้กิน”
ผมคิดว่าผมเข้าใจ เธอหมายความว่าอย่างไร
และได้เวลาที่ผมจะกลับบ้านผม(ภูฏาน)ได้แล้ว
..................................
หนังสือเล่มเล็กๆครับ อ่านแล้วประทับใจมากครับ....
เป็นหนังสือที่น่าอ่านมากเล่มหนึ่ง